ترک تحصیل دانش‌آموزان، چالشی جدی برای جامعه ایران

برخی رسانه‌های ایران به معضلی پرداخته‌اند که در سال‌های اخیر گریبانگیر خانواده‌های تنگدست و ساکنان مناطق محروم ایران بوده اما زیر بار سنگین بحران کرونا شدت چشمگیری یافته است.

خبرگزاری ایلنا در گزارشی در روز ۱۳ فروردین با بهروز محبی، نماینده سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس شورای اسلامی در باره ترک‌تحصیل دانش‌آموزان در حوزه انتخابیه او صحبت کرده و به نقل از او نوشته است، آمار ترک تحصیلی در برخی از شهرستان‌های کشور ۳۰ تا ۴۰ درصد است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

محبی به کمبود زیرساخت‌های مناسب جهت استفاده از "نرم‌افزار شاد" و دیگر امکانات اینترنتی برای آموزش مجازی در برخی شهرستان‌ها و نقاط دوردست أشاره کرده و گفته است: «از این رو متاسفانه عده زیادی از دانش آموزان فرصت تحصیل را از دست دادند که مساله حائز اهمیتی است.»

در حوزه او که شامل یک منطقه پنج‌هزار کیلومتر مربعی می‌شود، «شرایط به همین ترتیب است و دانش آموزان ما شرایط بسیار سختی را می‌گذرانند.»

تقاضای کمک از تلویزیون حکومتی

محبی پیشنهاد داده است که برای کمک به حل این معضل بزرگ اجتماعی، شبکه‌های تلویزیونی «به‌خصوص شبکه‌هایی که به صورت جدی دیده می‌شوند مانند شبکه‌های یک و دو» امکانات آموزشی ارائه دهند.

به گفته او، دسترسی به شبکه آموزش که مطالب درسی ارائه می‌دهد، تنها در برخی مناطق امکان‌پذیر است.

محبی تصریح کرده است: «حتی برقراری یک تماس معمولی در بسیاری از روستاها ممکن نیست».

این نماینده مجلس در باره اعتبار ویژه برای تجهیز اینترنت و زیرساخت‌های آن در سراسر ایران گفته است، در مقوله آموزش و پرورش بیشتر بحث استخدام‌ها مطرح است تا تهیه امکانات آموزشی برای دانش‌‌آموزان کشور.

او تاکید کرده است که یکی از "مشکلات جدی" آموزش و پرورش در سال‌های آینده بازنشستگی گسترده معلمان و جایگزین کردن نیروها خواهد بود، که به دستور خامنه‌ای "باید از طریق تریبت معلم و دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان انجام شود."

درصد بالایی از دانش‌آموزان پس از ترک تحصیل به دام یکی از آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد می‌افتند.

أوضاع ناهنجار در دیگر مناطق

در آذرماه ۱۳۹۹ اعلام شد که آمار بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان در برخی مناطق در حد خطرناکی بالا رفته است. به عنوان مثال، آمار رسمی استان خراسان رضوی با ۴۰ هزار ترک‌تحصیل، رشدی ۳۰۰ درصدی را نشان می‌دهد. به گفته ناظران مستقل، آمار واقعی به‌مراتب بیشتر است.

بحث در این باره را حسنعلی اصغری، مدیرکل آموزش و پرورش استان قزوین به‌راه انداخت. به گفته او تا اوایل آذرماه در این استان دو هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل شناسایی شده‌اند که اکثر آنها در مقطع متوسطه ترک تحصیل کرده‌اند.

پس از او، مسئولان آموزش و پرورش استان‌های دیگر هم آمار خود در این زمینه را اعلام کردند.

خبرگزاری تسنیم در گزارشی که روز ۲۹ دی منتشر شد به نقل از جواد حسینی، معاون وزیر آموزش و پرورش، نوشت، ۳۰ درصد دانش‌آموزان ایران، یعنی حدود پنج میلیون نفر، از وسایل هوشمند آموزش بی‌بهره هستند و به دلیل تعطیلی مدارس، از تحصیل بازمانده‌اند.

تسنیم نوشت، این آمار بیش از آنکه یک خبر باشد، اعلام یک فاجعه اجتماعی است.

«۹۰ درصد در دام آسیب‌های اجتماعی»

بر أساس آمارهای رسمی در اغلب استان‌های کشور شمار دانش‌آموزان دختری که ترک‌تحصیل کرده یا به دلایل دیگر از تحصیل بازمانده‌اند بیشتر از پسران است.

برخی کارشناسان و مقامات مسئول مهم‌ترین دلایل بازماندگی یا ترک‌تحصیل دانش‌آموزان را مشکلات اقتصادی، تعصبات فرهنگی و دسترسی نداشتن به مدرسه عنوان می‌کنند.

شماری از کارشناسان اما مهم‌ترین دلایل بروز این پدیده را فقر مالی و ضعف مدیریت می‌دانند و برخی دیگر تنها بر ضعف مدیریت انگشت می‌گذارند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید  

زهرا امت علی از این زمره کارشناسان به‌شمار می‌رود. او معتقد است، مسئولان آموزش و پرورش همواره تلاش می‌کنند «از زیر مسئولیت‌های خود شانه خالی کنند و بگویند که عوامل بیرونی باعث تشدید این آمار شده و به ما مربوط نیست.»

به هر حال این معضل اجتماعی می‌تواند در درازمدت به مثابه یک بمب ساعتی برای جامعه عمل کند، زیرا به گفته کارشناسان اجتماعی ترک تحصیل برای بسیاری از کودکان و نوجوانان آغاز یک دوران سرگردانی است که می‌تواند آینده آنها را تباه کند.

أواسط دی‌ماه اسکندر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشست "هم‌اندیشی همکاری در طرح جامع یاریگران زندگی" فاش ساخت که نتایج یک "پیمایش دقیق در جامعه" نشان داده است، ۹۰ درصد دانش‌آموزان پس از ترک تحصیل به دام یکی از آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد می‌افتند.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  تایلند: درس در جعبه‌های پلاستیکی

  حدود ۲۵۰ دانش‌آموز مدرسه "وات کلونگ توئی" در بانکوک باید در حین درس در جعبه‌های پلاستیکی به سر ببرند و همچنین اجازه ندارند، ماسک‌های ایمنی خود را بردارند.

  "به عنوان مثال، آمار رسمی استان خراسان رضوی با ۴۰ هزار ترک‌تحصیل، رشدی ۳۰۰ درصدی را نشان می‌دهد"در جلوی هر کلاس درس لگن دستشویی و صابون وجود دارد و جلوی در ورودی مدرسه دستگاه اندازه‌گیری دمای بدن تعبیه شده است. این اقدامات سختگیرانه مؤثر بوده‌اند. از اواسط ژوئیه تا کنون (اوسط اوت) هیچ مورد تازه ابتلا به کرونا در این مدرسه مشاهده نشده است.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  نیوزیلند: گاه مدرسه و گاه خانه‌نشینی

  دانش‌آموزان ولینگتون، پایتخت نیوزیلند شادمان هستند، چرا که اجازه دارند به مدرسه بروند. اما در آوکلند که بزرگ‌ترین شهر نیوزیلند محسوب می‌شود، وضعیت دیگری حاکم است. نیوزیلند نزدیک به سه ماه "عاری از کرونا" بود، اما پس از آنکه در آوکلند به تازگی چهار مورد تازه ابتلا به ویروس جدید کرونا به ثبت رسید، تمامی مدارس و همچنین فروشگاه‌های غیرضروری تعطیل شده و از شهروندان خواسته شد تا در خانه‌هایشان بمانند.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  سوئد: راهی ویژه

  تعطیلات تابستانی در سوئد در حال حاضر هنوز ادامه دارد.

  این تصویر که دانش‌آموزان سال پایانی دبیرستان "ناکا" در استکهلم را در اوایل ماه تابستان نشان می‌دهد، بیشتر جنبه نمادین دارد برای راهی ویژه که سوئد در جریان پاندمی کرونا در پیش گرفته است. بر خلاف بسیاری از کشورهای جهان در سوئد نه از استفاده اجباری ماسک ایمنی خبری بود و نه از تعطیلی مدارس و ادارات و فروشگاه‌ها.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  آلمان: به صف و با فاصله

  دانش‌آموزان دبستان "پتری" در شهر دورتموند آلمان نمایش‌ می‌دهند که چگونه باید عمل کرد: در نوردراین−وستفالن که پرجمعیت‌ترین ایالت آلمان است، استفاده از ماسک ایمنی در مدارس اجباری است. بر خلاف دیگر ایالات آلمان دانش‌آموزان مدارس نوردراین−وستفالن اجازه ندارند، در کلاس و در حین درس هم ماسک‌های خود را بردارند. باید دید که حاصل این موازین سختگیرانه چه خواهد بود.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  فلسطین: آغازی دوباره پس از چند ماه وقفه

  این مدرسه که در هبرون در کرانه غربی رود اردن و در فاصله ۳۰ کیلومتری بیت‌المقدس (اورشلیم) قرار دارد، فعالیت خود را پس از پنج ماه از سر گرفته است، طبیعتا با استفاده اجباری از ماسک و در مواردی حتی دستکش.

  "به گفته ناظران مستقل، آمار واقعی به‌مراتب بیشتر است.بحث در این باره را حسنعلی اصغری، مدیرکل آموزش و پرورش استان قزوین به‌راه انداخت"آموزگاران و دانش‌آموزان این مدرسه علیرغم آنکه ناچارند از ماسک استفاده کنند، خوشحالند که دوباره می‌توانند در کنار هم باشند. هبرون از مراکز اصلی پاندمی کرونا در مناطق فلسطینی‌نشین محسوب می‌شود.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  تونس: اجباری شدن ماسک ایمنی از اواسط مه

  این مدرسه در تونس در ماه مه به فعالیت خود ادامه داد، طبیعتا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و حفاظتی. مدارس تونس از پاییز بازگشایی می‌شوند و استفاده از ماسک در آنجا اجباری است. البته اکثر مدارس از اواسط ماه مارس به مدت چند هفته به خاطر پاندمی کرونا تعطیل بودند. دولت تونس تلاش کرد که با ارائه برنامه‌های آموزشی در اینترنت و در تلویزیون این کمبود را جبران کند.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  هند: تدریس با بلندگو

  این مدرسه در روستای "داندوال" در شهر ماهاراشترا واقع در شرق هند راه و شیوه‌ای خاص برای ادامه تدریس در پیش گرفته است.

  دانش‌آموزانی که به اینترنت دسترسی ندارند، می‌توانند در نوعی کلاس تقویتی شرکت و درس‌های از دست رفته را جبران کنند. آنان می‌توانند جلسه کلاس درس را که ضبط شده است، از طریق بلندگو گوش کنند. شهر ماهاراشترا از نقاط هند است که شمار مبتلایان به ویروس جدید کرونا در آنجا بسیار بالا بود.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  کنگو: اول اندازه‌گیری، بعد کلاس درس

  در بسیاری از نقاط کنگو نیز موازین سختگیرانه‌ای حاکم است. براینمون در محله "لینگوالا" که از محله‌های پیرامونی کینشاسا، پایتخت این کشور است، دانش‌آموزان هر روز باید "امتحان پس بدهند". قبل از ورود آنها به مدارس دمای بدن‌شان اندازه‌گیری می‌شود و در صورتی که تب نداشته باشند، اجازه ورود خواهند داشت.

  "در جلوی هر کلاس درس لگن دستشویی و صابون وجود دارد و جلوی در ورودی مدرسه دستگاه اندازه‌گیری دمای بدن تعبیه شده است"استفاده از ماسک ایمنی نیز در مدارس اجباری است.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  آمریکا: رکورددار شمار مبتلایان و جانباختگان

  در مدارس آمریکا اندازه‌گیری دمای بدن دانش‌آموزان دیگر عادی شده‌ است. استفاده از ماسک ایمنی نیز اجباری است. این کشور بالاترین شمار مبتلایان و جاباختگان را دارد و همچنان در تلاش برای مهار پاندمی کرونا است. تا کنون (پیش از ظهر دوشنبه ۲۷ مرداد / ۱۷ اوت) بیش ازپنج میلیون و ۴۰۰ هزار مبتلا به ویروس جدید کرونا در آمریکا شناسایی شده و شمار جانباختگان کووید ۱۹ به ۱۷۰ هزار نفر رسیده است.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  برزیل: دادن دلگرمی

  ماورا سیلوا آموزگار یکی از مدارس عمومی در غرب ریودو ژانیرو است. بسیاری از شاگردان او ساکن محله‌های فقیرنشین شهر هستند.

  او برای آنکه بتواند تا اندازه‌ای حس دلگرمی به شاگردانش بدهد، لباس پلاستیکی می‌پوشد و به دستان خود و شاگردانش دستکش‌های پلاستیکی می‌پوشاند تا آنها در آغوش بگیرد و به آنها دلگرمی بدهد.

• مدارس و دانش‌آموزان نقاط مختلف جهان در دوران کرونا از دریچه دوربین

  ایران: تردیدها و هشدارها

  مدارس ایران قرار است از اول مهر ماه کار خود را آغاز کنند. به گفته مدیر کل انجمن اولیا و مربیان آموزش وپرورش در دستورالعمل بازگشایی مدارس درباره نحوه فعالیت مدارس در شرایط سفید، زرد و قرمز توضیح داده شده است. در شرایط قرمز، کلاس‌ها به صورت آنلاین برگزار خواهد شد. اگر شهر در وضعیت زرد باشد حداقل دو روز مدرسه برقرار خواهد بود. مدارس در وضعیت سفید اما مانند گذشته فعالیت خواهد کرد.