معیارهای ایران و دانشگاه‌های معتبر دنیا برای جذب اعضای هیئت‌علمی چه تفاوتی دارد؟

پژوهشگران با بررسی سیاست‌های جذب هیئت‌علمی در دانشگاه‌های معتبر دنیا دریافتند، هشت معیار «عدالت»، «برابری و انصاف»، «شفافیت»، «اولویت گروه‌های خاص (آسیب‌پذیر)»، «صلاحیت»، «فراخوان گسترده»، «تنوع» و «پاسخ‌گویی» در این دانشگاه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، آمار فراخوان‌های سراسری جذب هیئت‌علمی نشان می‌دهد که تعداد درخواست بالایی برای استخدام در دانشگاه‌ها وجود دارد. استخدام و انتخاب اعضای هیئت علمی برای حفظ کیفیت دانشگاه‌ها و بالاتر رفتن سطح معیارهای آموزش در سطح بین‌المللی بسیار اهمیت دارد و این فرآیند، کاری چالش برانگیز، پرهزینه و وقت‌گیر برای موسسات است.

در ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ساماندهی و یک‌نواختی فعالیت‌های جذب اعضای هیئت علمی، آیین‌نامه تشکیل هیئت عالی جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را تصویب کرده است و در آن تاکید شده که استخدام هیئت‌علمی بر مبنای نیاز دانشگاه و از طریق فراخوان عمومی و ابتدا به صورت پیمانی انجام شود.

از آن‌جا که استفاده از تجارب کشورهای توسعه‌یافته و مطالعات تطبیقی در این زمینه می‌تواند یکی از روش‌های مناسب در راستای تدوینِ سیاست‌های جذب هیئت‌علمی باشد، پژوهشگران سیاست‌های جذب اعضای هیئت‌علمی در نظام آموزش عالی دانشگاه‌های برتر دنیا و ایران را بررسی و مقایسه کردند.

برای انجام این مطالعه، سعید غیاثی ندوشن؛ دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی، مریم صفرنواده؛ دانشیار معاونت آموزشی وزارت بهداشت و فهیمه ربانی‌خواه؛ دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه علامه طباطبائی؛ مشارکت داشتند.

در این مطالعه اسناد اصلی در خصوص سیاست‌های جذب اعضای هیئت‌علمی ۹ دانشگاه برتر جهان: «ام‌آی‌تی» و «ویسکانسین-مادیسون» آمریکا، «ملبورن» و «موناش» استرالیا، «بریستول» و «کمبریج» انگستان، «تورنتو»، «آلبرتا» و «مک‌مستر» کانادا مورد بررسی قرار گرفت. سپس معیارهای اصلی مربوط به سیاست‌های جذب اعضای هیئت‌علمی استخراج و با سیاست‌های ایران در این زمینه، مقایسه شد.

هشت مقوله و معیاری که در این سیاست‌ها مورد بررسی قرار گرفتند؛ «عدالت»، «برابری و انصاف»، «شفافیت»، «اولویت گروه‌های خاص (آسیب‌پذیر)»، «صلاحیت»، «فراخوان گسترده»، «تنوع» و «پاسخ‌گویی» بودند.

با توجه به یافته‌های این پژوهش؛ در کشور ما توجه کافی و لازم به برنامه‌ها و سیاست‌های جذب هیئت‌علمی نشده است. از طرف دیگر در اسناد بالادستی و نقشه جامع علمی کشور، تاکیداتی بر استقلال دانشگاه‌ها و هیئت امنا شده است.

"به گزارش ایسنا، آمار فراخوان‌های سراسری جذب هیئت‌علمی نشان می‌دهد که تعداد درخواست بالایی برای استخدام در دانشگاه‌ها وجود دارد"به نظر می‌رسد قوانین کنونی جذب، مغایر با قوانین بالادستی کشور است. یکی از ملزومات آزادی علمی؛ استقلال دانشگاه‌ها و حق انتخاب و گزینش استاد توسط خود دانشگاه است که این مسئله کاملا با رویکرد نیمه متمرکز کنونی مخالفت دارد.

پژوهشگران این مطالعه در مورد نتایج به دست‌آمده می‌گویند: مقایسه سیاست‌های جذب اعضای هیئت‌علمی در کشورها پیشرفته جهان و ایران نشان می‌دهد که موضوعات مهمی در سیاست‌های کشورهای فوق وجود دارد که در ایران مشاهده نمی‌شود. توجه به تنوع، عدالت و شفافیت و همچنین بومی‌گزینی در جذب و عدم فراخوان بین‌المللی، اولویت قرار ندادن گروه‌های آسیب‌پذیر و زنان در جذب، تدوین شاخص‌های کیفی برای جذب بهترین استعداد و استقلال دانشگاه در زمینه تدوین شاخص‌های اختصاصی، از موارد دیگری هستند که در سیاست‌های جذب و به‌کار گیری اعضای هیئت‌علمی در ایران کم‌تر مشاهده می‌شود. البته باید استفاده از این الگوها متناسب با شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ویژگی‌های خاص کشورمان باشد.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی تطبیقی سیاست‌های جذب اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های برتر دنیا و ایران» در فصل‌نامه طب و تزکیه؛ زیر نظر معاونت آموزشی وزارت بهداشت منتشر شده است.

انتهای پیام