خدمات بنیادهای فرزانگان به سالمندان

به گزارش خبرگزاری مهر، بنیادهای فرزانگان نام تشکل‌های مردم نهاد و مؤسسات غیرانتفاعی است که خدمات رایگان و داوطلبانه‌ای را در جهت جلب مشارکت اجتماعی سالمندان ارائه می‌دهند اما تعداد کمی از جمعیت ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفری سالمندان کشور با خدمات این بنیادها آشنایی دارند.

بنیاد فرزانگان، پایگاه دائمی جهت استقرار سالمندان و ارتقای میزان بهره‌وری این قشر در اوقات فراغت است که به یقین می‌توان این بنیاد را بازوی توانمند بهزیستی در ارائه خدمات مناسب‌تر به سالمندان دانست. راه اندازی این بنیاد یا مؤسسه مردمی فرهنگی، هنری و ورزشی سالمندان برای ایجاد روحیه شاداب و پرنشاط در این قشر صورت گرفته است.

فعال کردن بنیاد فرزانگان در سطح کشور مصوبه شورای ملی سالمندان کشور در سال ۱۳۹۵ است. در همین شورا در سال ۱۳۹۷ مصوب شد تا دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور جهت توسعه بنیاد فرزانگان در سراسر کشور و توانمندسازی آنها اقدامات لازم را به عمل آورد.

با توجه به جایگاه شورای ملی سالمندان کشور به عنوان هماهنگ کننده اصلی تمام سیاست‌ها و برنامه‌های مرتبط با اعتلای همه جانبه سالمندان کشور، بنیاد فرزانگان، حلقه ارتباطی بین سیاستگذاری حوزه سالمندی در کشور و جامعه هدف سالمندی است که در این راستا با جذب منابع مورد نیاز جهت خدمات رسانی به سالمندان و بهره مندی از امکانات دستگاه‌های مختلف، تمام سازمان‌های مردم نهاد و جهت نیل به اهداف سند ملی تدوین شده سالمندی کشور گام برمی دارد.

هدف از توسعه بنیادهای فرزانگان در قالب گروه‌های محلی و توانمندسازی سالمندان و واگذاری مسئولیت آنها به خودشان است.

سالمندان در یک بنیاد، محل یا مرکز دور هم گرده آمده و وارد اجتماع می‌شوند و ضمن ورود به فعالیت‌های اجتماعی به مشارکت در امور مرتبط با حوزه سالمندی می‌پردازند.

حفظ و ارتقای سلامت سالمندان از طریق آموزش روش‌های سبک زندگی سالم؛ خود مراقبتی و پیشگیری از بروز بیماری‌ها، درمان و ابعاد ناتوانی سالمندان، افزایش فعالیت‌های گروهی اجتماعی، افزایش فعالیت‌های مذهبی، شرکت در تورهای زیارتی و سیاحتی سالمندان و ایجاد زمینه‌ای برای به کارگیری مجدد سالمندانی که از نظر جسمانی فعال و مناسب هستند. چه در قالب اشتغال پاره وقت، تمام وقت یا فعالیت‌های داوطلبانه از دیگر اهداف جزئی فعالیت بنیاد فرزانگان به شمار می‌رود.

حوزه‌های فعالیت هر بنیاد می‌تواند متفاوت باشد که حوزه‌های مذهبی، سلامت، پیشگیری، اشتغال و کارآفرینی، هنر، ورزشی، فرهنگی، تفریحی، مشاوره، حقوقی و قوانی یا اطلاع رسانی و آگاه سازی و دیگر حوزه‌ها را در برمی گیرد

تمام خدماتی که در بنیادهای فرزانگان به جمعیت سالمندان ارائه می‌شود کاملاً مردمی و داوطلبانه بوده و حق عضویت از سالمندان دریافت نمی‌شود.

بنیادهای فرزانگان برای اوقات فراغت سالمندان برنامه‌ریزی می‌کنند

مژگان رضازاده رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور گفت: بنیادهای فرزانگان در واقع مجموعه‌ای از سمن‌ها با هدف مشارکت سالمندان در موضوعات اجتماعی مرتبط با خودشان هستند. در بنیادهای فرزانگان تلاش بر این است فضا را از شرایط اینکه جوانان همیشه باید کار مشارکتی برای سالمندان انجام دهند، در بیاورند.

رضازاده افزود: بنیادهای فرزانگان حلقه ارتباطی بین سیاستگذاری حوزه سالمندی در کشور با خود فرد سالمند است که برخی از اهداف جزئی را دنبال می‌کنند.

"با استقرار دولت مردمی و تأکیدات رئیس جمهور کرامت بخشی به قشر بازنشسته و سالمند در اولویت قرار گرفته است"این بنیادها بسترهای فرهنگی برای قشر سالمند را به وجود می‌آورند، چارچوب‌های حقوقی مرتبط با سالمندان را تدوین می‌کنند، نحوه ارائه خدمات با سالمندان را پیگیری می‌کنند و مطالبات سالمندان را به عنوان حلقه ارتباطی بین سیاستگذاری و سالمندان به گوش دولتمردان می‌رسانند.

وی اضافه کرد: به طور مثال این بنیادها بین سالمندان تسهیلگری ایجاد می‌کنند تا سالمند پویا، مشارکت مدنی در جامعه را ادامه دهند یا آموزش‌های خود مراقبتی به سالمند داشته باشند یا از سیستم نخبگانی سالمندان در برنامه‌ها استفاده کنند و سالمند را با نسل جدید پیوند دهند. برای اوقات فراغت سالمند برنامه ریزی می‌کنند و در ایجاد محیط دوستدار سالمند مشارکت می‌کنند.

دوسوم اعضای بنیاد فرزانگان باید بالای ۶۰ سال باشند

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور گفت: در بنیادهای فرزانگان، سالمندان با هم فکر می‌کنند و شور و نشاط اجتماعی بین آنها به وجود می‌آید. بنیادها سالمند و خانواده را وارد فضای نشاط اجتماعی می‌کنند مثلاً در این رابطه به تازگی برنامه ویژه بازنشستگان وزارت ارشاد برگزار شد که مسئولان این وزارتخانه در این برنامه هم مطالبات سالمندان را شنیدند و هم اکران فیلم فسیل انجام شد و علاوه بر این از بازنشستگان تکریم شد.
اگرچه ۷۰ بنیاد فرزانگان درکشور فعالیت می‌کنند اما دائم برای تأسیس این بنیادها فراخوان داده می‌شود تا بازنشستگان حضور پیدا کنند

رضازاده خاطرنشان کرد: بنیادهای فرزانگان در حقیقت سمن‌های بخش غیردولتی است و دو سوم افراد این بنیادها باید بالای ۶۰ سال باشند. ما یارانه به این بنیادها نمی‌دهیم اما در راستای تقویت این بنیادها، خدمات آموزشی تخصصی سالمندان و برنامه‌های اجتماع محور داریم که این بنیادها به صورت مشارکتی می‌توانند آنها را با دستگاه‌های عضو شورای ملی سالمندان انجام دهند.

وی با اشاره به فعالیت ۷۰ بنیاد فرزانگان در کشور گفت: تعداد بنیادها خیلی کم است بنابراین دائم برای تأسیس این بنیادها فراخوان می‌دهیم تا بازنشستگان حضور پیدا کنند و هم از خدمات دستگاه‌های عضو شورای ملی سالمندی بهره مند شوند هم ارتباط نزدیک تری با جامعه پویا داشته باشند.

سالمندان علاقمند به مشارکت اجتماعی وارد بنیادهای فرزانگان شوند

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور با بیان اینکه برخی استان‌ها هنوز بنیاد فرزانگان ندارند، افزود: برخی استان‌ها نیز بنیاد فرزانگان دارند اما بنیاد فعال نیست؛ سالمندان انگیزه کافی ندارند که وارد عرصه شوند اما سالمندان علاقمند به مشارکت اجتماعی می‌توانند وارد این بنیادها شوند.

رضازاده درباره عدم اختصاص یارانه به بنیادهای فرزانگان گفت: وقتی یارانه به مراکز می‌دهیم بعد از مدتی از کارکرد اصلی خود خارج شده و به مراکز خرید خدمات تبدیل می‌شوند اما بنیادهای فرزانگان طرح‌های متنوعی اجرا می‌کنند و منابع مالی برای اجرای طرح به آنها می‌دهیم که مبلغ آن بستگی دارد به اینکه چه طرحی و برای چه تعداد جمعیت هدف برگزار می‌شود.

وی اضافه کرد: به طورمثال بنیادهای فرزانگان برای برگزاری روز جهانی سالمند از نهادهای و ارگان‌هایی که با آنها مرتبط هستند، کمک می‌گیرند. کم بودن تعداد بنیاد فرزانگان به این مساله بازمی‌گردد که همه بازنشسته هستند و برخی از آنها عضو بنیاد هستند اما علاقمندی به مشارکت اجتماعی ندارند.

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور منابع مالی را یکی دیگر از علل تعداد کم بنیادهای فرزانگان اعلام کرد و گفت: علت دیگر به هزینه فضای تأسیس بنیاد بازمی‌گردد.

نهادهایی مثل شهرداری‌ها می‌توانند فضاهایی مانند پارک‌ها را به بازنشستگان تخصیص دهند چون مؤسسان بنیادهای فرزانگان باید فضایی را اجاره کنند که هزینه اجاره، مشکلاتی را برای آنها به همراه دارد.

رضازاده با بیان اینکه دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور به بنیادهای فرزانگان، برنامه‌های خلاقانه پیشنهاد می‌کند، افزود: به طور مثال طرح توسعه محله محور در استان‌های فارس و اصفهان انجام شده و این طرح در حال توسعه است.

وی اضافه کرد: همچنین طرح دوستدار سالمند طرح بین المللی است که داریم اجرا می‌کنیم و تمهیدات آموزشی آن را انجام می‌دهیم که مشارکت سالمندان را داشته باشیم. پیگیری گردشگری سالمندان یکی دیگر از این برنامه‌ها است.

رضازاده افزود: بنیادهای فرزانگان بنیادهایی هستند که با هدف توانمندسازی سالمندان و به کمک خود این افراد به ویژه سالمندان نخبه تشکیل می‌شود و با هدف حضور مؤثر این افراد در جامعه طراحی شده است که این بنیادها مؤسسات مردم نهاد فعالی هستند و کاملاً به صورت داوطلبانه خدماتی را به سالمندان در سطوح ملی و شهرستان و منطقه‌ای ارائه می‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: بنیادهای فرزانگان می‌توانند یکی از مهمترین بازوهای اجرایی برای هموار کردن موضوعات سالمندی باشند. تلاش می‌کنیم با کمک شورای ملی سالمندی بتوانیم برنامه‌های جدیدی متناسب با دغدغه سالمندان طراحی کنیم.

جامعه بازنشسته می‌تواند نقشه راه را به نسل جوان منتقل کند

علی محمدقادری رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز درباره بنیادهای فرزانگان می‌گوید: بیش از ۷۰ بنیاد فرزانگی دارای مجوز از سوی بهزیستی ابلاغ شده است و سازمان بهزیستی از بازنشستگان و همچنین بازنشستگان وزارت فرهنگ می‌خواهد به این جامعه بپیوندند.

وی افزود: با کمک جامعه بازنشستگی می‌توان خط مشی و نقشه راه را به نسل جوان منتقل کرد. با استقرار دولت مردمی و تأکیدات رئیس جمهور کرامت بخشی به قشر بازنشسته و سالمند در اولویت قرار گرفته است. سند سالمندی در حال پیگیری است و همکاران ما در سازمان بهزیستی تلاش می‌کنند افزایش مشارکت سالمندان را در مسائل اجتماعی داشته باشند.