جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳ به طور مشترک به سه محقق در زمینه فناوری نانو رسید

آگهی

آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز چهارشنبه ۴ اکتبر (۱۲ مهر) جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳ خود را به طور مشترک به سه شیمی‌دان به نام‌های مونژی باوندی (فرانسوی- آمریکایی)، لوئیس ئی. بروس (آمریکایی) و الکسی یکیموف (اهل روسیه) اهدا کرد.

کمیته نوبل گفته است اعطای جایزه امسال به پاس کشفیات و دستاوردهای بنیادینی است که این سه محقق در زمینه «نقاط کوانتومی» و «ذرات بسیار ریز نانو» انجام داده‌اند.

به گفته هیات داوران، این نانوذرات به حدی ریز هستند که «اندازه‌شان خواص آنها را تعیین می‌کند». امروزه از این ذرات و خواص‌شان در صفحه نمایش تلویزیون‌ها و همچنین لامپ‌های اتاق عمل، که به جراحان اجازه می‌دهد بافت تومور را دقیق‌تر ببینند، استفاده می‌شود.

دانشمندانی که موفق به کسب جایزه نوبل امسال شدند توانسته‌اند از نقاط کوانتومی، یعنی نیمه هادی‌های کوچک به اندازه زیر ۱۰ نانومتر با خواص الکترونیکی مشخص، برای ایجاد نور رنگی استفاده کنند.

"آگهیآکادمی سلطنتی علوم سوئد روز چهارشنبه ۴ اکتبر (۱۲ مهر) جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳ خود را به طور مشترک به سه شیمی‌دان به نام‌های مونژی باوندی (فرانسوی- آمریکایی)، لوئیس ئی"به باور آنان، این نقاط کوانتومی می‌توانند در آینده برای ساخت صفحات الکترونیکی انعطاف‌پذیر، حسگرهای کوچک، سلول‌های خورشیدی ظریف‌تر و احتمالا ارتباطات کوانتومی رمزگذاری شده به کار روند.

نورهای رنگی ایجاد شده توسط فناوری نقاط کوانتومی بر روی میز کنفرانس رسمی اعلام برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳

عکس: خبرگزاری فرانسه

اسامی برندگان نوبل شیمی امسال در حالی اعلام شد که در اتفاقی نادر، نام آنها پیش از اعلام رسمی به رسانه‌ها درز کرده بود.

نهاد اهداکننده جایزه ساعاتی قبل از مراسم رسمی در ایمیلی به روزنامه سوئدی «آفتونبلادت» نوشته بود که نوبل شیمی ۲۰۲۳ به مونژی باوندی، لوئیس ئی. بروس و الکسی یکیموف به خاطر کشف فناوری نقاط کوانتومی اهدا می‌شود.  

• سه دانشمند مشترکا برنده نوبل شیمی ۲۰۲۲ شدند؛ شارپلس نوبل دوم خود را ثبت کرد
• نوبل شیمی ۲۰۲۱ به طور مشترک به شیمیدان‌هایی از بریتانیا و آلمان رسید

در پی درز کردن این خبر یوهان اکویست، رئیس کمیته نوبل شیمی آکادمی، آن را «اشتباه آکادمی سلطنتی علوم سوئد» خواند و گفت: «جلسه ما ساعت ۹:۳۰ صبح شروع می‌شود، بنابر این هنوز تصمیمی گرفته نشده است. برندگان انتخاب نشده‌اند.»

با این حال اسامی نهایی و علت اهدای نوبل به آنان با آنچه صبح امروز به رسانه سوئدی درز کرده بود، مطابقت دارد.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

جایزه نوبل سال گذشته به کارولین آر برتوزی (دانشگاه استفورد)، مورتن ملدال (دانشگاه کپنهاگ) و کارل بری شارپلس (مرکز تحقیقاتی اسکریپس در کالیفرنیا) به پاس تلاش‌های‌شان برای آنالوگ‌های عملکردی شیمیایی (کلیک شیمی) و شیمی بیواورتوگونال اهدا شده بود.

جایزه نوبل شیمی سومین جایزه امسال نوبل است که پس از جوایز پزشکی و فیزیک اهدا می‌شود.

قرار است فردا پنجشنبه برنده جایزه نوبل ادبیات اعلام شود. جایزه صلح نوبل نیز که به طور سنتی بیش از سایر جوایز این کمیته مورد توجه افکار عمومی قرار می‌گیرد، روز جمعه برنده خود را خواهد شناخت. 

پایان‌‌بخش فصل جوایز نوبل در سال ۲۰۲۳ نیز جایزه نوبل اقتصاد است که قرار است در روز دوشنبه ۹ اکتبر اهدا شود.