کرونا در اسرائیل؛ بوسیدن مِزوزا ممنوع شد

ربای داوید لاو، روحانی ارشد یهودیان اسرائیل، این هفته برخی از مهم‌ترین عادات مذهبی یهودیان را به‌ منظور جلوگیری از انتشار ویروس کرونا، تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد.

چند روز بعد از خبرساز شدن ماجرای لیسیدن ضریح حرم معصومه در قم، و بازداشت دست‌کم یک نفر، و در حالی‌ که ایران با بحران سرایت ویروس کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کند، رفتار مذهبیون یهودی در قبال گسترش ویروس کرونا در اسرائیل قابل‌ توجه است.

روحانی ارشد یهودیان اسرائیل به‌ طور خاص از باورمندان خواست «مِزوزا» را لمس نکنند و نبوسند. او در فتوایش نوشت: «در این روزها که شاهد گسترش بیماری کرونا هستیم، بدون تردید هیچ‌ کس نباید "مزوزا" را ببوسد یا لمس کند.»

لمس و بوسیدن «مزوزا» رفتاری مذهبی است که یهودیان معتقد ده‌ها بار در طول روز انجام می‌دهند. «مزوزا» یک نیایش یهودی قرارگرفته در استوانه‌ای است که در طرف راست درِ اتاق‌ها و ورودی خانه‌ها و اماکن نصب می‌شود و یهودیان معتقد ابتدا انگشتان دست خود را می‌بوسند و سپس بر روی «مزوزا» می‌کشند.

نتانیاهو در حال نصب یک مزوزا در دفتر مطبوعاتی دولت اسرائیل، ۲۰۱۲

ربای لاو تأکید کرده است که مراقبت از بدن و تندرستی و رعایت دستورات پزشکان، در دوره‌ای که خطر ابتلا به بیماری کرونا وجود دارد، باید در اولویت باشد.

با این حال، منع بوسیدن و لمس اشیای «مقدس» ظاهراً هنوز شامل «دیوار ندبه» در اورشلیم نشده است؛ یهودیان باورمند بسیاری، هنگام زیارت «دیوار ندبه»، یا خودِ دیوار را می‌بوسند یا دست خویش را می‌بوسند و بر این دیوار چندهزارساله می‌کشند.

روحانیون ارشد یهودی هنوز رهنمودی در مورد توقف زیارت «دیوار ندبه» یا سایر «اماکن مقدس» نداده‌اند؛ هما‌ن‌ گونه که در ایران نیز با وجود افزایش نگران‌کننده شمار مبتلایان به ویروس کرونا و تلفات ناشی از آن، مراجع تقلید فتوای صریحی در مورد عدم حضور در حرم معصومه یا حرم رضوی صادر نکرده‌اند.

با این حال، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، این هفته هنگام کاشت درخت با دستکش بر دست تأکید کرد که نباید از دستورات پزشکان در مقابله با «ویروس منحوس» تخطی شود، زیرا خداوند انسان‌ها را موظف کرده «در قبال سلامت خود و دیگران احساس مسئولیت کنند».

دولت و نهادهای مرتبط اسرائیلی، حدود هشت هفته پس از شنیده شدن نام کرونا در چین و دو روز پس از پایان انتخابات پارلمانی اسرائیل، به یکباره از روز ۱۴ اسفند مقررات سختگیرانه برای مقابله با این بیماری را گسترش دادند و بیش از ۵۰ هزار اسرائیلی را راهی قرنطینه خانگی کردند.

دو هفته پیش، زمانی که معلوم شد یک گروه ۱۴ نفره از ناقلان ویروس کرونا در میان گردشگران مسیحی کره جنوبی، هنگام دیدار از اسرائیل، در اماکن «مقدسه» نیز حضور داشته‌اند، بنیامین نتانیاهو بلافاصله همراه همسرش خود را به یکی از این اماکن (مقبره پدران در حبرون، الخلیل) رساند و عکس گرفت و با روحانیون و زائران این مکان گفت‌وگو کرد تا نشان دهد کشورش از نظر بحران کرونا امن است.

اما وضعیت از آن روز تغییر کرده است. خودِ بنیامین نتانیاهو چهارشنبه این هفته در صدر هشداردهندگان به مردم اسرائیل در مورد بیماری کرونا قرار گرفت. او گفت که ویروس این بیماری واگیر ممکن است کشور را درگیر بحران کند و باید همگان مقررات را جدی بگیرند، و حتی خواست مردم به جای دست دادن، از شیوه هندی «نَمَسته» (تعظیم) پیروی کنند.

همچنین، عید پوریم برای یهودیان معتقد اهمیت بسیار دارد، دولت و شهرداری‌های اسرائیل تمامی جشن‌ها و فستیوال‌های مربوط به عید پوریم را، که برای یهودیان معتقد اهمیت بسیار دارد، و قرار بود در روزهای آینده برگزار شود، لغو کردند.

وادار کردن یهودیان باورمند به رعایت مقررات و دستورات دولتی، به دلیل برخی اعتقادات مذهبی آنها هیچ‌ گاه کار آسانی نبوده است، مگر آن‌که روحانیون ارشدی که حکم مرجع تقلید را دارند دستورات و مقررات دولتی را تأیید و رعایت آن را به مقلدان خود توصیه کنند.

برخی مذهبیون یهودی نارضایی‌شان از وضعیت جدید را پنهان نمی‌کنند و آشکارا می‌پرسند «به کجا رسیده‌ایم که دیگر نباید "مزوزا" را ببوسیم»، اما آنها ظاهراً تسلیم توصیه و نظرات روحانیون ارشدی شده‌اند که خود را مقید به رعایت فتاوی آنها در امور روزانه زندگی‌شان می‌دانند.

همزمان، شماری از روحانیون یهودی به باورمندان توصیه کرده‌اند دعاهای مخصوصی را برای عبور از این بحران کنونی بخوانند هرچند که آنها حضور مکرر روزانه برای نیایش باورمندان در کنیسه‌ها را منع نکرده‌اند.

رهبر جمهوری اسلامی نیز در مراسم درختکاری به مردم توصیه کرد دعای مخصوصی را از «صحیفه‌ سجادیه» را بخوانند و گفت «این دعا دعای خیلی خوبی است».

در اسرائیل، نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا دو هفته پیش در آزمایش‌های زنی ثبت شد که از کشتی گردشگری «پرنسس دایموند» بازگشته بود.

بر اساس آمار رسمی، تا روز جمعه، ۱۶ اسفند، شمار مبتلایان به ویروس کرونا در اسرائیل ۱۷ تن بدون تلفات ثبت شده، ولی به دلیل افزایش شمار اسرائیلی‌هایی که به کشورهای درگیر سفر کرده‌اند، دولت اسرائیل بیش از ۵۰ هزار تن را راهی قرنطینه خانگی و اعلام کرده این تعداد در روزهای آینده افزایش خواهد یافت.