کرسی‌هایی که گرمابخش این روزهای خانه‌های بی‌گاز شدند

ایسنا/خراسان رضوی دهه هشتاد و نودی‌ها شاید لذت رفتن زیر کُرسی و چراغانی‌های شب‌های زمستان زیر لحاف و کرسی گرم را حس نکرده باشند؛ اما من و هم ‌سالانم و قدیمی‌ترها خوب می‌دانند کرسی‌های قدیم در روزهای پاییز و زمستان چه صفایی در خانه‌ها به پا می‌کرد.

آن روزها از وسط تابستان تدارک خاکه‌ زغال و آماده‌سازی لحاف و کرسی آغاز می‌شد و این امر تا وسط چله زمستان ادامه داشت. هر چه هوا سردتر می‌شد کرسی بیشتر می‌چسبید. در شب‌های طولانی زمستان پدربزرگ‌ها صحنه‌گردان میدان خاطره گویی، قصه‌گویی و پند و اندرز دادن‌های شبانه می‌شدند و خلاصه کلاس درس شبانه‌ای برای کودکان و نوجوانان برپا می‌کردند که نگو و نپرس.

کرسی‌ها غیر از آنکه در بسیاری از خانه‌ها وسیله گرمایشی بود، اهل خانه را دور هم جمع می‌کرد، اعضای خانواده با نشستن، روبروی هم قرار می‌گرفتند و چهره به چهره باهم گفتگو می‌کردند. در تمامی خانه‌ها در شهر و روستا ثروتمند و کم ‌درآمد کُرسی وجود داشت و دل کندن از آن سخت بود.

خاطره‌انگیزترین دوران زندگی کودکی و نوجوانی‌مان زیرکرسی رقم خورد، اما امروز تلفن‌های همراه (پیامک، بازی‌ها، تلگرام و...)، کامپیوتر و اینترنت، تلویزیون‌ها فرصت دورهم نشستن را از اعضای خانواده‌ها گرفته است.

این روزها با سرد شدن هوا، قطعی گاز و از طرفی ضرورت صرفه‌جویی در مصرف گاز و برق سبب شد تا دل افرادی مثل من ناخودآگاه هوای کرسی بکند.

"آن روزها از وسط تابستان تدارک خاکه‌ زغال و آماده‌سازی لحاف و کرسی آغاز می‌شد و این امر تا وسط چله زمستان ادامه داشت"محمد تقی مجیدی یکی از هنرمندانی است که هنوز هم با خلاقیت و دست‌های پرتوان خود، کُرسی می‌سازد و با این کار گرمابخش خانه‌های مردم می‌شود.

او که با شیرینی کلامش ما را به سال‌های دور زیر کرسی خانه‏ بزرگترها برد، به ایسنا گفت: هنر نجاری را از پدر به ارث برده‌ام و اولین کار چوبی‌ام را در ۱۱ سالگی ساختم.

مجیدی که اکنون ۶۵ سال سن دارد، افزود: از کودکی در کارگاه نجاری پدرم، به تماشا و یادگیری این هنر مشغول بودم و البته ایشان هم دوست داشت که سه فرزندش این هنر را یاد بگیرند و همیشه دعای خیر برایم داشت و برکت زندگی‌ام را از دعاهای پدر و مادرم می‌دانم.

وی اظهار کرد: پس از اینکه پدرم از فیض‌آباد به روستای سرحوضک کاشمر هجرت کرد، یکی از بزرگان روستا برایش کار رو به ‌راه کرد و در همین روستا زندگی مشترکش را شروع نمود و از صبح تا شب سرکار می‌رفتیم.

این نجار کاشمری خاطرنشان کرد: آن زمان روزانه یک کُرسی می‌ساختیم چون در قدیم یکی از مهم‌ترین وسیله خانه نوعروسان، کُرسی و صندوق چوبی بود که در لیست وسایل جهیزیه دختران وجود داشت.

وی که یادش آمد کرسی‌ها را دانه یک تومان درست می‌کرده و می‌فروخته و گذران زندگی می‌کرده، ادامه داد: کم‌کم از روستا به شهر آمدم و مغازه‌ای در خیابان مدرس اجاره کردم. کدخدای روستای مهدی‌آباد که دوست پدرم بود، من را تأیید کرد. همین موضوع موجب تعجب صاحب مغازه شد که چگونه او مرا می‌شناسد و من گفتم هنرمان باعث شده اغلب مردم مرا بشناسند.

مجیدی عنوان کرد: کارمان رونق داشت و تمامی ایام سال سفارش کار داشتیم. آن زمان ساخت درب‌های دو لَتی و چهار لَتی، کرسی، صندوق، دار قالی و... از مهم‌ترین تولیدات دستی نجاران بود.

وی گفت: برای ساخته‌های چوبی‌مان از جمله کرسی که نیاز به چوب خوب داشتیم با اره دو سر با برادرانم به آبگرم خلیل‌آباد می‌رفتیم و چوب درختان چنار را برش و خشک می‌کردیم و برای درست کردن بهترین دست سازه به مغازه می‌آوردیم.

مجیدی با بیان این‏که رونق ساخت کُرسی بیشتر متناسب با فصل زمستان بود و البته الان هم به خصوص در این شرایط بی گازی افرادی پیگیرند که برای آن‌ها کُرسی درست کنم، گفت: برای یکی از دوستانم زمانی که در روستای نقاب کار می‌کردم، در شروع زندگی مشترکش کٌرسی درست کردم و چند وقت پیش درخواست ساخت صندوق چوبی داشت و از او پرسیدم کرسی‌ که برایش درست کردم کجاست؟ گفت: فقط یکی از تخته‌های رویی کرسی‌‏اش کمی سوخته است ولی هنوز پس از ۵۰ سال قابل ‌استفاده است.

وی که حاصل زندگی مشترکش پنج فرزند است، عنوان کرد: خیلی دوست داشتم فرزندانم، این هنر را ادامه دهند؛ پسر بزرگم چندین سال این هنر را به خوبی فراگرفت و کار می‌کرد ولی الان راننده ماشین سنگین است که البته به فرزندان برادرم هم نجاری یاد دادم.

این نجار کاشمری گفت: پس از مدتی زمین مغازه‌ام را در محله خرمن‌ها (ابتدای خیابان امام موسی‌صدر و خیابان اکبرنژاد فعلی) خریداری کردم و سال‌ها در این مکان مشغول به کار بودم.

در همین زمین خانه‌ام را ساختم و درب‌های چوبی که نصب‌کرده‌ام هنوز قابل‌استفاده است.

وی با بیان این‏که در گذشته درب‌های چوبی رونق داشت، الان با سرقت درب‌های آهنی باغ‌ها، مجدداً متقاضی درب چوبی برای باغ زیاد شده است.

این نجار قدیمی با بیان این‏که بهترین چوب برای پایه‌های کُرسی، چوب چنار است چون عمر و مقاومت کُرسی را بیشتر می‌کند که بنا بر سلیقه‌های مختلف در اندازه‌های بزرگ و کوچک می‌ساختم.

مجیدی افزود: همیشه دوست داشتم از طریق کارم مخارجم را تأمین کنم و اینک پس‌اندازی دارم؛ همیشه تلاش کردم لقمه حلال به خانه ببرم و خداوند برکتش را هم به زندگی‌ام داده و زمانی که همسرم زنده بود در همین مکان هر روز میزبان دوستان و آشنایان از روستا بودیم و از آن‌ها تا جایی که در توان داشتیم پذیرایی می‌کردیم.

وی با بیان این‏که دستگاه‌ها و تجهیزات فراوانی برای کار نجاری درست‌ شده که به کمک نجارها آمده و کارهای آن‌ها را آسان کرده، عنوان کرد: در این روزهای سرد سال آرزوی گرمی محفل خانواده‌ها را برای همه دارم و امید دارم دور همی‌های پای کُرسی مثل گذشته رونق بگیرد و همه شاد و سرزنده باشند.

هرچه ما به سمت زندگی ماشینی، پیش‏رفته‌ایم و از وسایل گرمایشی متنوعی همانند شوفاژ، فن‌کوئل، چیلر، بخاری و شومینه‌های گازی و… در منازل استفاده و سیستم‌های گرمایش از کف، دیواره‌ها و سقف در طراحی و ساخت خانه‌های امروزی استفاده کرده‌ایم از فضای زندگی سنتی دور شدیم، صفا و صمیمیت جمع شدن دور کُرسی و بهره بردن از گرمای آن نیز کمرنگ و سردتر شده و گاهی اعضای یک خانواده هفته‌ها دورهم جمع نمی‌شوند و با یکدیگر صحبت و مشورت نمی‌کنند ولی خوشبختانه دوباره اندک خانواده‌هایی به کرسی‌های قدیمی روی آورده‌اند و بار دیگر با نشستن دور آن صفا و صمیمیت را برای خود به ارمغان آورده‌اند که امیدواریم سنت دیرینه دور همی‌های کنار کرُسی برگرمی خانواده‌ها بیفزاید.

انتهای پیام