آمادگی ارتش در بالاترین حد خود قرار دارد
معاون هماهنگ کننده ارتش گفت: آمادگی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای انجام مأموریتی که به عهده اش است، در بالاترین حد خود قرار دارد.
به گزارش ایسنا به نقل از صدا و سیما، معاون هماهنگ کننده ارتش با حضور در برنامه تلویزیونی صف اول به پرسشها در خصوص اقدامات ارتش برای دفاع از مرزها و امنیت ملی کشور پاسخ داد.
سؤال: این گزارش یک نگاه خیلی سریع بود دور تند به توانمندیهای ارتش جمهوری اسلامی ایران. مهمترین اقداماتی که در زمینه افزایش توان رزم ارتش جمهوری اسلامی شده است چه است؟
امیر دریادار سیاری: ما برای اینکه به این موضوع بپردازیم اول یک اشارهای کنیم به همین بحث رژهای که نشان داده شد. در این مراسم و رژهها یک توانمندیهایی به معرض نمایش گذاشته میشود که این نشان از اقتداری است که ارتش و نیروهای مسلح به دنبال آن هستند. امروز الحمدلله آمادگی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای انجام مأموریتی که به عهده اش است، در بالاترین حد خودش قرار دارد.
"معاون هماهنگ کننده ارتش گفت: آمادگی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای انجام مأموریتی که به عهده اش است، در بالاترین حد خود قرار دارد"نگاه کنیم نیروی زمینی قهرمان امروز، در مرزهای شرق و غرب مستقر است امنیت مرزها را برقرار میکند عمد قوای نیروی زمینی در اقصی نقاط این کشور آمادگی دارد هرجا که لازم باشد در مقابل هر تهدید بایستد و جوابگو باشد برای حفظ امنیت و ثبات در مرزهای کشور. ببینید نیروی پدافند هوایی ما ضمن اینکه همه سامانههای پدافند هوایی زمین به پایه در ارتفاعات مختلف را حفظ میکند، ۲۴ ساعت دارد مرزهای هوایی کشور را پایش میکند. حفاظت میکند از مرزهای هوایی کشور. نیروی هوایی ما با بکارگیری انواع و اقسام جنگندهها در آمادگی لحظهای قرار دارد که هر جا لازم باشد برای دفاع از مرزهای هوایی در آسمانهای کشور و در مرزهای هوایی کشور مقابله کند با هرگونه تهدیدی که متوجه مرزهای هوایی بشود. نیروی دریایی ما در سطح دریا در زیر دریا و در هوای بالای دریا، ضمن حفاظت از مرزهای دریایی، ضمن برقراری امنیت برای خطوط مواصلاتی کشور در خلیج عدن و دریای سرخ و دریای آزاد، باز هم آمادگی دارد که هر جا که لازم باشد از مرزهای دریایی، آبهای سرزمینی، منطقه نظارت و منافع منابع کشور دفاع کند.
این نشان از این است که ارتش جمهوری اسلامی ایران، با توکل به خدا و با تکیه بر تمام توانمندیهای داخلی دسترسی پیدا کرده است. البته این مؤلفههایی دارد که توجه به چه مؤلفههایی باعث میشود این توانمندی که امروز خدمت شما مختصر عرض کردم در نیروهای چهارگانه ارتش جمهوری اسلامی ایران چطوری به دست آمده است. اولین موردی که بسیار حائز اهمیت است نیروی انسانی است. نیروی انسانی بزرگترین سرمایه هر سازمانی است. در ارتش جمهوری اسلامی ایران، بهترین جوانان این مملکت انتخاب میشوند.
"مهمترین اقداماتی که در زمینه افزایش توان رزم ارتش جمهوری اسلامی شده است چه است؟امیر دریادار سیاری: ما برای اینکه به این موضوع بپردازیم اول یک اشارهای کنیم به همین بحث رژهای که نشان داده شد"از اقصی نقاط کشور هم انتخاب میشوند. اینها تحت تربیت و آموزش خاصی که باید قرار بگیرند قرار میگیرند. ما در بحث تربیت مان تربیت منظور تربیت نظامی است. تربیت منظور رفتن در مسیرهایی که یک نظامی باید قرار بگیرد تا بتواند توان خودش را توان دانشی خودش علم خودش و مهارت خودش را بالا ببرد و با ارزشهای حاکم بر ارتش انقلابی کار خودش را شروع میکند. در بحث آموزش بهترین آموزشها و استانداردترین آموزشها را ما در ارتش امروز اجرا میکنیم.
آموزشهای به روز با فناوریهای روز و با ارتقای سطح مهارتهایی که لازم است هر فردی در تخصص خودش داشته باشد اینها اجرا میشود. مجموع این میشود به صورت خلاصه، توجه به مؤلفه نیروی انسانی و تربیت و آموزشی که مورد نیاز است برای اینکه بتواند مأموریت اش را به نحو احسن انجام دهد. اما این نیروی انسانی دراختیار دارید حتماً نیاز به تجهیزات وجود دارد. توجه به تجهیزات باز با نگاه توانمندیهای داخلی، این خیلی مهم است، چون ما یک وقفه زمانی سالهای قبل از انقلاب تمام تجهیزات مان خارجی بوده است، اما امروز اینطور نیست، از همان زمان دفاع مقدس که تجربه کردیم، که وقتی شما وابسته باشید از نظر تجهیزاتی و یا حتی آموزشی به خارج از کشور، ممکن است در یک مقاطع زمانی در یک جایی خلاصه به صورت گلوگاه جلوی پیشرفت شما را بگیرند. وقتی نگاه به داخل باشد و بر توانمندیهای داخلی توجه کنیم، امروز الحمدلله تجهیزات ما بومی است، در نگهداری اش در تعمیرش در تعمیرات اساسی اش در نوسازی اش همه و همه به دست توانمند خود کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران با پشتیبانی همه جانبه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح انجام میشود.
"در این مراسم و رژهها یک توانمندیهایی به معرض نمایش گذاشته میشود که این نشان از اقتداری است که ارتش و نیروهای مسلح به دنبال آن هستند"یعنی امروز ما گلوگاهی نداریم در بحث تجهیزات مان که اگر وارد یک عملیاتی شویم یک کسی بتواند جلوگیری کند از اینکه ما بتوانیم کاری انجام دهیم، چون تکیه بر توانمندی داخلی است و به اینجا رسیده ایم. بعنوان مثال نگاه کنید در نیروی زمینی ما نفربرها و خودروهای تاکتیکی و تانک و وسایل سلاح اجتماعی و سلاحهای انفرادی و انواع و اقسام مهمات و بالگردهای هوانیروز با نقشی که هوانیروز در نیروی زمینی، در دفاع و در دیگر اقدامات انجام میدهد در پدافند انواع و اقسام سامانههای پدافندی زمین به هوای مان، انواع و اقسام رادارهای مان در تخصصهای مختلف در نیروی هوایی مان گسترش پهپادهای در نیروی هوایی، هواپیماهای مدرن هواپیماهای ساخت داخل در نیروی دریایی مان انواع و اقسام ناوهای موشک انداز، ناوشکن ها، موشکهای ساحل به دریا، زیردریایی ها، اینها همه و همه الحمدلله به جایی رسیده است که ما میتوانیم بگوییم که تکیه کرده ایم بر توانمندی داخلی مان؛ بنابراین توجه به نیروی انسانی، توجه به بحث تجهیزاتی که امروز مورد نیازمان است و در خدمت ارتش قرار گرفته است، اما بکارگیری این دو در رزمایشها تمریناتی که لازم است که آموختههای نظری را به کار عملی تبدیل کنیم. ما انواع و اقسام رزمایشها را در ارتش داریم. دهها رزمایش در طول سال انجام میشود در نیروها شروع میشود وتا انتهایش میآید میخورد به یک رزمایش بزرگی بین همه نیروهای ارتش تحت عنوان رزمایش مشترک ذوالفقار ارتش جمهوری اسلامی ایران. هر رزمایش با رزمایش بعدی تفاوت دارد و نگاهها متفاوت است تاکتیکها متفاوت است.
نحوه بکارگیری تجهیزات متفاوت است این باعث میشود که آموختهها همه به عمل تبدیل شود مهارتها بالا برود این خودش کمک میکند به اینکه توان رزمی ما بالا برود. اما یک نگاه ما داریم که کمک میکند باز به این توان رزم ارتش، اشراف اطلاعاتی است. شما اگر در منطقه اشراف اطلاعاتی نداشته باشید تمام تحرکات همه را دنبال نکنید پیگیری نکنید بر وضعیت منطقه تسلط ندارید؛ بنابراین لازمه کار اشراف اطلاعاتی است که ما بایستی مستمر رصد کنیم همه گونه تغییرات را داشته باشیم هر جایی که احساس کردیم تهدیدی متوجه ما است باید به آن توجه کنیم و باید در این مسیر حرکت کنیم و برویم به سمت اینکه اجازه ندهیم هیچ تهدیدی حالت بالقوه به خودش بگیرد و بخواهد وارد بالفعل بشود.
سؤال: ببخشید، چون مرزها به عهده شما است و لازمه حفاظت از مرزها این است که شما فراتر از مرزها را هم ببینید.
امیر دریادار سیاری: فراتر از مرزها را هم میبینیم. فرض بفرمایید نیروی زمینی ما نیروی هوایی ما پدافند ما نیروی دریایی هم اصلاً مأموریت اش از مرز به بیرون است. اینها همه فراتر از مرزها دیده میشود واین اشراف اطلاعاتی را کامل میکند وگرنه اگر بخواهید شما فقط در مرز اطلاعات داشته باشید کافی نیست.
"امروز الحمدلله آمادگی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای انجام مأموریتی که به عهده اش است، در بالاترین حد خودش قرار دارد"ما باید اشراف اطلاعاتی داشته باشیم فراتر از مرزها اطلاعات داشته باشیم بدون اینکه بخواهیم خدایی ناکرده تعرضی به مرزهای کسی داشته باشیم، اما باید اشراف اطلاعاتی وجود داشته باشد. اما یک مورد دیگری هم که در ارتقای توان رزم برای انجام مأموریت اش باید به آن توجه کند بحث توجه به فناوریهای روز است ما جنگهای روز که الان بررسی و رصد میکنیم مثل جنگ در شمال کشور آن اتفاق افتاد سال گذشته هنوز هم ادامه دارد در بعضی از جاها یا جنگی که الان در اکراین اتفاق افتاده است ما اینها را دنبال میکنیم مؤلفهها و متغیرهای اثرگذار را در عملیاتها و در این کشوهایی که اینها را به کار میگیرند بررسی میشود. مثلاً نقش پهپاد بسیار حائز اهمیت است شما در این رژه ما دیدید که پهپاد به معرض نمایش گذاشته شد چرا، چون ما یک بعدی از توان رزم مان را متناسب با نیازمندیهای روز به سمت پهپاد آورده ایم. امروز پهپاد در ارتش جمهوری اسلامی ایران قدرت بسیار خوبی شده است. شما در نشان دادن پایگاههای زیرزمینی پهپاد، روی زمین پهپاد، همین اخیراً الحاق ۲۰۰ فروند پهپادهای جدیدی که با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به ارتش الحاق پیدا کرد.
ارتقای توانمندیهای پهپاد شناسایی رزمی و دیگر پهپادهای مورد نیاز یکی از مواردی است که بسیار مورد توجه است و الحمدلله به دست توانمند خود کارکنان ارتش و باز عرض میکنم شرکتهای دانش بنیان دانشگاههای کشور و وزارت دفاع، الحمدلله توان بسیار خوبی ما در عصر پهپاد داریم. مثل جنگهای الکترونیک، بسیار مسئله روزی است و ما توجه کرده ایم امروز توانمندی بسیار خوبی در بابت جنگهای الکترونیک داریم. یا بحثهای سایبر در بحث سایبری ما امروز قدرت خوبی داریم ضمن اینکه یک گاه به آینده داریم که با آنچه که امروز داریم و ادعا میکنیم با آنچه که امروز است، میتوانیم توان دفاعی و توان بازدارندگی ارتش را در حد نگهداریم که هیچ کسی به خودش اجازه ندهد تعرضی به ما داده باشد، اما یک نگاه به آینده باید وجود داشته باشد اگر نگاه به آینده نداشته باشیم قطعاً بدانید درد مقابل تهدیدات آینده که متنوع هم هستند ما غافلگیر میشویم؛ بنابراین بخاطر اینکه ما به موضوعات آینده توجه کنیم ضمن اینکه آینده رصد و پایش میکنیم ضمن اینکه تحرکات همه را که اقداماتی برای آینده شان انجام میدهند را دنبال میکنیم، خود ما در بحث فناوری وارد یکسری قضایای جدید شده ایم و نگاه مان به آینده را داریم تبدیل به عمل میکنیم. مثلاً هوش مصنوعی چیزی است که باید بسیار به آن توجه شود. حضرت آقا فرموده اند که در هوشمند کردن سلاحها باید دقت شود بنابراین در بحث بکارگیری هوش مصنوعی یکی از کارهایی است که دارد دنبال میشود.
"ببینید نیروی پدافند هوایی ما ضمن اینکه همه سامانههای پدافند هوایی زمین به پایه در ارتفاعات مختلف را حفظ میکند، ۲۴ ساعت دارد مرزهای هوایی کشور را پایش میکند"در بحث کوآنتوم ما پیشرفتهای بسیار خوبی داریم. در بحث پلاسما، در بحث لیزر، در بحثهای شیمیایی جنگهای نوپدید، در بحث رباط ها، اینها مسائلی است که نیاز آینده برای ارتقا توان دفاع و توان بازدارندگی تکیه بر این موضوعات دارد. اگر به این موضوعات که آینده را میسازد ما توجه نکنیم به یک غافلگیری مبتلا خواهیم شد به نام غافلگیری فناورانه. به همین علت باید به این موضوع دقت کنیم که آنچه که امروز داریم بسنده نکنیم نگاه به آینده باشد و برای آینده باید به این فناوریهای جدید حتماً توجه شود که الحمدلله امروز در دستور کار است.
سؤال: در تکمیل صحبت شما که اشاره کردید به نقش پهپادها در توان رزمی ارتش و نیروهای مسلح، یادآوری کنم دو سال پیش در همین فصل بهار بود شاید اردیبهشت بود که ژنرال مکنزی فرمانده وقت سنتیکام، که به هر حال نفر شاید دوم نظامی امریکا محسوب میشد، این آدم یک جملهای را به زبان آورد و در رسانهها بازتاب پیدا کرد و آن این بود که اولین بار بعد از جنگ دو کره، امریکا برتری هوایی خودش را از دست داده است. حالا به چه از دست داده است؟ با پهپادهای ایرانی از دست داده است.
جنگ دو کره ۷۰ سال پیش بود و اینکه این حرف را فرمانده سنتکام ...
امیر دریادار سیاری: این یک واقعیتی است که او نتوانسته است پنهان کند و به اجبار به زبان آورده است. چون علاقمند نیست کسی این حرف را بزند، اما این واقعیتی است که او نتوانسته است پنهان کند و به زبان آورده است که این وجود دارد؛ و این نشانه پیشرفتی است که امروز دارد اتفاق میافتد.
سؤال: در مورد تعامل تان با دستگاههای مختلف مثلاً با دانش بنیانها بگویید که ارتش چه میکند در این تعامل برای افزایش توان رزمی اش؟
امیر دریادار سیاری: نگاه به فناوریهای نو و نگاه به آینده حتماً نیاز است که ما یک تعاملاتی با دیگر سازمانها داشته باشیم. تعامل اولی که ارتش جمهوری اسلامی ایران دارد برای انجام مأموریت دفاع از کشور و ارتقای توان بازدارندگی، قطعاً همکاری و تعامل نزدیک با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. قطعاً تعامل و همکاری نزدیک با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است. قطعاً با فرماندهی انتظامی است.
"این نشان از این است که ارتش جمهوری اسلامی ایران، با توکل به خدا و با تکیه بر تمام توانمندیهای داخلی دسترسی پیدا کرده است"قطعاً با بسیج است. این در داخل خود نیروهای مسلح که شاکله نیروهای مسلح را تشکیل میدهند این تعاون و همکاری و همدلی و انسجام و هدف الحمدلله وجود دارد و این موجب ارتقای توان بازدارندگی میشود.
سؤال: رقابت مثبت هم شما دارید؟
امیر دریادار سیاری: بله رقابت مثبت داریم مسابقه با نگاه مثبت به ارتقای توان تجهیزاتی خیلی خوب است. به ارتقای توان نیروی انسانی خیلی خوب است. شما میروید مسابقات مختلفی در سطح ارتش، سپاه، فرمانده انتظامی وزارت دفاع انجام میشود اینها رقابت مثبت است. رقابت مثبت موجب برکت میشود موجب ارتقا میشود موجب سرافرازی میشود و خیلی مثبت است.
ولی به هیچ وجه نگاه منفی و رقابت منفی خوشبختانه وجود ندارد.
سؤال: به طور مشخص شده است جایی بگویید که ما میخواهیم در فلان مسئله رکورد سپاه را بشکنیم.
امیر دریادار سیاری: اینجوری نمیگوییم، ولی واقعیت قضیه این است که ما پهپاد میسازیم آنها هم میسازند. وزارت هم میسازد. موشک به همین ترتیب. مهمات به همین ترتیب، ناوشکن به همین ترتیب، هست دیگر میسازیم و میرود رونمایی هم میشود و اینها همه در حمایت از همدیگر است در یک راستا قرار میگیرد که توان بازدارندگی کشور را بالا میبرد. این خیلی مهم است، اما با سایر سازمانهای کشوری خب بله مثلاً ما تقریباً میتوانم بگویم که با تمام دانشگاههای کشور ارتباط داریم.
"البته این مؤلفههایی دارد که توجه به چه مؤلفههایی باعث میشود این توانمندی که امروز خدمت شما مختصر عرض کردم در نیروهای چهارگانه ارتش جمهوری اسلامی ایران چطوری به دست آمده است"با همه شرکتهای دانش بنیان، اینکه میگویم همه شرکتهای دانش بنیان، واقعاً در بحث سلاحهای زمینی و هوایی و پدافندی و دریایی پهپادها و جنگ الکترونیک و سایبر و این فناوریهایی که من نام برده ام اینها همه نیاز است که اضافه بر استفاده از توانمندیهای داخلی، حتماً از دانشگاهها استفاده بشود. حتماً از شرکتهای دانش بنیان استفاده بشود. حتماً از نخبگان کشور استفاده بشود. ما میدانید که در بحث جذب نخبگان اقدامات جدیدی را انجام میدهیم ضمن اینکه ما فکر میکنم ظرف دو سال سه سال گذشته تا امروز حدو ۱۰ هزار نفر از نخبگان کشور را آموزش داده ایم و اینها آمده اند توانمندیهای ارتش را دیده اند نیازمندیهای ارتش را هم درک کرده اند نیازمندیهای ما را هم برایشان مشخص کرده ایم نظام مسائل ما را خوانده اند و دنبال این هستند که از توانمندی شان ما بهره ببریم و اگر مشکلی در هر جایی وجود دارد حل کنیم وگرنه با نگاه فناوریهای آینده از توان این نخبگان عزیز از این دانشگاهها و شرکتهای دانش بنیان بهره ببریم. این بسیار ارزشمند است و همانطور که شما اشاره کردید نهایت بهره را ما از این عزیزان مان دانشگاه هایمان دانش بنیان هایمان میبریم.
برای اینکه بتوانیم آن غافلگیری فناورانه را کنار بگذاریم.
سؤال: شما در تعامل با بخش خصوصی و شرکتها قرار میگیرید در ساخت تجهیزات، در استفاده از فناوریهای مختلف؟
امیر دریادار سیاری: دقیقاً همین طور است. به شرکتهای دانش بنیان خیلی هایشان خصوصی هستند.
سؤال: فرد نه چیزی فراتر از فرد گاهی ممکن است شرکتی باشد بگویید دما این قطعه را میخواهیم.
امیر دریادار سیاری: بله اصلا نهضت قطعه سازی خودش یک ماجراهایی دارد. نهضت قطعه سازی الحمدلله در ارتش و در وزارت دارد به خوبی پیش میرود. اما اما ما مثلاً فرض کنید نیروی دریایی بودیم نمایشگاه قطعات میگذاشتیم در اصفهان میگفتیم همه شرکتهای خصوصی بیایند نگاه کنند و قطعات ما را تأمین کنند و همین اتفاق هم میافتاد. چون اعتقاد ما این است که هر کسی بتواند یک قطعه درست کند که وابستگی ما را از خارج قطع کند، یعنی چه، یعنی بزرگترین حرکت را انجام داده است و با تکیه بر همین توانمندیها ما امروز میگوییم که سلاح هایمان تولید داخل است، تکیه بر توانمندی داخلی است قطعات را میسازیم سامانهها را میسازیم تجهیزات نظامی را میسازیم توجه به همینها است.
سؤال: سالها پیش چند نمایشگاه صنایع دریایی را دیده بودم که همین اتفاق در آن افتاده بود یعنی این را که میگویم برای پیش از ۱۰ سال پیش است و شرکتهای مختلف از بخش خصوصی آنجا حضور داشتند و هر کدام عهده دار یک قسمتی از کار انگار شده بودند، ولی کاملاً بخش خصوصی بودند و هیچگونه وابستگی اصلاً به دولت نداشتند چه مستقیم و چه غیرمستقیم.
امیر دریادار سیاری: بله.
سؤال: به هر حال شما یک وجه شخصیت شما و سابقه شما و نیروی دریایی برمی گردد که سالها آنجا عمرتان را گذرانده اید اخیراً هم یکی از اتفاقاتی که سابقهای در ذهن یک بعد جدیدی در ذهن مردم ایران باز کرد و آن همین مأموریت بزرگ فراسرزمینی که چه عرض کنم، دور کره زمین بود ناوگروه ۸۶، برای ورود به موضوع مأموریتهای نیروی دریایی ارتش در آبهای سراسر جهان یک گزارشی را ببینیم و ...
امیر دریادار سیاری: اجازه بفرمایید گزارش را نبینیم من این مطلب را کامل کنم تا از این مسئله رد شویم.
"تربیت منظور رفتن در مسیرهایی که یک نظامی باید قرار بگیرد تا بتواند توان خودش را توان دانشی خودش علم خودش و مهارت خودش را بالا ببرد و با ارزشهای حاکم بر ارتش انقلابی کار خودش را شروع میکند"میخواهم یک جمع بندی کنم، خب همین ناوگروه ۸۶ که شما اشاره فرمودید و به قول معروف کد ۳۶۰ که دور دنیا را دور زد، یکی از شگفتهایی بود که توسط نیروی دریایی اتفاق افتاد و این جمله حضرت آقا که فرمودند ارتش شگفتی ساز، این یکی از مواردش بود. اما ببینید در کناره ضمن تبریک این موضوع در کنار و بعد از این دو اتفاق دیگر هم افتاد، یکی رونمایی از موشک خرمشهر توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و بعد از آن رونمایی از موشک مافوق صوت فتاح توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. درست، مجموعه اینها چه نشان میدهد، نشان میدهد که نیروهای مسلح رو به جلو با نگاه به آینده با تکیه بر توانمندیهای داخلی در مسیری حرکت کردند که توان بازدارندگی کشور آنقدر بالا بردند که هر کسی بخواهد در هرجای دنیا فکر تعرض به منافع ما داشته باشد، با نگاه به این توانمندی قطعاً پشیمان میشود و این یک غرور ملی را برای ملت شریف ایران با توجه به شایستگی نام ایران به وجود آورده است و از این به بعد هم قطعاً به وجود خواهد آورد و این شدنی نیست مگر همان همدلی، انسجام، وحدت، برادری، هماهنگی، دست در دست هم دادند، ولایتمداری و ایثارگری که الحمدلله امروز در نیروهای مسلح وجود دارد و ما افتخار میکنیم که این نیروهای مسلح با این ویژگیها حتماً یک پشتوانه بسیار خوبی به نام ملت قهرمان ایران اسلامی دارد که میتواند همانند دفاع مقدس، اما با نگاه به آینده آمادگی از تمامیت ارضی استقلال و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد.
سؤال: من یک خاطرهای از شما دارم، و برمی گردد به روزی که ناوشکن جماران که با حضور فرماندهی کل قوا ناوشکن جماران الحاق شد، بنده نبودم، ولی پس فردای آن روز که اهالی رسانه بودند و آمدند روی ناوشکن و با آن رفتند در دریای عمان و برگشتند و جنابعالی هم حضور داشتید، من جزء کسانی بودم که این تجربه را پیدا کردم یک بار دیگر هم این خاطره را گفته ام در برنامه که خیلی تجربه منحصر به فردی بود بعنوان یک خبرنگار و یک رسانهای و درک جدیدی به من داد از اصلاً نیروی دریایی و از کار در دریا، یعنی قبل از آن اصلاً فکر نمیکرد که اینقدر چیز عجیب و غریبی باشد. اصلاً چرا ما باید در آبهای فراسرزمینی مأموریت داشته باشیم؟
امیر دریادار سیاری: عرض کنم که اینکه چرا ما باید در دریا حضور داشته باشیم، چون بالاخره ما منابع و منافعی در دریاها داریم و اگر ما نتوانیم از منابع و منافع مان دفاع کنیم حتماً باید برویم از یک کشور خارجی التماس کنیم و بگوییم این کار ما را انجام بدهد دیگه، یک چیز مشخصی است مثال دزدی در خلیج عدن و سواحل سومالی، همه ۹۰ درصد صادرات و واردات ما از جنوب از همین مسیر است حالا اگر ما نتوانیم امنیت این خلیج عدن که ۲۵۰۰ کیلومتر یا ۳۰۰۰ کیلومتر و تا انتهای دریای سرخ ۴ هزار کیلومتر از ما فاصله دارد اگر ما نتوانیم امنیت برقرار کنیم، چه کسی باید کشتیهای نفتکش و تجاری ما را ببرد و بیاورد، چه کسی باید از آبهای سرزمینی ما نظارت ما و منافع انحصاری اقتصادی ما در دریا بتواند دفاع کند، این لازمه کار است که ما باید در دریا حضور داشته باشیم ضمن اینکه حضور در دریاها دست بلند نظام است. حضور در دریاها حضرت آقا میفرمایند که ما اهل تعدی و تجاوز به مرزهای دریایی هیچ کشوری نیستیم، اما چون آبهای آزاد دنیا متعلق به همه ملتها است، ما اهل حضور هستیم.
همین دریانوردیهایی که شما گزارش اش را ملاحظه فرمودید، این اَقوه دریانوردیهای امروز است. سال ۱۳۸۸، ۱۴/۰۷/۸۸ حضرت آقا در دانشگاه نوشهر فرمودند که امروز در بسیاری از نقاط عالم و در کشور ما نیروی دریایی یک نیروی راهبردی است و به چشم یک نیروی راهبردی باید به آن نگریسته شود. ما روی این خیلی فکر کردیم که تا ۳۰/۱۱/۸۸ که الحاق جماران بود که حضرت آقا تشریف آوردند بندرعباس، معنی و مفهوم نیروی دریایی راهبردی را به یک طرح بزرگ نیروی دریایی راهبردی تبدیل کردیم که یکی از ابعاد این کار حضور در دریای آزاد بود. حفظ منافع مان در دریاهای دوردست بود تأمین خطوط مواصلاتی بود در دریای دوردست بود. دیپلماسی دریایی در سرتاسر جهان بود که بعنوان یک طرح دادیم و پذیرفته شد و در دستور کار قرار گرفت.
"در بحث آموزش بهترین آموزشها و استانداردترین آموزشها را ما در ارتش امروز اجرا میکنیم"در سال ۸۷ بحث دزدی دریایی اتفاق افتاد که ما جزء اولین کشورهایی بودیم که در خلیج عدن حضور پیدا کردیم و اقتصاد دنیا کمک کردیم. خیلی است. ما چندین تقدیرنامه از سازمان جهانی دریانوردی دریافت کردیم که توانسته بودیم این کار را انجام دهیم. خب در همان مقاطع زمانی، چون حضرت آقا خیلی تأکید میفرمودند حضور در دریای آزاد ما برای اولین بار از سوئز با اراده خودمان عبور کردیم. سوریه رفتیم برای دومین بار از سوئز عبور کردیم جبل الطارق رفتیم وقتی ما برگشتیم حضرت آقا در بندعباس در همان الحاق جماران فرمودند که این حرکت دنیا تکان خورد.
خیلی مهم بود؛ و برای کشورهای منطقه الهام بخش بود. این خیلی معنا دارد که یک کشوری که در تمام طول انقلاب تحت تحریم فشار استکبار جهانی بوده است امروز روی پای خودش در مدیترانه دریانوردی میکند. رفتیم اقیانوس هند جنوبی تا بندر دوربان افریقای جنوبی رفتیم آمدیم تصویر نشان داد رفتیم تا دریای جنوبی چین و در بنادر چین پهلو گرفتیم. در خزر رفتیم قزاقستان و روسیه بنادر آنجاها را دریانوردی کردیم و آمدیم این دیپلماسی دریایی را راه انداختیم امینت خطوط مواصلاتی اتفاق افتاد. دید و بازدید از بنادر کشورهای منطقه اتفاق افتاد.
"آموزشهای به روز با فناوریهای روز و با ارتقای سطح مهارتهایی که لازم است هر فردی در تخصص خودش داشته باشد اینها اجرا میشود"وارد بحث کشورهای حاشیه اقیانوس هند همایش فرمانده هان نیروهای دریایی حاضیه اقیانوس هند یا همان آیونس شدیم که این جایگاه نیروی دریایی را در نظام بین الملل خیلی بالا برد با موفقیتهایی که ما داشتیم نشان دادیم که توانمندی نیروی دریایی چقدر است تماماً به صورت مستمر حضرت آقا پیگیری میفرمودند که آخرین وضعیت چگونه است. در آخرین دریانوردی که ایشان اشاره کردند در نقشه دریانوردی سال ۱۴۰۰ زمان فرماندهی امیر خانزادی اتفاق افتاد که از بندرعباس ما رفتیم سمت دزفول ۴۵ هزار کیلومتر ناوگروه نیروی دریایی دریانوردی کردند رفت و برگشت و از مقابل ۵۵ کشور جهان عبور کرد هیچ احساس نیازی به پهلوگیری به هیچ یک از این کشورها هم نبود. در سن پترزبورگ شرکت کرد و برگشت و آمد. تا رسیدیم به بحث امروز که ناوگروه ۸۶ است؛ که من به این میپردازم.
سؤال: امیر دریادار سیاری چهره نام آشنای ارتش جمهوری اسلامی، نیروی دریایی ارتش و الان در مقام معاون هماهنگ کننده ارتش جمهوری اسلامی هستند. امیر من قبل از اینکه درباره این مأموریت بپرسم، یک نامی ببرید لطفاً از اولین فرماندههایی که ناوگروههای ارتش را در مأموریت مدیترانه در مأموریت اقیانوس آرام در مأموریت اقیانوس هند در واقع رهبری کردند.
امیر دریادار سیاری: اتفاقاً خیلی خوب است که یاد کنیم از گذشتگانی که ایثار کردند.
اولین ناوگروه ما که رفت مدیترانه و از سوئز عبور کرد فرمانده اش جناب ناخدا گلستانه بود. دومین ناوگروه مان که باز از سوئز عبور کرد و وارد مدیترانه شد از جبل الطارق رفت همین امیر ایرانی بود که الان فرمانده نیرو است. ناوگروه بعدی که رفت هند جنوبی باز هم گلستانه بود آن که رفت دریای جنوبی چین و اقیانوس آرام باز هم گلستانه بود. ولی متأسفانه فرماندههای ناوشکنها را الان خاطرم نیست اگر قبلاً میدانستم اسامی شان را میآوردم و یادی میکردیم از تلاشی که این عزیزان انجام دادند. فقط فرمانده ناوگروه یادم هست که یکی امیر ایرانی بود که الان فرمانده نیرو است و یکی هم جناب آقای امیر گلستانه بودند در این مأموریت.
سؤال: چرا گفتید ایثار کردند؟ چون تجربه نشده بود قبل از آن؟
امیر دریادار سیاری: چون تجربه نشده بود و کسی هم باور نمیکرد که ما این توانمندی را داشته باشیم زیر فشار تحریم.
"مجموع این میشود به صورت خلاصه، توجه به مؤلفه نیروی انسانی و تربیت و آموزشی که مورد نیاز است برای اینکه بتواند مأموریت اش را به نحو احسن انجام دهد"به همین دلیل هم آقا فرمودند دنیا تکان خورد. فرمودند که برای کشورهای منطقه الهام بخش است. اولین کسی که زیردریایی ما را برد به سریلانکا، امیر حبیبی بود. ۸۰ روز دریانوردی کرد. حالا یا دریای سرخ، چون هم دریای سرخ رفت و هم سریلانکا رفت.
آن خیلی مأموریت سختی است که یک زیردریایی باید ۸۰ روز زیر دریا دریانوردی کنند و برای جمهوری اسلامی ایران افتخار بیافرینند. خیلی زیبا بود. من، چون شما زمان را اشاره کردید که خیلی کم است اجازه بفرمایید خیلی سریع به این موضوعات بپردازم. اجازه بفرمایید من اول این موفقیت بزرگ ناوگروه ۸۶ را محضر فرمانده معظم کل قوا، ملت عزیز ایران اسلامی مان و همه همرزمانم در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران از فرمانده محترم نیرو تا همه کارکنان در همه ردهها به ویژه به ویژه ۳۵۰ نفری که ناوگروه ۸۶ را بردند و برگشتند و علی الخصوص خانوادههای محترم آنها به آنها تبریک میگویم و اعلام میکنم که من دست تک تک همرزمانم را میبوسم که موجب سربلندی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در عرصه دریاها شدند. اما هدف از اعزام این ناوگروه ۸۶ خب اول به اهتزاز درآمدن پرچم جمهوری اسلامی ایران در آبهای آزاد است.
"یعنی امروز ما گلوگاهی نداریم در بحث تجهیزات مان که اگر وارد یک عملیاتی شویم یک کسی بتواند جلوگیری کند از اینکه ما بتوانیم کاری انجام دهیم، چون تکیه بر توانمندی داخلی است و به اینجا رسیده ایم"دوم ابلاغ و پیام صلح و دوستی به کشورهای منطقه و جهان در این ۳۶۰ درجهای که آقایان دور زدند و آمدند، ارتقا و مهارت کارکنان ما است، آزمایش تجهیزاتی که به دست توانمند داخلی ساخته شده است حالا میخواهد در دریای دوردست مأموریت انجام دهد، اطمینان از این توانمندی و انتها نشان دادن توان جمهوری اسلامی ایران در عرصه دریا است این خیلی مهم است نشان دادن توان جمهوری اسلامی ایران در عرصه دریا که جایگاه ما را در نظام بین الملل در بحث دریا بالا میبرد. این بسیار ارزشمند است، اما برای اینکه این مأموریت انجام شود حتماً ما بایستی از یک امکاناتی برخوردار باشیم اولین چیزی که مهم است داشتن نیروی انسانی که اول صحبت هایم هم عرض کردم، امروز نیروی انسانی در نیروی دریایی یک نیروی انسانی بسیار کیفی است همه آموزش دیده داخلی کشور هستند آموزش استاندارد دیده اند در همین ناوگروهها که رفتند مهارتها بالا رفته است فرمانده هان تجربه دارند و میتوانند این مأموریت را به خوبی انجام دهند این وجود دارد، اما کار سختی است. ۸ ماه مأموریت بسیار کار سختی است من هر کسی سؤال کرد که چگونه تحمل کردند، گفتم به یک دلیل، چطور در زمان دفاع مقدس جوان ما سینه سپر میکرد جلوی گلوله برای اینکه تمامیت ارضی کشور و انقلاب و اسلام و شرف و ناموس اش بماند، امروز جوان ما در نیروی دریایی سینه سپر میکند میگوید ۸ ماه دریانوردی میکنم تا غرور ملی ام را افزایش دهم.
سؤال: در شرایط صلح البته شرایط هم شرایط جنگ نیست.
امیر دریادار سیاری: ولی ۸ ماه مدت زیادی است شما ببینید خانوادههای این کارکنان جوان ما که خیلیهای آنها هم بومی منطقه نیستند چه سختیهایی را تحمل کردند که واقعاً باید سر تعظیم فرود آورد جلوی خانواده ها. این نشان میدهد که جوان ما همیشه حاضر است برای ارتقای غرور ملی مردم اش حرکت کند. این سختی را تحمل کردند و ما میفهمیم چه مشکلاتی بوده است، اما با سرافرازی برگشتند که باز هم به آنها تبریک میگویم.
دومین مورد تجهیزات است. بله ما ناوشکن جماران را ۳۰/۱۱/۸۸ الحاق کردیم آقا فرمودند بعدیها باید از جماران پیشرفتهتر باشند. شد جماران و شد دماوند و شد سهند وشد زاگرس و شد دنا و میرود در دوباره تفتان و، چون اسامی ناوشکنهای ما اسامی قلل معروف ایران است، دنای تمام ایرانی راه میافتد و ما به آن اطمینان داریم که ساخت داخل است همه ابعاد فنی اش دیده شده است که اینجا لازم است از سازنده ناوشکن دنا که سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع است با کمک متخصصین نیروی دریایی واقعاً تشکر میکنیم و قدردانی میکنیم و میگوییم به خود ببالید که علم شما به اینجا رسیده است که یک ناوشکن هزار و ۳۰۰ تنی را ساخته اید که میتواند عرض اقیانوسها را بپیماید. جهان در حیرت است که چگونه ما توانسته ایم عرض اقیانوس اطلس و آرام را پشت سر بگذاریم با یک ناوشکن هزار و ۲۰۰ تنی، البته کشتیهای بزرگ را به راحتی عبور میکنند، اما با یک ناوشکن هزار و ۲۰۰ تنی معجزه است حرکت حرکت بزرگی است که الحمدلله این را هم ما دراختیار داشته ایم؛ بنابراین بحث نیروی انسانی و تجهیزات چیزی است که ما روی آن تکیه کرده ایم به ناوگروه ۸۶ رفته است، اما سومین مورد که خیلی مهم است اراده است، ارادهای که امروز در نیروی دریایی وجود دارد، ارادهای که امروز فرمودید نیروی دریایی به کار گرفته است. ارادهای که امروز سلسله مراتب تا پایینترین رده به کار گرفته اند که فرمان حضرت آقا را اجرایی کنند در همه آبهای آزاد دنیا حضور داشته باشند.
"دهها رزمایش در طول سال انجام میشود در نیروها شروع میشود وتا انتهایش میآید میخورد به یک رزمایش بزرگی بین همه نیروهای ارتش تحت عنوان رزمایش مشترک ذوالفقار ارتش جمهوری اسلامی ایران"ارادهای که میخواهد ثابت کند به استکبار جهانی که تحریمها بر من اثر نداشته است میخواهد ثابت کند که من توانمند هستم ارادهای که میخواهد ثابت کند من میتوانم ارادهای که میخواهد بگوید که من توانستم ارادهای که میخواهد بگوید من ۳۶۰ درجه دنیا را چرخیدم بدون اینکه نیاز به کسی داشته باشم. ارادهای که میخواهد بگوید من ماندگاری ام در دریا زیاد است ارادهای که میخواهد بگوید من برای از دفاع از منابع و منافع ام به هر جایی که جمهوری اسلامی ایران لازم داشته باشد پا در رکاب و حاضرم. این اراده الحمدلله امروز در نیروی دریایی وجود دارد. این را من به همه همرزمانم تبریک میگویم و باز هم عرض میکنم که دست تک تک شان را میبوسم که برای کشورمان افتخار آفریدند. برای اینکه ما این مأموریت را انجام دهیم حتماً بایستی یک بررسیهایی میکردیم، چرا، چون محیط این مأموریت کاملاً متفاوت بود مدت مأموریت طولانی بود مسیرها ناشناخته بود رفتار کشورها را نمیدانستیم شرایط جوی را بررسی کرده بودیم، اما با آن هنوز مواجه نشده بودیم اینها را بایستی حتماً رویش کار میکردیم که کار شد و انجام شد این موضوعات در اتاقهای فکری که در خود ستاد نیروی دریایی در منطقه یکم دریای بندرعباس در ناوگان جنوب انجام شد و درستاد ارتش شکل گرفت به همه این موضوعات پرداخته شد.
یک تدبیری فرمانده محترم کل ارتش ابلاغ فرمودند هم در ناوگروه قبلی سن پترزبورگ هم این ناوگان، فرمودند یک قرارگاه هدایت تشکیل شود در ستاد ارتش، که این ناوگروه را مستمر روزانه هدایت کند؛ که هیچگونه اشکالی برای ناوگروه در هیچ موضوعی به وجود نیاید. ناوگروه با افتخار برود و با سلامتی و سرافرازی برگردد. این تدبیر بسیار تدبیر ارزشمندی بود که فرمانده محترم کل ارتش اتخاذ کردند. مسئولیت دادند به ستاد ارتش که ما این جلسه هدایت قرارگاه را تشکیل بدهیم و هدایت ناوگروه را بعهده گرفتیم با کمک ذیل همین قرارگاه که در ستاد نیروی دریایی و ناوگان جلوی نیروی دریایی شکل گرفته بود. ما برای این میبایستی چندین مورد را پیش بینی میکردیم یعنی ما پیش بینی کردیم با چه مسائلی روبرو هستیم این خیلی برای ما مهم بود برای هر کدام از این مسائلی که الان نام میبرم ما یک بازی جنگ گذاشتیم بازی جنگ مفهوم این نیست که ما میخواهیم با کسی بجنگیم ما هر مشکل و مسئلهای که داشته باشیم میخواهیم بررسی کنیم و بهترین راهکار را پیدا کنیم به آن بازی جنگ میگوییم شما خودتان در زندگی شخصی تان ممکن است با یک مسئلهای مواجه شوید راهکارهای مخلف را بررسی میکنید و بهترین را انتخاب میکنید ما به این میگوییم بازی جنگ.
"نحوه بکارگیری تجهیزات متفاوت است این باعث میشود که آموختهها همه به عمل تبدیل شود مهارتها بالا برود این خودش کمک میکند به اینکه توان رزمی ما بالا برود"ما ۸۰ بازی جنگ دو ساعته و سه ساعته انجام داده ایم برای اینکه مستمر روزانه وضعیت ناوگروه را معلوم کنیم تصمیمات لازم اتخاذ شود به تصویب امیر فرمانده محترم کل ارتش برسد به نیروی دریایی ابلاغ شود از طریق نیروی دریایی با ملاحظاتی که خود شخص فرمانده نیرو با تجربیاتی که دارد ابلاغ کند به ناوگروه که ناوگروه به کار بگیرد و سالم در مسیرش حرکت کند. چه مسائلی را ما به آنها پرداخته ایم واقعاً فرصت بدید از رویش بخوانم. ما مسئلهای که داشتیم، انتخاب بهترین مسیر دریانوردی دور دنیا، خیلی رویش کار کردیم تا بهترین مسیر را انتخاب کردیم. بررسی دقیق وضعیت جوی، که در همین وضعیت جوی نیروی دریایی ما موفق شد یک نرم افزار هواشناسی را به وجود بیاورد که کمک کرد به ما چگونه حرکت کنیم و از چه مسیری برویم تا به طوفان برخورد نکنیم. چون طوفان اقیانوسی وحشتناک است ارتفاع موج ۲۰ متر است ۲۰ متر خیلی زیاد است خراب میشود روی سر کشتی.
خب مخاطرات ناوبری، مثل آلودگی محیط زیست مثل تصادمهای دریایی ساختگی که ممکن بود برای ما به وجود بیاورند را بررسی کردیم بررسی تهدیدهای سطحی، زیرسطحی، هوایی توسط چه کسی، توسط دشمنان دولتی، دشمنان نیابتی، تروریست ها، در کجاها در دریاهای آزاد، در جاهایی که به سواحل نزدیک میشدیم در تنگه ها، اینها تک تک دانه به دانه مورد به مورد منطقه به منطقه بازی جنگ شده است.
سؤال: همه احتمالات درنظر گرفته شده است؟
امیر دریادار سیاری: بله همه احتمالات درنظر گرفته شده است و بهترین راهکار انتخاب شده است. بررسی تهدیدات جنگ الکترونیک، بررسی تهدیدات پهپادها، بررسی تهدیدات ریزپرنده ها، اینها همه برای ناوگروه در فاصله دور ما هم که دسترسی به آن نداشتیم که بتوانیم پشتیبانی کنیم و باید بهترین راهکار را انتخاب میکردیم. موانع احتمالی جهت پهلوگیری ناوهایمان در ۵ کشوری که پهلو گرفتند. خیلی نیاز به بررسی دارد موضوعات مختلف مورد بررسی قرار میگیرد بررسی ارتباط ارتباط در دریاهای دوردست آن طرف دنیا جنوب اقیانوس آرام میخواهد با اینجا تماس بگیرد این خیلی مهم است که بتوانید ارتباط هایشان را برقرار کنید راههای مختلف و امکاناتی که پای کار آوردیم مشکلات پزشکی کما اینکه ما سه یا چهار تا عمل جراحی در دریا انجام دادیم. اینها اعتماد به نفس است این اعتماد به نفس است که پزشک ما با وجود همه کمبودهایی که دارد در دریا آستین بالا میزند و عمل جراحی انجام میدهد.
"فرض بفرمایید نیروی زمینی ما نیروی هوایی ما پدافند ما نیروی دریایی هم اصلاً مأموریت اش از مرز به بیرون است"این اعتماد به نفس است که یک نفر از کارکنان نیروی دریایی این کار را برای خودش انجام دهد روحیه و رفاهی که باید کارکنان باید داشته باشند در مسیر از این طرف هم رسیدگی به خانوادهها تا بتوانند تحمل کنند ۸ ماه دریانوردی را. همه این مسائل بررسی مسال فرهنگی، چون بالاخره ما ممکن است در جایی پهلو بگیریم ما باید فرهنگ انقلابی و ارزش هایمان را منتقل کنیم این خیلی مهم است در ملاقات و رفت و آمدها اینها همه شان مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. اینها من گفتم که همه اینها بررسی شد، اما یک جملهای این مسئله را بگویم یک عملکردی استکبار جهانی نسبت به این موضوع داشت، استکبار جهانی به هیچ عنوان علاقمند نیست موفقیت ما را ببیند و شاهد پیشرفت ما باشد به همین دلیل از اول مسیر ما مزاحمت ایجاد کرد خیلی از کشورها اعلام کرد که به ما پهلوگیری ندهند، اما بعضی از کشورهای مستقل مثل هندوستان، اندونزی، برزیل، افریقای جنوبی، عمان، پهلوگیری کردیم بدون اینکه هیچ نیازی داشته باشیم. اما در بحث دیپلماسی دریایی اقدام کردیم کار ارزشمندی بود، اما بعضیها که تحت سلطه کشورها مثل بعضی از کشورهای غرب اقیانوس آرام یا شرق و غرب امریکای جنوبی یا همین کشورهای حاشیه اقیانوس هند غرب اقیانوس هند، تحت تأثیر سلطه بودند و همکاری نکردند ما که نیازی نداشتیم ما با افتخار رفتیم دیپلماسی دریایی هم انجام دادیم، اما خاری در چشم استکبار جهانی حتی شنیدید که ناوگروه ما را تحریم کرد. زیر بار همان تحریم که کرد هیچ خللی به ارادهای که از اول وجود داشت تا بتواند این ناوگروه را جلو ببرد ایجاد نشد ناوگروه رفت دیپلماسی دریایی اش را هم انجام داد کارش را هم انجام داد و همانطور که آقا فرمودند این رمز ثابت شد که فرمودند نیروی دریایی هم علمی است هم نظامی است هم سیاسی است و هم بین المللی است.
این هم الحمدلله نشان داده شد که نیروی دریایی شامل همه اینها است. من میخواهم این را عرض کنم که یک نیروی دریایی نشان داد که با این توانمندی که دارد و به وجود آورده است امروز این توانمندی را دارد که امنیت منطقه را با کشورهای منطقه و به تنهایی حفظ کند و ثابت کرده است که نیاز به هیچ کشور بیگانهای نیست که بخواهد امنیت را برای ما برقرار کند. و، اما ما بزرگترین دستاوردی که داشتیم این بود که به همه اهدافی که برای ناوگروه تعریف کرده بودیم رسیدیم میخواهم این را عرض کنم که درود بفرستیم به مطهر روح همه شهدا و امام شهدا که افتخارمان این است که تا زمانی که راه شهدا را ادامه میدهیم حتماً سرافراز هستیم. نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از ارتش و سپاه و انتظامی و وزارت دفاع و بسیج امروز با همدلی هماهنگی انسجام و وحدت در جایگاهی قرار گرفته اند که هر تهدیدی را در نطفه خفه میکنند.
انتهای پیام
اخبار مرتبط
دیگر اخبار این روز
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران