سلطان قلب‌ها، شب‌های تهران و دختری که 'صدای انقلاب تونس' شد

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

آمال مثلوثی در مراسم جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۱۵ آهنگ 'کلام من آزاد است' را اجرا کرد

آمال مثلوثی، دختر هنرمند تونسی که به 'صدای انقلاب تونس' معروف است، اخیرا آهنگ عربی با ملودی سلطان قلب‌ها خوانده که با استقبال گرم در میان فارسی‌زبانان به ویژه در ایران مواجه شده است.

او در سال ۲۰۱۵ برای اجرا در یک کنسرت هنرمندان زن در تهران و حضور در مستند 'آواز بی‌سرزمین ' به ایران سفر کرد و از علاقمندان موسیقی و سینمای ایران است.

آمال مثلوثی آهنگ 'رویا' را با متن عربی و موسیقی سلطان قلب‌ها برای یک فیلم فرانسوی خوانده است. این آهنگ در پی انتشار، در فضای شبکه‌های مجازی فارسی‌زبان به صورت گسترده پخش شد و موجی از اظهارنظرهای تحسین‌آمیز را به دنبال داشت.

من از طریق این آهنگ با آمال آشنا شدم.

"او در سال ۲۰۱۵ برای اجرا در یک کنسرت هنرمندان زن در تهران و حضور در مستند 'آواز بی‌سرزمین ' به ایران سفر کرد و از علاقمندان موسیقی و سینمای ایران است"اولین بار بود که اسم و صدای این آوازخوان را می‌شنیدم؛ آنچه برایم جلب توجه کرد، شنیدن ملودی آهنگ مورد علاقه‌‌ام با صدای یک دختر تونسی بود.

آهنگ سلطان قلب‌ها با صدای عارف، نه تنها در ایران، که در افغانستان و تاجیکستان هم محبوب و پر طرفدار است. احمدظاهر آن را بازخوانی کرده و با گذشت دهه‌ها از انتشار اولیه آهنگ، بسیاری با علاقمندی و اشتیاق به آن گوش می‌دهند.

فیلم سلطان قلب‌ها یکی از خاطره‌انگیزترین فیلم‌های قبل از انقلاب اسلامی در ایران است که آن را محمدعلی فردین در سال ۱۳۴۷ ساخت.

حق نشر عکس

E.Mathlouthi

Image caption

پخش آهنگ‌های او در سال ۲۰۰۶ از سوی دولت زین‌العابدین بن‌علی، رئیس جمهوری سابق تونس در رادیو و تلویزیون این کشور ممنوع شده بود

واکنش گسترده ایرانی‌ها به آهنگ رویا در نخستین ساعاتی به اشتراک گذاشتن آن در توییتر برایم غیرمنتظره بود. به همین دلیل تصمیم گرفتم برای مصاحبه‌ به سراغ آمال مثلوثی بروم.

از آمال پرسیدم که چه شد روی ملودی سلطان قلب‌ها آهنگ بخواند: "این آهنگ مرا به جایی برد که احساس کردم روزنه‌ای از امید می‌بینم و باید در مورد رویای خودم بودن صحبت کنم؛ و شاید برای یک دقیقه تصور کنم که دنیا آنقدر هم مکان دشواری نیست. من از این فکر الهام گرفتم و این آهنگ واقعا مرا به وجد آورد."

عندلیب، یک کاربر توییتر با تمجید از آهنگ رویا نوشته است: "درست است که اوضاع درس و کارم افتضاحه و هیچ کاری نمی‌کنم و زندگیم روی هواست و هر لحظه در برم دل اندیشه از خونش شود، عوضش این چندروز است یاد گرفتم این آهنگی را که آمال مثلوثی روی سلطان قلب‌ها خوانده حفظ کنم و مثل خودش کلمات را به هم وصل کنم."

صدای انقلاب تونس

آمال مثلوثی که به 'صدای بهار عربی ' هم شهرت دارد، آوازخوانی را از هشت سالگی در حومه پایتخت تونس شروع کرده، از ۱۵ سالگی تحت تاثیر فضای موسیقی دهه نود به موسیقی متال و گوتیک متال پناه گرفت و در ۱۹ سالگی گروه متال خود را در دانشگاه تونس راه انداخت.

Image caption

آمال مثلوثی تحت تاثیر فضای موسیقی دهه نود به موسیقی متال و گوتیک متال پناه گرفت

بعد از شنیدن آهنگ "باکسر" به صدای جون بایز، خواننده اسطوره‌ای موسیقی فولک آمریکا و آشنایی با دیدگاه‌های او به نوشتن آهنگ‌های سیاسی رو آورد و از "بی‌عدالتی، محرومیت و سکوت مردم" در جامعه تونس انتقاد کرد.

وقتی در سال ۲۰۰۶ پخش آهنگ‌های او از سوی دولت زین‌العابدین بن‌علی، رئیس جمهوری سابق تونس در رادیو و تلویزیون این کشور ممنوع شد، تصمیم گرفت به پاریس برود. ویدیوهای اجرای زنده او در فرانسه در فضای شبکه‌های اجتماعی تونس دست بدست می‌شد.

پس از خودسوزی محمد بوعزیزی، دست‌فروش تونسی که جرقه آغاز اعتراضات بهار عربی شد، آمال با اهدای یک آهنگ از او تجلیل کرد و با خواندن آهنگ "کلمتی حره" (کلام من آزاد است) در میان معترضان تونسی در ژوئن ۲۰۱۱ آن را به "سرود بهار عربی" تبدیل کرد و شهرت خود را جهانی ساخت.

حق نشر عکس

Getty Images

Image caption

جُون بایز (زاده ۹ ژانویه ۱۹۴۱) خواننده و ترانه‌نویس نامدار و اسطوره‌ موسیقی فولک آمریکایی که به صدای گیرا و بیان بی‌پردهٔ نظرات سیاسی و انسان‌دوستانه‌اش شهرت دارد آواز بی‌سرزمین در شب‌های تهران

آمال مثلوثی چهره‌ای آشنا در ایران است. او در مستند 'آواز بی‌سرزمین ' ساخته آیت نجفی در تهران حضور یافت و با وجود محدودیت‌های جمهوری اسلامی، به عنوان خواننده زن تک‌خوان آواز خواند.

'آواز بی‌سرزمین ' روایت گروهی از دختران موسیقی‌دان و آوازخوان ایرانی است که تلاش می‌کنند به رغم همه محدودیت‌ها و موانع، کنسرتی را در تهران روی صحنه بیاورند.

"آمال مثلوثی آهنگ 'رویا' را با متن عربی و موسیقی سلطان قلب‌ها برای یک فیلم فرانسوی خوانده است"

این دختران با آمال مثلوثی و دو خواننده زن فرانسوی تماس می‌گیرند و از آنها دعوت می‌کنند در این کنسرت بخوانند.

Image caption

آمال در سال ۲۰۱۵ در جریان تهیه مستند آواز بی‌سرزمین به ایران سفر کرد و در کنسرتی در تهران آواز خواند

آمال می‌گوید از طریق فیلم‌های عباس کیارستمی و جعفر پناهی با ایران آشنا شدم و "از این طریق عاشق ایران شدم و همیشه رویای رفتن به ایران را داشتم."

"در این زمان از من خواسته شد آهنگ شب‌های تهران از پروانه را بخوانم و من عاشق این آهنگ شدم."

آمال اخیرا آهنگ شب‌های تهران را هم به عنوان نخستین اجرای فارسی‌اش بازخوانی کرده است.

او در مورد تجربه سفرش به ایران می‌گوید: "واقعا خوشحال بودم که توانستم برای اولین بار به ایران سفر کنم. چیزی را که کشف کردم، همانی است که شنیده بودم. مردم، خیلی خوب بودند، تهران شهری زیبا با درختان زیاد است که برای من چیز جدیدی بود.

زیرا پایتخت‌ها معمولا فقط شلوغ است و من تصور دیگری از کلانشهرهای خاورمیانه داشتم ولی تهران متفاوت بود. ساعت ۴ صبح تنها به ایستگاه اتوبوس رفتم و با اتوبوس به شهرهای مختلف از جمله اصفهان سفر کردم."

حق نشر عکس

E.Mathlouthi

"به کارزار اینترنتی یاسمن را آزاد کنید پیوستم"

از آمال پرسیدم که تونس پس از بهار عربی چگونه تغییر کرده، آیا او اوضاع سیاسی و اجتماعی در ایران را هم دنبال می‌کند؟

آمال گفت: "تونس خیلی تغییر کرده؛ مهمترین دستاورد آزادی بیان و آزادی رسانه‌هاست. استعداد جوانان زمینه شکوفایی بیشتر یافته و اصلا وضعیت با زمان پیش از انقلاب تونس قابل مقایسه نیست. اما در دیگر بخش‌های دنیای عرب وضعیت خراب است، حقوق زنان، حقوق کودکان و حقوق جوانان به صورت گسترده نقض می‌شود."

او گفت از سرکوب زنان در ایران نگران است و به همین دلیل به کارزار "یاسمن را آزاد کنید"، پیوسته است.

یاسمن آریانی، زندانی سیاسی و فعال مخالف حجاب اجباری سال گذشته پس از انتشار ویدیویی که در آن با مادرش در روز جهانی زن به زنان محجبه در متروی تهران گل توزیع می‌کرد، بازداشت شد.

او به پنج و نیم سال زندان محکوم شده و در ماه‌های اخیر سازمان عفو بین‌الملل کارزاری را برای آزادی او و چندین زندانی دیگر فعال حقوق بشر در ایران به راه انداخته است.

"این آهنگ در پی انتشار، در فضای شبکه‌های مجازی فارسی‌زبان به صورت گسترده پخش شد و موجی از اظهارنظرهای تحسین‌آمیز را به دنبال داشت"

آمال می‌گوید:"من از ابتکارات شجاعانه و خودجوش حمایت می‌کنم؛ زیرا این مسیر برای دیگران آزادی به ارمغان می‌آورد. من به عنوان یک هنرمند شکرگزارم در جایی زندگی می‌کنم که تقریبا می‌توانم هرچه بخواهم انجام بدم."

حق نشر عکس

.

Image caption

یاسمن آریانی، از معترضان به حجاب اجباری که به ۵ و نیم سال تحمل زندان محکوم شده

• سه مخالف حجاب اجباری هر کدام به پنج سال و نیم حبس قطعی محکوم شدند
• دو زندانی اوین می‌گویند اتهامی مشابه 'دختر آبی' داشتند

"با سازنده آهنگ سلطان قلب‌ها درتماسم"

آمال می‌گوید در پی استقبال از آهنگ رویا، با انوشیروان روحانی، سازنده آهنگ سلطان قلب‌ها در تماس است تا به کمک او کارهای بیشتر در زمینه موسیقی ایرانی انجام دهد.

او می‌گوید آوازخوان محبوبش در میان هنرمندان ایرانی محسن نامجوست و آهنگ‌های گوگوش را هم دوست دارد.

• عارف- ۲۰ دقیقه با خاک ایران فاصله دارم