فنر نرخ ارز چطور در می‌رود؟

تا زمانی که نرخ تورم در کشور ما با کشورهای حوزه دلار تفاوت جدی دارد، چاره‌ای نیست جز این که تفاضل دو نرخ تورم، بر نرخ ارز افزوده شود.

ممکن است چند روزی و یا حتی چند ماهی به ضرب تزریق بیش از تقاضا، به طور مصنوعی، قیمت‌ها را ثابت نگه داشت، ولی این کار اولا برای همیشه عملی نیست، دوما، اساسی و منطقی و صحیح هم نیست؛ چراکه باعث جمع شدن فنر قیمت شده و انرژی آن ذخیره می‌شود و در زمانی، با اندک بهانه‌ای باعث رها شدن فنر و جهش قیمت‌ها می‌شود. کما اینکه بارها این اتفاق در بازار ارز ایران رخ داده و مهمترین بار، افزایش ۵ برابری ارز بود که در سال ۹۷ رخ داد.

دلیل اصلی هجوم خریداران در این زمان به بازار ارز را می‌توان کاهش شتاب روند صعودی قیمت‌ها در بورس دانست، چون همه می‌دانیم سرمایه از خطر گریزان است و همین که در بازاری، خطر ریزش را احساس کند، به سرعت از آن بازار خارج شده و وارد بازارهای کم خطرتر می‌شود.

در حال حاضر به نظر من بهترین روش مبارزه با سوداگران و سودجویان که به سوداگری در بازار ارز مشغول هستند، نه روش‌های پلیسی بلکه مدیریت بازار است، یعنی واقعی و واحد شدن نرخ ارز و تعدیل منظم آن بر اساس تفاضل نرخ تورم و بهره در کشور ما و کشورهای حوزه دلار از یک طرف، و کاهش شدید و به نزدیک صفر رساندن نرخ‌های بهره و تورم از سوی دیگر، و البته هدفمند سازی یارانه‌ها هم از اهم واجبات برای اقتصاد کشور است.

ثبات فقط در صورت به نزدیک صفر رساندن نرخ‌های بهره و تورم امکان پذیر است، وگرنه ثباتی غیر واقعی و دستوری و مصنوعی و بی دوام خواهد بود. تا زمانی که تفاضل نرخ تورم در کشور ما و کشورهای حوزه دلار حدود ۳۶ درصد باشد، به طور طبیعی می‌باید روزانه یک در هزار به قیمت دلار افزوده شود، و اگر نشود، معنی آن جمع شدن فنر قیمت خواهد بود.

بار دیگر تاکید می‌کنم که در حال حاضر بزرگترین معضل برای اقتصاد کشور، چند نرخی بودن و غیرواقعی و دستوری بودن قیمت‌ها است، چه برای ارز یا بنزین، یا اتومبیل و یا هر کالایی دیگری، و البته مهمترین آنها ارز است.

* رییس اسبق کانون صرافان

* گفت‌وگو با خبرآنلاین . ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۹

۲۲۳۲۲۵