مفهوم‌بندی وبری دولت

مفهوم‌بندی وبری دولت

در ­حالی که دولت از مهم ­ترین نهادهای زندگی اجتماعی و شاید مهم ­ترینِ آن ها به­ شمار می ­آید موضع چندان روشنی دربارۀ ماهیت یا چیستی آن وجود ندارد و مواضع موجود نسبتا کلی و مبهم هستند.

چکیده

در ­حالی که دولت از مهم ­ترین نهادهای زندگی اجتماعی و شاید مهم ­ترینِ آن ها به­ شمار می ­آید موضع چندان روشنی دربارۀ ماهیت یا چیستی آن وجود ندارد و مواضع موجود نسبتا کلی و مبهم هستند. از آنجا که چنین ابهامی پیامدهای ناپسندی در زمینۀ سیاست­گذاری ­های کلان و ارزیابی آن ها دارد در این نوشتار می­ کوشیم موضعی نسبتا مشخص دربارۀ چیستی دولت اتخاذ کنیم. بنابراین پس از نیم­ نگاهی انتقادی به ادبیات موجود و بیان استدلال­ هایی دربارۀ لزوم و امکان تعریف دولت، با توسل به تعریف وبر از دولت، به ­عنوان نهاد مدعی اعمال انحصاری زور مشروع در قلمرو معین، دولت را «نهاد سیاسی خاص» تعریف می ­کنیم. آنگاه بر اساس این شئون سه­گانۀ دولت، عناصر لازم و کافی آن را بازشناسی می­ کنیم و نشان می­ دهیم که این عناصر با چه نسبتی دولت را شکل می ­دهند. البته به ماهیت متناقض دولت و عناصر تکمیلی آن هم اشاره خواهیم کرد.

کلیدواژه ها: دولت؛ نهاد سیاسی؛ وبر و دولت؛ عناصر لازم و کافی دولت

نویسنده:

احمد گل محمدی: استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

فصلنامه دولت پژوهی - دوره ۱، شماره ۱، بهار ۱۳۹۴.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.