عقب‌ماندگی در معرفی شهدا به نسل فعلی به‌دلیل قصور نویسندگان است

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: کتاب «و دریا آتش گرفت» بر اساس خاطرات شهید محمد اویسی نوشته فاطمه سلطانی چندی است توسط واحد ادبیات پایداری انتشارات کتاب جمکران با همکاری کنگره شهدای استان قم چاپ و روانه بازار شده است.

این کتاب ضمن پرداختن به واقعه ربوده‌شدن احمد متوسلیان فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) توسط حزب سکولار فالانژها در لبنان به شرح زندگی شهید محمد اویسی از مربیان آموزشی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌پردازد. نویسنده با اضافه کردن شخصیت ضد قهرمان به نام یوزف به داستان، تقابل بین حق و باطل را به خوبی به رشته تحریر در آورده است. شهید محمد اویسی در حادثه سیل سد کرج در دوره آموزشی به همراه ۲۷ تن از پاسداران و ارتشی‌ها به شهادت رسید.

«و دریا آتش گرفت» اولین‌کتاب درباره زندگی این شهید است.

در ادامه مشروح گفتگوی کوتاه با فاطمه سلطانی نویسنده کتاب مورد اشاره را می‌خوانیم؛

* خانم سلطانی کمی با خودتان آشنا شویم. تا الان چه کارهایی در زمینه داستان و رمان انجام داده‌اید؟

از سال ۸۶ نگارش حرفه‌ای فیلمنامه را شروع کردم و کارهای زیادی را در قالب‌های مختلف انجام دادم ولی تا سال ۹۷ زیر بار نوشتن رمان نرفتم. نام اولین رمانم «دهم عید» و چاپ انتشارات جمکران بود.

"نویسنده با اضافه کردن شخصیت ضد قهرمان به نام یوزف به داستان، تقابل بین حق و باطل را به خوبی به رشته تحریر در آورده است"بعد از آن رمان «حریر» را با انتشارات کتابستان معرفت کار کردم و رمان «و دریا آتش گرفت» اثر چاپی سومم است.

* علت انتخاب سوژه «و دریا آتش گرفت» چه بود؟

کنگره شهدای قم جمعی از نویسندگان قمی را برای ارائه سوژه‌ها دعوت کرد. وقتی سوژه شهدای جاده چالوس مطرح شد یادم آمد که سال‌ها پیش در مورد این اتفاق از زبان همسرم مطالب متأثرکننده‌ای شنیده بودم و مطمئن شدم اگر قرار است کاری برای شهدا انجام بدهم قطعاً همین سوژه است.

* ایده داستانی این‌اثر چه‌طور به ذهنتان رسید؟

از همان وقتی که سوژه را انتخاب کردم به فاصله زمانی فرو رفتن در گل و لای و آب تا لحظه جان دادن محمد (شهید اویسی) فکر می‌کردم و این روایتی که هر کسی در لحظه جان دادن تمام زندگی‌اش را مرور می‌کند. می‌خواستم از همین پرسپکتیو داستان را شروع کنم ولی بنا به دلایلی منصرف شدم.

*‌چرا این‌سبک را برای نوشتن این‌موضوع انتخاب کردید؟

در مورد داستان شهدا، پیش از هر چیز به جذابیت اثر فکر می‌کردم. چون این قبیل آثار بزرگترین رسالتشان ماندگاری برای نسل‌های بعد و آیندگان است پس در وهله اول باید مخاطب‌پسند باشد. به همین دلیل سعی کردم با اضافه کردن یک ضدقهرمان، داستان فرم خاصتری به رمان بدهم.

از مهمترین ضعف‌های کار در مورد شهدا فاصله زمانی و نداشتن اسناد و مدارک معتبر در این زمینه است.

نزدیک به ۴۲ سال از آغاز جنگ و ۴۴ سال از انقلاب می‌گذرد و این فاصله زمانی نه تنها هر خاطره‌ای را کمرنگ و محو می‌کند که اساساً کسی انقدر عمر نمی‌کند که فرصتی برای بیان خاطرات داشته باشد* شما اهمیت کار برای شهدا را در چه می‌دانید؟

به جای اهمیت کار برای شهدا اجازه دهید این مطلب را بگویم که در جاهای دیگر دنیا و همه کشورها خودشان شروع می‌کنند به قهرمان‌سازی. یک نگاه به کمیک استریپ‌های آمریکایی و ژاپنی یا کشورهای حوزه خلیج بیندازید تا ببینید این موضوع چقدر برای جوامع مهم است و نسل‌های جدیدشان به این آثار معتادند. این در حالی است که کشور ما نیازی به ساختن قهرمان ندارد. ما با هر مدل و هر سلیقه‌ای می‌توانیم قهرمان‌هایی را در دفاع مقدس پیدا کنیم که مثل و مانند ندارند و بهترین گزینه‌ها در این ژانرند.

* در کار برای شهدای دفاع مقدس چه ضعف و کاستی‌هایی را حس کرده‌اید؟

از مهمترین ضعف‌های کار در مورد شهدا فاصله زمانی و نداشتن اسناد و مدارک معتبر در این زمینه است. نزدیک به ۴۲ سال از آغاز جنگ و ۴۴ سال از انقلاب می‌گذرد و این فاصله زمانی نه تنها هر خاطره‌ای را کمرنگ و محو می‌کند که اساساً کسی انقدر عمر نمی‌کند که فرصتی برای بیان خاطرات داشته باشد.

"تا الان چه کارهایی در زمینه داستان و رمان انجام داده‌اید؟از سال ۸۶ نگارش حرفه‌ای فیلمنامه را شروع کردم و کارهای زیادی را در قالب‌های مختلف انجام دادم ولی تا سال ۹۷ زیر بار نوشتن رمان نرفتم"از سمت دیگر در بسیاری از کشورها اسناد و مدرک بعد از گذشت بیش از چهل سال، از اسناد طبقه محرمانه و منتشر می‌شوند ولی در کشور ما یا مدرکی نیست و یا اگر هست در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد. به این موارد ضعف و سستی ارگان‌ها و نهادهای مربوطه را هم اضافه کنید.

* به نظر شما چقدر در شناساندن شهدا را به مخاطبان موفق بوده‌ایم؟

قطعاً تا شناساندن شهدا به نسل حاضر فاصله خیلی زیادی داریم و بخش اعظمی از این عقب ماندگی به دلیل قصور نویسندگان در این حوزه است ولی بخش بزرگترش مربوط به نهادها و افراد ذی صلاح در این مورد است. اینها هستند که باید با تدبیر نویسنده‌های این ژانر را حفظ کنند و بقیه نویسنده‌ها را هم با این بخش آشتی بدهند.

رمان «و دریا آتش گرفت» در ایام نمایشگاه بین المللی کتاب تهران طی مراسمی و با حضور نویسنده اثر، یادگاران هشت سال دفاع مقدس و جمعی از علاقه مندان، رونمایی گردید.