فرهنگ بسیجی انسان ساز است

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه- فاطمه علی آبادی: صدور فرمان امام (ره) مبنی بر تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی را می‌توان منشأ تحول اساسی در بسیج دانست زیرا با صدور این فرمان، حضور مردم و مشارکت آنان در سرنوشت اجتماعی جامعه خویش تثبیت می‌شود. این حضور گسترده که در انقلاب‌های دنیا جایگاهی ندارد و چه بسا با مردم و انقلابیونی که در سرنوشت خود احساس مسئولیت کنند، برخورد شود، در این اندیشه حضور مردم ارزش والایی دارد. به همین جهت است که اندکی پس از صدور فرمان، گروه گروه از اقشار مردم به سوی ستاد بسیج می‌روند، ثبت نام می‌کنند، آموزش می‌بینند، سازماندهی می‌شوند و آماده بکارگیری هستند.

به همین مناسبت با سلمان شایانفر معاون عقیدتی سیاسی سازمان بسیج مستضعفان به گفت‌وگو پرداختیم که حاصل آن در ادامه تقدیم مخاطبان می‌شود:

*در ابتدا وجه نامگذاری بسیج و کارکرد آن در نظام اسلامی را تبیین بفرمائید؟

بسیج یکی از الطاف آشکار الهی به ملت ایران بود که پس از پیروزی انقلاب و بعد از فتح لانه جاسوسی زمانی که آمریکا ناوهای خودش را در خلیج فارس مستقر کرد حضرت امام با درک درست از تحولات و شناخت صحیح از چهره کریه و شیطانی آمریکا در ۵ آذر سال ۱۳۵۸ فرمان تشکیل بسیج مستضعفین را صادر فرمودند به تعبیری تشکیل بسیج مرادف است با حمایت و حراست از دستاوردهای انقلاب اسلامی به عنوان بزرگترین نعمت الهی در قرن حاضر که بر ملت ایران و همچنین ملت‌های مظلوم جهان به رهبری داهیانه امام و با حضور و همدلی مردم رقم خورد.

اگر بخواهیم کارکردهای بسیج را به لحاظ تاریخی بررسی کنیم بسیج در چهار مقطع در انقلاب درخشید و آن نقش بی بدیل خود را نمایش داده است. حتی اگر بخواهیم به گذشته انقلاب اسلامی برگردیم آنچه انقلاب را به ثمر رساند بسیج مردم و همراهی مردمان همدل و جوشش و خروش دینی مردم بود که با رهبری روحانیت و در پرتوی وحدت کلمه توانستند انقلاب را به ثمر برسانند.

بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب مشاهده می‌شود دشمن با تمام توان وارد میدان می‌شود که در آن زمان عراق به عنوان نماد و سمبل بود و چرا که مابقی دولت‌های جهانی با پشتیبانی صدام و رژیم بعث عراق به ایران یورش همه جانبه می‌آورند اما آنچه که در این صحنه و میدان مبارزه دشمن را سر جای خودش می‌نشاند و اجازه نمی‌دهد وجبی از خاک ایران مورد تعرض واقع شود در کنار نیروهای مسلح وقت بسیج مردمی بود که بدون منت و با احساس تکلیف و عقلانیت آمیخته با احساس در میادین دفاع حضور پیدا می‌کنند و توطئه دشمن را در حوزه دفاع و جنگ سخت به خودشان بر می‌گرداند، دفن می‌کند و ایران اسلامی را سرافراز و مقتدر در مسیر الهی آنگونه که حضرت امام پیش بینی کرده بود جهت دهی و راهبری می‌کنند.

بعد از پایان جنگ که دوره سخت به اتمام رسیده و شروع جنگ نرم و تهاجم فرهنگی یا به عبارتی شبیخون فرهنگی و قتل و غارت فرهنگی است مجدد همین بسیج با احساس تکلیف و حضور در میادین و عرصه‌های مختلف شروع به حراست از دستاوردهای انقلاب و اساس آن می‌کند. تشکیل تشکل‌های بسیجی در صنوف و اقشار مختلف و میادین گوناگون این کارزار فرهنگی و همان تبلور این مسؤولیت پذیری و احساس تعلق به انقلاب و نظام است.

"این حضور گسترده که در انقلاب‌های دنیا جایگاهی ندارد و چه بسا با مردم و انقلابیونی که در سرنوشت خود احساس مسئولیت کنند، برخورد شود، در این اندیشه حضور مردم ارزش والایی دارد"در حوزه‌های مختلف فرهنگی امر تعلیم و تربیت مورد نظر اعم از حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها و ادارات بسیج وارد میدان می‌شود و با تربیت و سازماندهی و به کار گیری متخصصین امر به نقش آفرینی می‌پردازد.

بعد از جنگ نرم، امروز شاهد یک جنگ ترکیبی و حتی فرا ترکیبی هوشمند در مقابل ملت ایران توسط دشمن هستیم. جنگی که با وجود تحریم‌های ظالمانه و حملات متعدد به زیر ساخت‌های اقتصادی و فناورانه و همچنین هویت ملی و غیرت دینی ما به دنبال براندازی و یا حداقل تغییر رفتار نظام است باز همین بسیج مردمی است که می‌درخشد و پا به پای انقلاب حافظ میراث عظیم امام راحل و این میراث دینی و الهی است. در فتنه‌های اخیر که در سنوات قبل اتفاق افتاد آنچه را که توطئه‌های دشمن را خنثی کرد حضور مردم در عرصه‌های مختلف ملی و مناسبت‌ها بود که با راهپیمایی‌های گسترده و حضور در خیابان‌ها نشان دادند که این انقلاب متعلق به مردم است و این بسیج مردمی است که می‌تواند انقلاب را در مسیر شکوفایی و حفظ و استمرار آن نگهداری کند و به پیش ببرد.

*کارکردهای بسیج در حوزه بین‌المللی کدام است؟

از نظر بین‌المللی نیز بسیج به عنوان پیش قراول و نماد الگوی موفق یک ارتش «مکتبی و فرهنگی» و «سیاسی و اجتماعی» است بحرانی که دشمنان اسلام و به قول رؤسای جمهور آمریکا که در رقابت‌های انتخاباتی خودشان اعلام می‌کنند که آمریکای داعشی ساز داعش و این تفکر منفور را که آسیب جدی به چهره اسلام و ارزش‌های اسلامی می‌زد را با وجهه خشونت‌طلبانه و اقداماتی شنیع و با فجایع عظیم انسان کشی که در سوریه و عراق مرتکب شدند را ایجاد کرد اما مشاهده شد آنچه توانست سوریه را سامان دهد و در دفع توطئه آمریکای داعش ساز موفق باشد تشکیل بسیج مردمی بود.

لازم به تاکید است ارتش سوریه نتوانست آنگونه که بایسته بود از مرز داخلی خودش حمایت کند اما وقتی که بسیج مردمی شکل گرفت و مستشاران بسیجی نظام جمهوری اسلامی ایران توانستند الگو و فرهنگ بسیج را در آنجا بین مردم حاکم کنند زمین بازی تغییر کرد و صحنه دیگری خلق شد که الحمدالله با حمایت‌های داهیانه مقام معظم رهبری در عرصه مقاومت و با فرماندهی سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و همه مدافعان حریم و حرم این الگو در سوریه پایه گذاری شد و توانست دفع ظالم را به راحتی برای مردم و حاکمیت سوریه میسر کند.

امروز نیز این درخت تناور تر شده است و جبهه مقاومت با تأثیر مکتب عاشورایی و ولایت مداری و نهادینه سازی فرهنگ بسیجی که فرهنگ ایثار، مقاومت، شجاعت، ظلم ستیزی و استکبار ستیزی است در محورهای مختلف نقش آفرینی می‌کند و همین سبب شده جریان مقاومت زنده و پویا نگاه داشته است. در جنگ اخیر غزه نیز مشاهده شد که یک گروه کوچک و اقلیت محدودی در یک منطقه جغرافیایی بسیار محدود با ارتش رژیمی که اولاً خود مدعی آن بود که گنبد آهنین شکست ناپذیر دارد و در کنار آن از حمایت ابر قدرت‌های مدعی مثل آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان و همچنین دلارهایی که بعضی از کشورهای عرب مرتجع به آنها تزریق می‌شد برخوردار بود دیدید این گروه مقاومت چگونه توانست اسرائیل را ضربه فنی کرده و شکست ترمیم ناپذیر را به آنها تحمیل کند و آن همینه پوشالی رژیم را به هم بریزد و این مژده را به همگان برساند که شکست اسرائیل شدنی و حتمی است و به تعبیر مقام معظم رهبری آن ۲۵ سالی که پیش بینی شده بود بسیار زودتر محقق خواهد شد.

*شما به عنوان مسؤول عقیدتی سیاسی بسیج در عرصه‌های مختلف تربیتی، معرفتی، بصیرتی و اعتقادی بسیجیان را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه برنامه‌هایی برای آنان دارید؟

بعد از ابلاغ بیانیه گام دوم انقلاب اولین سازمان و نهادی که توانست بر اساس آن سند راهبردی تنظیم کند و به تصویب مقام معظم رهبری برساند بسیج بود. بسیج مطابق با بیانیه گام دوم انقلاب در مسیر اعتلا و پیش برد اهداف متعالی انقلاب سازماندهی شد و ریل و قطار این حرکت تحت عنوان بسیج گام دوم انقلاب راه اندازی شد که ان شاء الله با قدرت تا ظهور منجی عالم بشریت ادامه خواهد داشت.

یکی از وجوه ویژه بسیج گام دوم توجه به مباحث تربیتی، معرفتی، اعتقادی و بصیرتی است که برای آن برنامه‌های ویژه‌ای را تدارک دیده شده است.

تربیت در بسیج مبتنی بر چهار عرصه از جمله مکانی و زمانی است. پایه‌های آموزشی در بسیج مبتنی بر خانواده، مسجد و مدرسه است که همه این سه مکان محله را تشکیل می‌دهد از این رو در قالب محلات اسلامی بسیج در حال سازماندهی و کارکرد تربیتی در این نقاط است.

یکی دیگر مربوط به مربی مخاطب می‌شود که در این بحث بسیج به دنبال تربیت نیروی تراز انقلاب در حوزه‌های مختلف در این سازمان است. بسیج امروز با حضور و میدان داری مباحث تربیتی و آموزشی و با تشکیل حلقات صالحین و سایر ادوار آموزشی و تعالی بخش در مساجد، مدارس و حوزه‌های پایگاه‌های مقاومت بسیج آن کارکرد تربیتی خودش را بر اساس تعالیم دینی و الهی و منطبق با اهداف جهادی و انقلابی نظام اسلامی در پرتوی ولایت مداری دنبال می‌کند یعنی آنچه که شالوده آموزش در بسیج نامیده می‌شود و بایستی به آن اشاره کرد خودسازی، دگرسازی، انسان سازی، جامعه پردازی و در نهایت تمدن سازی است که همه اینها در مسیر ظهور منجی عالم بشریت و در راستای رسیدن به اهداف مورد انتظار صورت می‌پذیرد.

نکته بعدی در بحث آموزش، بحث محتوا است. البته مربیان سازمان بسیج عمدتاً از اقشار فرهیخته و برگزیده هستند که تعاریف خاص خودش را در مجموعه‌های بسیج دارد و همچنین متربیان نیز از اعضای بسیج بوده و به تعبیر زیبا آن اگر بخواهیم دموکراسی اسلامی را معنا کنیم می‌توان در همین بسیج آن را مشاهده کرد یعنی وجهه ویژه ممیزه و ممتازی که در بسیج نهفته و آشکار است از بسیج برای بسیج است به این معنا که از خود بسیجی‌ها برای بسیجی‌ها استفاده می‌شود بنابراین هم مربیان و متربیان بسیجی هستند و محتوایی هم که تهیه و در اختیار آنان قرار می‌گیرد همان محتوای دینی، اسلامی و انقلابی است که در مراکز پژوهشی بر اساس نیاز بسیجیان و متناسب با اقتضائات و ضروریات و اولویت‌ها تهیه و تدوین می‌شود آن روحیه و فرهنگ بسیجی در قالب بسته‌های محتوایی و سیر مطالعاتی که برای آنها ترسیم شده دنبال می‌شود.

*نقش عقیدتی در تربیت بسیجیان تراز انقلاب با بهره گیری از طلاب و دانشجویان بسیج را تبیین بفرمائید؟

بسیج طلاب و بسیج دانشجویی دو قشر شاخص و ویژه هستند که به فرمان مستقیم حضرت امام پایه گذاری شدند. راهبری و موفقیت‌های آموزشی و پژوهشی و حتی سایر امور اجرایی کشور در کنار همدلی، وفاق و هم افزایی اتفاق می‌افتد.

"تشکیل تشکل‌های بسیجی در صنوف و اقشار مختلف و میادین گوناگون این کارزار فرهنگی و همان تبلور این مسؤولیت پذیری و احساس تعلق به انقلاب و نظام است"این دو قشر به عنوان اقشار اثر گذار و موفق به شمار می‌رود. می‌بینیم که در بیانات حضرت امام همواره درباره دانشگاه و فرهنگ دانشگاهی مطالبی بیان شده است و همچنین در تعابیر مقام معظم رهبری به زیبایی از دانشگاه و دانشجو و روحیه نشاط دانشجویی و روحیه جوان دانشجویی صحبت شده است. اگر امامین انقلاب معتقد هستند که دانشگاه فرهنگ ساز است دانشگاه خودش یک مجموعه انقلابی است که می‌تواند هویت بخش و الهام بخش فرهنگ دینی و اسلامی باشد در کنار این قشر فهیم و فرهیخته طلاب و حوزویان نیز هستند که می‌توانند با محتواهای دینی و انقلابی آن نقش و کارکرد دینی را در بسیج ایفا کنند. وحدت حوزه و دانشگاه به زیبایی در بسیج تجلی یافته و تعریف شده است برای همین منظور ما در شبکه تربیتی و معرفتی بسیج جایگاه ویژه‌ای برای دانشجویان فرهیخته و همچنین علما و روحانیون معزز اختصاص داده‌ایم تا از ظرفیت آنان به عنوان اساتید اخلاق و مربیان عقیدتی و سیاسی و نیز جهادگران عرصه تبیین و راویان پیشرفت انقلاب بهره برده شود.

*در پایان چنانچه نکته هست که باید عنوان شود بفرمائید.

امروز کشور با عبور از پیچ‌های تاریخی متعدد و پس از فراز و فرودهای بسیاری که پشت سر گذاشته است در عصر تقابل و مقابله دو فرایند جهانی شدن ارزشهای اسلامی و آمریکایی که به عنوان دو نماد، تفکر و رویکرد و به عنوان تقسیم بندی جدید جهانی شناخته می‌شود. بنابراین امروز تقابل ارزش‌ها است و در این تقابل ارزش‌ها یک سوی میدان جبهه کفر و استکبار و در سوی دیگر میدان، جبهه اسلامی است که سردمدار این جبهه، انقلاب اسلامی ایران قرار دارد که به عنوان ام

القرای جهان اسلام به نقش آفرینی مشغول است.

در این نقش آفرینی آنچه که می‌تواند ما را به سر منزل مقصود هدایت کند و در راستای فرمان راهبردی امام راحل مبنی بر صدور فرهنگ انقلابی و تفکر بسیجی موفق کند التزام و حفظ روحیه و فرهنگ بسیجی است چرا که امام راحل فرمودند اگر در کشوری تفکر بسیجی طنین‌انداز شود آن کشور دیگر مشکلی نخواهد داشت فرهنگ بسیجی فرهنگ تربیت ساز و انسان ساز است الگوی بدیل ناپذیر ارزش‌های مکتبی و مروج و مبلغ اسلام ناب محمدی است که با حضور جوانان مخلص، ایثارگر و از جان گذشته و فداکار نماد و نمود پیدا می‌کند.