اجرای «سه شب با مادوکس» در لندن؛ کارگردان نمایش: باید حرکت کرد، نجات‌دهنده‌ای وجود ندارد

نمایش «سه شب با مادوکس» نوشته ماتئی ویسنی‌یک، نویسنده و شاعر رومانیایی-فرانسوی اخیرا توسط گروهی از هنرمندان ایرانی در شهر لندن به روی صحنه رفت.

این اثر یکی از نمایشنامه‌های مشهور معاصر جهان محسوب می‌شود ‌و در سال‌های اخیر توسط بسیاری از گروه‌های نمایشی در کشورهای مختلف اجرا شده است.

طراحی و کارگردانی اجرای اخیر به زبان فارسی در لندن را مرتضی میرفرهادی برعهده داشت؛ متن نمایشنامه هم توسط تینوش نظم‌جو ترجمه شده است.

مرتضی میرفرهادی، محسن زارع، لیلی محسنی، رضا شادمان، و وحید پورنجفی بازیگران نمایش بودند.

مرتضی میرفرهادی دانش‌آموخته رشته نمایش از دانشگاه آزاد بوشهر است. او هنگام تحصیل در ایران، چندین نمایشنامه از جمله «دعوت» نوشته غلامحسین ساعدی را به روی صحنه برد.

مرتضی میرفرهادی چندی پیش به دلیل محدودیت‌های موجود در ایران، ابتدا به یونان رفت، و در نهایت به بریتانیا مهاجرت کرد.

او در حال حاضر فعالیت‌های هنری خود را در بریتانیا ادامه می‌دهد و تاکنون چند نمایش از جمله «ول مست» را به روی صحنه برده است که جایزه منتخب تماشاگران را در فستیوال تئاتر ایرانیان لندن در سال ٢٠١٩ را دریافت کرد.

مرتضی میرفرهادی در گفت‌وگو با بهنود مکری از صدای آمریکا درباره آخرین نمایش خود توضیحاتی داد.

• چرا به نمایشنامه «سه شب با مادوکس» علاقمند شدید و تصمیم گرفتید آن را اجرا کنید؟

علت انتخاب این نمایشنامه، دارا بودن رگه‌هایی از تئاتر ابزورد یا تئاتر پوچی، و همچنین علاقه شخصی به نویسنده کار، ماتئی ویسنی‌یک و آثارش بود. این اثر مانند دیگر نمایشنامه‌های ویسنی‌یک، بار فلسفی بالایی دارد، و سرشار از نشانه‌ها، رازها، و شبهه‌ها است.

• درباره داستان توضیح دهید، چه مسیر و جهتی دارد ؟

داستان در یک شهر کوچک دور افتاده اتفاق می‌افتد و زندگی پنج شخصیت (صاحب بار، فانوس‌بان، راننده تاکسی، روسپی، و رفتگر) بسیار تنها و درمانده را نشان می‌دهد که در انتظار یک نجات‌دهنده روزگارشان را سپری می‌کنند.

• چه رویکردی در اجرای اثر داشتید؟

در نمایشنامه سه شب با مادوکس، نویسنده در حقیقت «مادوکس» را نشانه مرگ و نیستی و پوچی دانسته، اما در این اجرا مادوکس نماد یک نجات‌بخش است که شخصیت‌های داستان هر کدام به نوعی در انتظارش هستند. شخصیت‌های منفعل و ساکنی که غرق در روزمرگی‌های خویشند، گاهی دور هم جمع می‌شوند و بدون هیچ اراده و یا حرکت اثربخش، تنها در انتظار رهایی‌دهنده و ناجی خویش نشسته‌اند که در آخر هم می‌بینیم این اتفاق نخواهد افتاد.

"برای انتخاب بازیگرها مشکل خاصی نداشتیم، کاندیداهایی وجود داشتند و در آخر پنج بازیگر که به شخصیت‌های داستان نزدیک‌تر بودند انتخاب شدند"

در واقع پیامی که می‌خواستم با این نمایش به مخاطب بدهم این بود که درد ما در درون ما، و درمان آن هم در دست خودمان است، من باید اراده و حرکت کنم تا آن چه انتظارش را دارم اتفاق بیافتد و نجات دهنده‌ای وجود ندارد.

• درباره گزینش بازیگران توضیح دهید.

برای انتخاب بازیگرها مشکل خاصی نداشتیم، کاندیداهایی وجود داشتند و در آخر پنج بازیگر که به شخصیت‌های داستان نزدیک‌تر بودند انتخاب شدند. در ابتدا به خاطر مسائل همه‌گیری کرونا و دوری راه یکی از بازیگران، چند ماه به صورت آنلاین تمرین کردیم، و در آخر حدود دو سه ماه فشرده و حضوری تمرین داشتیم.

• در اجرای این اثر با چه چالش‌هایی مواجه بودید؟

مشکل اصلی کار در خارج از کشور در واقع حضور مخاطب ایرانی تئاتربین و نمایش‌دوست، و همچنین تأمین بودجه برای کار و تهیه نمایش برای فارسی زبان‌ها است.

اگرچه با تمام سختی‌ها، همین که با توجه به شرایط کرونا این اولین تئاتر ایرانی لندن بود که پس از دو سال روی صحنه اجرا می‌شد، بسیار خوشحالیم و خوشبختانه هر شب سالن پر از تماشاگر بود.

این گروه نمایشی امیدوار است تا در آینده نزدیک، نمایش «سه شب با مادوکس» را شهرهای دیکر اروپایی به روی صحنه ببرند.