پیامدهای جهانی ممنوعیت صادرات برنج در هند

به گزارش تابناک به نقل از اکوایران، انتظار می‌رود هند به عنوان بزرگترین صادرکننده برنج در جهان،‌ محدودیت‌‎های خود برای صادرات این محصول را در سال ۲۰۲۴ نیز ادامه دهد.

به نوشته بلومبرگ،‌ این اقدام احتمالا باعث خواهد شد قیمت برنج در نزدیکی بالاترین سطوح خود پس از بحران غذایی سال ۲۰۰۸ باقی بماند.

قیمت‌های پایین‌تر و ذخایر فراوان باعث شده هند طی یک دهه اخیر به یکی از بزرگترین صادرکنندگان غلات در جهان تبدیل شود و اخیرا سهم هند از این حیث در سراسر جهان، ۴۰ درصد برآورد شده است. کشورهای آفریقایی مانند بنین و سنگال از بزرگترین خریداران هند محسوب می‌شوند.

نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، که به دنبال پیروزی مجدد در انتخابات سال ۲۰۲۴ است، در جهت جلوگیری از افزایش قیمت‌ها در داخل هند و حمایت از مصرف‌کنندگان داخلی، به طور پیوسته محدودیت‌هایی برای صادرات غلاتِ پرجمعیت‌ترین کشور جهان وضع کرده است.

یکی از اقتصاددان‌های ارشد به نام «سونال وارما» به بلومبرگ اعلام کرده‌: «تا زمانی که قیمت برنج در داخل هند با خطر افزایش روبه‌رو باشد،‌ این محدودیت‌ها احتمالا باقی خواهند ماند. حتی اگر انتخابات به پایان برسد اما قیمت‌ها با بی‎ثباتی همراه شوند، ادامه این اقدامات محدودکننده توسط دولت هند محتمل است».

هند با تعیین حداقل قیمت و اعمال عوارض صادراتی،‌ خروج برنج از این کشور را محدود کرده و در همین حال، صادرات برنج نیم‌دانه و انواع مختلف برنج سفید غیر باسماتی نیز به طور کلی ممنوع شده است.

محدودیت‌های صادراتی هند باعث شد قیمت برنج در آگوست سال جاری میلادی به بالاترین سطح خود در ۱۵ سال اخیر افزایش پیدا کند و آسیب‌پذیرترین کشورهایی که به واردات برنج از هند می‌پرداختند، برای خرید این محصول با قیمت بالاتر با مشکل مواجه شدند و برخی از آن‎‌ها از دولت هند خواستند محدودیت‌های اعمال‌شده را برای آن‌ها در نظر نگیرد.

طبق اعلام سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)، قیمت برنج در اکتبر، ۲۴ درصد بالاتر از مدت مشابه در سال گذشته میلادی بوده است.

رئیس انجمن صادرکنندگان برنج هند اعلام کرده دولت این کشور می‌خواهد از این موضوع اطمینان حاصل کند که ذخایر کافی برنج در داخل این کشور وجود دارد تا از افزایش قیمت آن جلوگیری شود.

از سوی دیگر، آغاز پدیده آب‌وهوایی «اِل نینو» طی امسال، احتمال وقوع خشکسالی در مناطق اصلی کشت برنج در قاره آسیا را افزایش داده است و همین امر می‌تواند بازار جهانی برنج را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد؛‌ آن هم در زمانی که ذخایر جهانی غلات بویژه برنج، برای سومین سال متوالی با کاهش همراه شده است.

تایلند به عنوان دومین صادرکننده بزرگ برنج در جهان اعلام کرده که خشکسالی احتمالا باعث خواهد شد تولید برنج در این کشور در سال ۲۰۲۳ و سال آینده میلادی،‌ با افت ۶ درصدی مواجه شود.

موسسه تحقیقات بین‌‎‌المللی سیاست غذایی مستقر در واشنگتن اعلام کرده: «از آنجایی که تعداد تولیدکنندگان برنج در جهان زیاد نیست، شکافی که هند ایجاد کرده به راحتی قابل جبران نیست».

با وجود مشکلات فعلی در بازار جهانی برنج، وزارت کشاورزی هند نیز اعلام کرده انتظار می‌رود برداشت برنج‌هایی که در فصل باران‌های موسمی کاشته شدند، به علت بارش‎‌های نامنظم - که کمترین میزان خود در ۵ سال اخیر بوده - با کاهش ۴ درصدی نسبت به سال گذشته میلادی رو‌به‌رو شود.

یکی از اولویت‌های دولت هند، اجرای «برنامه غذای رایگان» این کشور است که بیش از ۸۰۰ میلیون نفر از شهروندان این کشور را شامل می‌شود؛ نارندرا مودی اخیرا اجرای این برنامه را برای ۵ سال دیگر تمدید کرده و از این رو، داشتن ذخایر کافی برنج یکی از مهم‌ترین سیاست‎های دولت او است.

از آنجایی که هزینه‌های مواد غذایی در هند همچنان در حال افزایش است،‌ کمک‌های دولتی در این کشور اهمیت بیشتری پیدا کرده است. قیمت خرده‌فروشی برنج در دهلی نو در مقایسه با سال گذشته میلادی با افزایش ۱۸ درصدی روبه‌رو شده، در حالیکه قیمت گندم نیز ۱۱ درصد افزایش پیدا کرده است.

سخنگوی وزارت‎خانه‌های غذا و تجارت هند گفته: «دولت بر قیمت مواد غذایی، نظارت مداوم دارد و با در نظر گرفتن منافع مصرف‌کنندگان و کشاورزان، تصمیم‌گیری مناسب در زمینه صادرات در زمان مناسب اتخاذ خواهد شد».

شاید سیاست‌های هند در نهایت به نفع مصرف‌کنندگان داخلی این کشور باشد، اما میلیاردها نفری که در کشورهای آسیا و افریقا،‌ وابستگی بالایی به واردات برنج دارند، از این اقدام دولت هند سود نخواهند برد.

تورم ماه سپتامبر برنج در فیلیپین به بالاترین سطح خود در ۱۴ سال اخیر رسید، حتی پس از آنکه دولت این کشور اقداماتی برای محدودسازی افزایش قیمت این محصول انجام داد. در اندونزی،‌ دولت به واردات سرعت بخشیده تا بتواند قیمت برنج را تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ کاهش دهد.

در غرب آفریقا، مردم نیجریه بیش از سایر کشورهای این قاره تحت تأثیر افزایش شدید قیمت برنج قرار گرفته‌اند.

طبق گزارش‌‎ها، قیمت برنج در این کشور در ماه سپتامبر با جهش ۶۱ درصدی همراه بوده است.

همچنین در همین ماه، تورم سالانه مواد غذایی در نیجریه به ۳۰/۶ درصد رسید و تورم کل اقتصاد نیز به ۲۶/۷ درصد افزایش پیدا کرد که بالاترین سرعت آن از آگوست ۲۰۰۵ محسوب می‌شود.

با این حال، مقامات مرتبط با صنعت برنج در آمریکا اعلام کرده‎‌اند محدودیت صادرات هند غیرضروری بوده است. به گفته این مقامات: «ذخایر برنج هند در حال حاضر بیش از حد مورد نیاز است. در حالیکه صادرکنندگان آمریکایی و سایر صادرکنندگان بزرگ در آسیا در کوتاه‌مدت سود می‌برند، وقتی هند ممنوعیت صادرات را در ماه‌های آینده لغو کند، بار دیگر قیمت‌های جهانی را به‌طور قابل توجهی با نوسان همراه خواهد کرد».