کودتا در نیجر؛ آیا فرانسه دچار بحران کمبود اورانیوم و انرژی می‌شود؟

یورو نیوز

یورو نیوز - ۱۱ مرداد ۱۴۰۲

نگارش از یورونیوز فارسی •

به روز شده در: ۰۲/۰۸/۲۰۲۳ - ۱۲:۰۶

وقوع کودتای نظامیان در نیجر باعث شده است تا بحث وابستگی هسته‌ای فرانسه به اورانیوم کشورهای آفریقایی بار دیگر در رسانه‌های این کشور مطرح شود.

انرژی هسته‌ای بزرگترین منبع انرژی در فرانسه محسوب می‌شود و به تنهایی ۷۰ درصد برق مصرفی این کشور را تامین می‌کند.

فرانسه بخشی از اورانیوم مورد نیاز خود را از نیجر تامین می‌کند، کشوری که در پی رویدادهای خشونت‌بار اخیر و کودتای نظامیان دستخوش ناآرامی شده است.

نیجر که یکی از فقیرترین کشورهای جهان به شمار می‌رود و همزمان برخی از بزرگترین ذخایر اورانیوم را نیز داراست، در سال ۱۹۶۰ میلادی استقلال کامل خود را از فرانسه به دست آورد. حالا اما با تحولات اخیر در این کشور برخی‌ نگرانی خود را نسبت به امنیت هسته‌ای فرانسه ابراز کرده‌اند و گفته‌اند ممکن است زمین لرزه سیاسی در چند هزار کیلومتر دورتر از پاریس منجر به بحران انرژی در این کشور شود.

اقتصاد نیجر شدیدا به سنگ معدن اورانیوم وابسته است و این ماده ۶۰ درصد صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. با این حال در مقیاس جهانی نیجر تنها ۶ درصد اورانیوم مصرفی دنیا را تولید می‌کند که بسیار کمتر از قزاقستان، کانادا یا حتی استرالیا است.

بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اورانیوم جهان کدام کشورها هستند؟
مقر حزب حاکم نیجر توسط حامیان کودتاچیان به آتش کشیده شد

در سوی مقابل کارشناسان می‌گویند هرچند «منافع اقتصادی» فرانسه در نیجر تنها به اورانیوم محدود می‌شود، با این حال همین ماده جایگاه مهمی در واردات این کشور دارد.

فرانسه در واقع اورانیوم مورد نیاز خود را از ۴ کشور تامین می‌کند که به ترتیب ۲۰ درصد آن از قزاقستان، ۱۹ درصد از استرالیا، ۱۸ درصد از نیجر و ۱۶ درصد از ازبکستان وارد می‌شود.

بر اساس داده‌های انجمن جهانی هسته‌ای (WNA)، این تعادل نتیجه یک استراتژی متنوع‌سازی جغرافیایی است که در اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی توسط صنعت تولیدکننده برق این کشور (EDF) در پیش گرفته شده است.

این سیاست که برای «تضمین امنیت تامین سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای فرانسه» اتخاذ شده است باعث می‌شود تا حتی اگر حکومت نظامی نیجر تولید و صادرات اورانیوم را متوقف کند (امری که هنوز اتفاق نیافتاده است)، فرانسه بتواند به راحتی به شرکای دیگر روی آورد.

از طرف دیگر برخلاف سایر منابع انرژی مانند گاز یا نفت، اورانیوم طبیعی کمیاب نیست و در بسیاری از مناطق به مقدار زیاد یافت می‌شود. علاوه بر معدن‌های محدودی که فرانسه خود در اختیار دارد، برای مصرف حداقل دو سال نیز ذخایر طبیعی اورانیوم به عنوان بخشی از ذخایر استراتژیک در این کشور انبار شده است.

تاسیسات شرکت بهره‌بردار دولتی فرانسه برای استخراج اورانیوم در نیجر

عکس: خبرگزاری فرانسه

مازاد بر این ذخایر، فرانسه می‌تواند با فرایندهای صنعتی خاصی که دارد اورانیوم ضعیف‌شده را بار دیگر مجددا غنی کند. ژاک پرسبوآ، مدیر مرکز تحقیقات اقتصاد و حقوق انرژی فرانسه، می‌گوید با استفاده از همین راهکارها «در مجموع فرانسه می‌تواند در صورت قطع کامل واردات، روی معادل یک دهه ذخیره سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای خود حساب کند.»

در همین حال کودتا در نیجر می‌تواند عواقبی را بر فعالیت‌های شرکت انرژی هسته‌ای «اورانو» (Orano) داشته باشد که ۹۰ درصد آن متعلق به دولت فرانسه است.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

این شرکت غیرنظامی هسته‌ای بر اساس قانون نیجریه سه شرکت تابعه دارد و یک معدن اورانیوم طبیعی در شهر آرلیت در نزدیکی مرز الجزایر را اداره می‌کند.

بنابر اعلام اورانو، تا به امروز فعالیت‌ها در سایت‌های عملیاتی آرلیت و در همچنین در مقر این شرکت در نیامی (پایتخت نیجر) در چارچوب مقررات منع آمد و شد که توسط نظامیان در سراسر کشور برقرار شده ادامه داشته است.

پس از بسته شدن یک معدن بزرگ اورانیوم در سال ۲۰۲۱ به دلیل تمام شدن سنگ اورانیوم، مدیریت شرکت اورانو در حال بررسی افتتاح یک سایت استخراج جدید در نیجر است.

این در حالی است که کارشناسان هشدار می‌دهند حوادث اخیر می‌تواند آنها را منصرف کند.