واکنشها در کلاب هاوس به سخنان خامنه ای در فاع از یک جانی (سلیمانی)

 واکنشها در کلاب هاوس به سخنان خامنه ای در فاع از یک جانی (سلیمانی) 

زیتون : یکی دو روزی بود که نهادهای مرتبط با رهبر جمهوری اسلامی و رسانه‌های داخلی بر روی اینکه او قرار است امروز صحبت کنند مانور می‌دادند. نهایتا حوالی غروب آمد و نزدیک به یک ساعت حرف زد.

چندین اتاق کلاب­‌هاوسی حرف­‌های خامنه‌ای را به صورت زنده پخش کردند. عنوان یکی از اتاق‌ها «پخش زنده بیانات رهبری بدون سانسور و با ریشخند انتقادی» بود. همزمان با پخش صحبت­‌های رهبر جمهوری اسلامی انتقادات­شان را کوتاه می­‌گفتند. به طعنه اشاره می­‌کردند که این بخش را با تاج­زاده بود یا در آن بخش با ظریف چه کرد.

"نهایتا حوالی غروب آمد و نزدیک به یک ساعت حرف زد.چندین اتاق کلاب­‌هاوسی حرف­‌های خامنه‌ای را به صورت زنده پخش کردند"وسط صحبت­‌های خامنه‌­ای هم به شیوه کلاب‌هاوس تذکر می‌دادند که «لطفا در یک دقیقه جمع بندی کنید!»

خامنه‌­ای در بیشتر از۴۰ دقیقه حرف‌هایش به مناسبت‌های روز‌های اخیر، روز معلم و کارگر و مواردی از این دست پرداخت، بی‌آنکه حقیقتا به مشکلات این صنف‌ها بپردازد. در ادامه هم قاسم سلیمانی را تا حد علی ابن ابی‌طالب بالا برد و در نهایت به قسمتی رسید که همه منتظر شنیدنش بودند. واکنش به انتشار فایل صوتی ظریف، تعیین تکلیف در مورد تصمیم‌گیران پایانی در حوزه دیپلماسی، تعیین تکلیف تلویحی نامزدهای اصلاح‌طلب انتخابات ریاست جمهوری و … تحلیل‌گران و خبرنگاران را به اتاق‌های کلاب هاوس سرازیر کرد تا تحلیل‌های خود را در این باره با هم در میان بگذارند.

حرف­های خامنه‌­ای که به پایان رسید تحلیل ‌ها در اتاق­‌های متعدد آغاز شد. در همین اتاق قبلی یکی از کاربران با اشاره طنزآمیزی به پخش کامل صحبت­‌های رهبری در گروه گفت کاش مدریتورها اجازه می‌­دادند بحث پینگ پنگی بشود و علی خامنه‌­ای یک تنه تا آخر صحبت نکند. او البته بعد از این شوخی گفت ایشان حرف­های خوبی زد و مشخص شد که حرف‌هایی که پیش از این در مورد سیاست خارجه می­‌زد به شخص خودشان برمی­‌گردد و ظریف کاره­‌ای نیست.

با توجه به حرف‌هایی که تقریبا خطاب به تاجزاده زد هم اصلاح‌طلب­‌ها اگر کمی غرور داشته باشند باید بگویند که از جمهوری اسلامی گذر کردیم و این راهش نیست. ولی دوستانی که در خارج هستند و وسط باز هستند الان با این حرف­‌ها چه می‌خواهند بگویند؟

یکی دیگر از حاضران هم از این گفت که خامنه‌ای خواست فضای رقابت انتخاباتی را آرام کند تا تاکتیک‌هایش را پیش ببرد و به همین علت ظریف را از دایره خودی­‌ها خارج کرد. و امروز از «خطای بزرگ» گفت. که این یعنی ظریف دیگر به هیچ وجه جایی در نظام نخواهد داشت و ظریف باید هزینه­‌اش را بپردازد.

رهبر علاقه‌ای به مشارکت حداکثری ندارد

در یکی دیگر از اتاق‌ها با عنوان «تحلیل و ارزیابی اظهارات خامنه‌ای» چالش کمی بیشتر بود و اصولگراها و اصلاح‌طلبان در این اتاق هر کدام نظراتشان را گفتند و جاهایی هم با صدای بلند به یکدیگر تاختند. مانند حنظله حسن زاده که گفت: «منتظر بودید آقا چه بگوید؟ گفت خطای بزرگ.

"عنوان یکی از اتاق‌ها «پخش زنده بیانات رهبری بدون سانسور و با ریشخند انتقادی» بود"دستاورد شما اصلاح طلب ها چه بود؟ آن از نفوذ، آن از خیانت…. این پایان اصلاح طلبان است.»

یکی دیگر از اعضای این اتاق صحبت‌های رهبر را نشانه علاقه‌اش برای عدم مشارکت حداکثری در انتخابات دانست و گفت: «اگر رهبری طی روزهای آینده سخنرانی دیگر نکنند، به نظر می‌رسد که نظام تمایلی به مشارکت بالا ندارد و اگر سخنان امروز ایشان در آینده تلطیف نشود، باید پذیرفت که جمهوری اسلامی به دنبال مشارکت گسترده در انتخابات نیست.» علی نیلی هم به این اشاره کرد که قرار نیست چیزی عوض شود و رهبری گفتند که قرار است در آینده نیز دیپلماسی در خدمت میدان باشد و چیزی تغییر نخواهد کرد.

اما مهدی فقیهی، روزنامه نگار، معتقد بود که صحبت­‌های رهبری به هیچ وجه جناحی و به نفع جریان خاصی نبود: «آقا ضمن برشمردن خصلت‌های امیر المومنین سعی کردند فضایی فراتر از جریان های چپ و راست ترسیم کنند و تاکید داشتند بر لزوم حضور افسران جنگ نرم. اینا سخنان شخص رهبری نیست، تنها از لسان سیاست گذار کلان نظام در پی مشورت های عدیده طرح می‌شود. او این وعده را داد که باید در روابط دیپماتیک طرحی نو در اندازیم و به واقعیت‌های میدانی توجه بیشتری بکنیم. ظریف باید این خطا را جبران کنند.» یکی دیگر از حاضرین در گروه هم این صحبت­‌های رهبر را به آن بخش از حرف‌های ظریف در مورد روسیه مرتبط دانست و گفت: «چرا به جای سخنان امروز رهبری به آن بخش از سخنان وزیر امور خارجه در خصوص کارشکنی های روسیه توجه نمیشود؟ چرا در شرایطی به استناد سخنان امروز رهبری محمدجواد ظریف را می‌زنیم اما به سخنان او در خصوص روسیه بی‌توجه هستیم؟ چرا روسیه باید همکار استراتژیک ما باشد؟ چه فرقی با آمریکا و انگلیس دارد؟»

فرخ نگهدار هم که در این گروه حاضر بود گفت که حرف­‌های خامنه‌­ای یک بعد ملی دارد که بقیه درکش نکرده‌­اند و با این سوال حرف‌هایش را آغاز کرد که چرا سخنان رهبری را با نگاه ملی ارزیابی نمی‌کنید؟ اما به نظرات خامنه‌ای در مورد مواضع وزیر امور خارجه می‌پردازید؟ نگهدار ادامه داد: «این رقابت که رهبر جمهوری اسلامی بیشتر مواضع ما را تایید می‌کند یا شما را رقابت درستی نیست.

ما باید از ظریف و سلیمانی یا میدان و دیپلماسی این انتظار داشته باشیم که تلفیق پیدا کنند تا منشا اقتدار کشور باشند. جامعه نخبه‌کش دارد ظریف را زیر پا له می‌کند اما متوجه نیست که او سردار دیپلماسی است.»

به عقیده یکی دیگر از حاضران فرقی بین صحبت­‌های ظریف و خامنه­‌ای نبود و هر دو یک حرف را زدند: «هر کس دیگری که در راس کشور بود چطور می‌توانست بدنه پرقدرت نظامی را که به شدت ناراحت بود را آرام کند و از سوی دیگر او به دیپلماسی نیاز داشت. خامنه‌ای سعی کرد از بدنه نظامی دلجویی کند. او نظام را همان طوری تعریف کرد که ظریف کرده بود. خامنه ای امروز با حفظ آرامش نیروهای مورد وثوقش را حفظ کرد و من مطمئنم طی چند روز آینده یک سخنرانی دیگر نیز خواهند داشت.»

مهدی محمدباقری هم روی این مانور داد که رهبری نسخه چند نامزد را پیش از فیلتر شورای نگهبان پیچید: «سخنان حضرت آقا در مورد ظریف کاملا قابل پیشبینی بود.

"همزمان با پخش صحبت­‌های رهبر جمهوری اسلامی انتقادات­شان را کوتاه می­‌گفتند"اما ایشان با تاکید بر لزوم پایبندی به التزام نامزدها به قانون اساسی تکلیف سه چهارتا نامزد را مشخص کردند. ایشان در بخشی دیگر گفتند برخی نامزدها اشرافی بر توانایی های نظام ندارد و تنها در یک فضای احساسی وارد انتخابات شده اند. حضرت آقا روی کارنامه نامزدها هم تاکید کردند و ما باید روی این بخش تمرکز کنیم.»

«حقه مهر بدان مهر و نشان است که بود»

یکی از اتاق‌های پرجمعیت شکل گرفته در این باره اتاق « پخش زنده بیانات رهبری به همراه تحلیل و نظرات» بود که تعداد مخاطبان آن تا ۴ هزار نفر بالا رفت و از همه طیف‌ها در آن به اظهار نظر پرداختند.

اکثر قریب به اتفاق اصلاح‌طلبان معتقد بودند که رهبر جمهوری اسلامی آب پاکی را روی دست کسانی ریختند که وزارت خارجه را مسئول برجام به طور خاص و سیاست‌های خارجی به طور کلی می‌دانند. آنان این را «بخش‌های طلایی» اشاره رهبر دانستند و به گفته آنان اگر دوستان از این به بعد انتقاداتی داشته باشند باید خطاب به رهبر باشد و نه باقی افراد.

اصلاح‌طلبان دیروز و امروز اما در میان خطوط این «مسئولیت پذیری» جدید خامنه‌ای چیز دیگری را هم خواندند. آنها می‌گویند که برجام این روزها در آستانه دادن میوه‌های شیرین خود است و از این روست که خامنه‌ای دیگر آن را چون گوی داغی نمی‌گرداند تا به دامن دولت بیفتد.

به گفته پیرموذن همین که سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی طبق معمول فحش و بد و بیراه نداشت و در آرامش برگزار شد خود نشانه است. به گفته او در واشنگتن غوغاست. بین کنگره و کاخ سفید شکاف هست و کاخ سفید می‌خواهد به برجام برگردد و از این رو ۹۰ میلیون دلار به ایران سرازیر می‌شود و از این رو« چون برجام میوه شیرین حالا خود را می‌دهد گردن گرفته» به گفته کسانی که از این نگاه دفاع می کردند تاریخ مصرف ظریف تمام شده و حالا برجام کار بزرگی می‌شود که آنها انجام دادند. دیگر اگر حتی ظریف هم نباید نبودنش به این معنی نیست که سیاست با بایدن به بن بست می‌خورد و برای دیدن سرنوشت ظریف باید صبر کرد و دید. از نظر سایر تحلیل‌گران خارج از ایران مانند مهدوی آزاد و جمشید برزگر هم رهبر جمهوری اسلامی خیلی آرام و با اعتماد به نفس بود و از کلید واژه‌های تکراری خود مانند «خبیث» و اینها استفاده نکرد.

فرشته قاضی هم در این میان با اشاره به آن بخش از سخنان رهبر که گفته بود وزارت خارجه فقط مجری است گفت که این با حرف‌های پیشین او که تاکید داشت برجام « خسارت محض» است نمیخواند و عجیب است که حالا مسئولیت این خسارت محض را به خودش به عهده گرفته .

نصیری، تحلیل‌گر اصولگرا، اما معتقد بود که گفته خامنه‌ای در مورد اینکه در سیاست خارجی تصمیم در سطوح بالایی نظام گرفته می‌شود، آنطور که بسیاری معتقدند به برجام و پذیرش مسئولیت درباره آن برنمی‌گردد.

"به طعنه اشاره می­‌کردند که این بخش را با تاج­زاده بود یا در آن بخش با ظریف چه کرد"بلکه بیشتر ناظر به مطرح شدن بحث میدان بر دیپلماسی است. به عقیده نصیری در بحث برجام نظام ترجیح می‌دهد مسئله معلق بماند و بعد که نتیجه معلوم شد اگر نتیجه قابل قبول بود یک مسئولی برایش پیدا شود. در نهایت اما به گمان او اتفاق جدیدی در این خطابه نیفتاد.

در این میان اکثریت قریب به اتفاق تحلیل‌گران اما معتقد بودند که با عتاب رهبر جمهوری اسلامی به ظریف بر سر داستان سلیمانی دیگر برای او شانسی در انتخابات پیش رو وجود ندارد. از نگاه جمشید برزگر با توجه به رویه‌ی خامنه‌ای این عتاب تندتر از چیزی بود که انتظار می‌رفت و هیچ حمایتی از ظریف نکرد در حالی که مثلا در اختلاف میان لاریجانی‌ها و احمدی‌نژاد یکی به نعل می‌زد یکی به میخ. و به نظر او این پیامدهای سنگینی برای ظریف می‌تواند داشته باشد که منتفی شدند کاندیداتوری‌اش یکی از آنهاست.

اصول‌گران اتاق اما باز کوتاه نیامدند که سیاست خارجه را «سطوح بالای نظام» تنظیم و تکلیف می کنند.

به نظر آنان دور از ذهن‌ترین «تحلیل این بود که برجام محصول نظام است در حالی که برجام محصول یک جریان غرب‌گرا بود و « این به دور از مروت و جوانمردی» است که آن را به نظام نسبت بدهند.

مزروعی اما در این میان تنها شعری خواند تا نظرش را مختصر و مفید گفته باشد که از نظر او « حقه مهر بدان مهر و نشان است که بود» و هیچ حرفی که با گذشته بتوان تفاوتی دید من نمی‌بیند.

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران