اعتراض جامعه باستان‌شناسی ایران به ساخت موزه ملی در مرقد خمینی

حدود ۱۰ روز پیش، خبر اجرای پروژه تبدیل بخشی از مرقد خمینی به شعبه‌ای از موزه ملی ایران در رسانه‌های این کشور بازتابی گسترده یافت؛ خبری که واکنش‌های بسیاری در داخل و خارج از کشور به همراه داشت.

خبرگزاری ایلنا امروز چهارشنبه ۲۲ مرداد (۱۲ اوت) با انتشار گزارشی به تردیدهای جامعه باستان‌شناسی ایران نسبت به اجرای چنین پروژه‌ای پرداخته است. این نخستین واکنش یک نهاد کارشناسی نسبت به اجرای پروژه تبدیل بخشی از زیرزمین آرامگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی به موزه ملی است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این موزه که از آن به عنوان "شعبه دوم موزه ملی" و همچنین "مخزن امن" یاد می‌شود، قرار است در مساحتی به بزرگی ۲۵ هزار متر مربع در زیرزمین آرامگاه خمینی ایجاد شود؛ پروژه‌ای که بنا بر ارزیابی کارشناسان، ۲۵۰ میلیارد تومان فقط برای هزینه احداث آن لازم است. این بودجه‌ ظاهرا قرار است از سوی دولت، وزارت میرات فرهنگی، تامین شود.

ایلنا در گزارش خود به "واکنش‌های زیادی" اشاره کرده است که انتشار این خبر در سطح داخلی و خارجی "به‌ویژه از سوی پژوهشگران و کنشگران میراث فرهنگی" به همراه داشته است.

موضع جامعه‌باستان‌شناسی ایران

ایلنا "جامعه باستان‌شناسی ایران" را گروهی از متخصصان معرفی کرده است «که دغدغه توسعه اصولی تشکیلات میراث فرهنگ و باستان‌شناسی کشور را دارد.»

همین خبرگزاری به نکاتی اشاره کرده که از سوی جامعه باستان‌شناسی ایران مطرح شده است. نکاتی که اعضای این جامعه خواستار "روشن شدن جزئیات" آن از سوی مسئولان ذیربط شده‌اند.

در اظهارات جامعه باستان‌شناسی ایران سه نکته درباره پروژه احداث "شعبه دوم موزه ملی" در آرامگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی مطرح شده است.

نکته اول: اعضای این جامعه تصریح کرده‌اند که «گسترش و بهینه‌سازی فضای موزه‌ها و مخازن به‌ویژه مخزن و موزه ملی که موزه مادر کشور است، امری بسیار ضروری و نیازمند مطالعات تخصصی و کارشناسی است.»

جامعه باستان‌شناسی ایران پروژه ایجاد "شعبه دوم موزه ملی" در مرقد خمینی را طرحی می‌داند که بدون مطالعات تخصصی و کارشناسانه مطرح شده است. پرسیده‌اند که چگونه است "به یکباره طرحی کارشناسی نشده به میان" می‌آید؟

اعضای جامعه باستان‌شناسی ایران به پروژه کارشناسی واگذاری ساختمان‌های میدان مشق که در "دل بافت تاریخی تهران" قرار دارد اشاره کرده و می‌پرسند که چگونه آن طرح کارشناسی‌شده از دستور اجرا خارج شد و یک طرح کارشناسی‌نشده جای آن را گرفت؟

جامعه باستان‌شناسی ایران از مسئولان انتقاد کرده و نوشته است: «به نظر می‌رسد آنچه بیشتر اهمیت دارد، اما کمتر دیده می‌شود، حل مشکلات اساسی موزه ملی است.»

نکته دوم: جامعه باستان‌‌شناسی ایران در نکته دوم خود خطاب به مسئولان و از جمله وزارت میراث فرهنگی، درباره پایه کارشناسی پروژه ایجاد "شعبه دوم موزه ملی" در زیرزمین آرامگاه خمینی ابراز تردید کرده است.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

این نهاد کارشناسی نوشته است: «آیا طرح تازه، پایه کارشناسی دارد؟ تا کنون درباره این طرح، مجموعه مدیریتی موزه ملی که از قضا آگاه به امور هستند، هیچگونه اظهار نظری نکرده‌اند.

آیا جامعه کارشناسی آن‌ها که به امور آشناترند با چنین تصمیمی موافقت دارند؟»

نکته سوم: جامعه باستان‌شناسی ایران با اشاره به نقش سیاسی خمینی در انقلاب اسلامی متذکر شده است که مرقد او بیشتر به کار "موزه انقلاب" می‌خورد تا "موزه ملی".

جامعه باستان‌شناسی ایران همچنین نوشته است که مرقد بنیانگذار جمهوری اسلامی نه از منظر نام و نه از حیث موضوع، پیوندی با "شعبه موزه ملی و مواد فرهنگی" ندارد.