عدم توجه به کرسی های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: کرسی‌های آزاد اندیشی از جمله موضوعات و مطالباتی است که مقام معظم رهبر در سالیان اخیر بر روی آن تاکید داشته و تلاش کردند تا این کرسی‌ها در بستر دانشگاه و با حضور فعال دانشجویان و جریان‌های دانشجویی برگزار شود.

بیان حرف‌ها و دغدغه‌ها، شفافیت در مباحث و همچنین مطالبه گری از مسئولین کشوری را شاید بتوان از جمله دستاوردهای این کرسی‌های آزاد اندیشی دانست اما هرگز توجه زیادی به این موضوع مهم نشد و کرسی‌ها در بیشتر دانشگاه‌های کشور با بی رغبتی مسئولین مواجه بود.

این در حالی است که اعتقاد نظام و همچنین جریان‌های اصیل دانشجویی کشور برای طرح آزادانه نظرات دانشجویان در دانشگاه و در بستر گفتگوهای منطقی بوده و نیاز است که کرسی‌ها جدی تر از قبل بررسی شود.

اصل آزادی، آزادی معنوی است

جواد امامی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اصل آزاد اندیشی اظهار کرد: شهید مطهری در کتاب آزادی انسان می‌گوید که آزادی سطوح و حالت‌های مختلفی دارد که اصل آزادی، آزادی معنوی است.

این فعال دانشجویی با بیان اینکه انسان‌هایی آزادی را می‌فهمند که از درون آزاد باشند بیان کرد: آزادی پوشش و آزادی مدنی و امثال اینها آزادی بیرونی است و اصالت ندارد.

وی افزود: انسان‌هایی که از درون خود آزاد هستند اصالت دارند و حق دارند آزادانه صحبت کرده و آزادانه فکر کنند.

این دانشجو تصریح کرد: کسانی که آزادی معنوی ندارد شعار آزاد اندیشی می‌دهند یا کرسی آزاد اندیشی برگزار می‌کند اما از آنجایی که آزادی ندارند این مسئله را تا جایی دنبال می‌کند که به گزاره مطلوب خود برسند در نهایت این مسئله سبب می‌شود تا فرد نتواند یک کرسی آزاد اندیشی برگزار کند و به امری که درست و صحیح است دست پیدا کند و اگر بخواهد تن به آزاد اندیشی بدهد نتیجه آزاد اندیشی وی تعهدی نخواهد داشت.

وی ادامه داد: رهبر انقلاب در کتاب اندیشه اسلامی در تعریف ایمان می‌گویند ایمان باید آگاهانه باشد و تعهد و الزام بیاورد؛ به این معنا که زمانی که فرد به یک گزاره می‌رسد باید نسبت به آن پایبند باشد چراکه تعهد یکی از ارکان ایمان است.

امامی تاکید کرد: کسی که به کرسی آزاد اندیشی پایبند نیست اما کرسی آزاد اندیشی برگزار می‌کند و فریاد آزادی سر می‌دهد و به نتیجه آزادی پایبند نیست، بر این امر تأکید دارد که تعدادی از افراد با یکدیگر به گفت‌وگو بپردازند که نتیجه کار دو حالت دارد؛ یا اینکه فرد مغرض است و می‌خواهد در پایان به نتیجه مطلوب خود برسد یا اینکه گفت و گو را برای گفتگو تعریف می‌کند و به دنبال نتیجه نیست یا به تعبیر دیگر کرسی آزاد اندیشی را لوس کرده است.

دانشجو به واسطه کرسی آزاد اندیشی آزاد اندیش می‌شود

فاطمه رقیه نصیری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: لزوم کرسی آزاد اندیشی دانشگاه تضارب آرا است به این معنا که دانشجو در جامعه اثرگذار است و در دانشگاه باید برخی صحبت مطرح شده و برخی صحبت‌ها نیز پذیرفته شود زیرا جمعی که در دانشگاه حضور دارند خود را جمع نخبگانی می‌دانند و در جامعه اثرگذار هستند.

فعال دانشجویی عنوان کرد: زمانی که جامعه دانشگاهی حلقه اتصال بین حکومت و مردم است باید بتواند محل تولید گفتمان تصمیم گیری باشد و انباشتی از کلمات و واژه‌ها در آن شکل بگیرد که در جامعه اثرگذار است.

ما باید بستر مناسبی برای عدالت‌خواهی و انتقاد داشته باشیم، این یک مسئله بسیار مهم است، اگر ما انتقاد کردن و مطالبه‌گری را تعطیل کنیم، قدم به قدم به سوی ضعف، زورگویی و تسلط آدم‌های نااهل نزدیک می‌شویم

وی افزود: دانشجو به واسطه کرسی آزاد اندیشی آزاد اندیش می‌شود و می‌تواند صحبت‌ها را بپذیرد.

این دانشجو یادآور شد: جامعه دانشگاهی جامعه بسته‌ای نیست و هر کس حرف خود را ندارد چنانچه افراد در عین اختلاف نظر باید نظرات سایرین را بشنوند و بپذیرد.

وی با تاکید براینکه با توجه به اهمیت تصمیم سازی و هدف‌گذاری، آزاد اندیشی مهم است گفت: متأسفانه در دانشگاه آزاد اندیشی چنین باب شده که افراد زمانی را به گفتگو بپردازند که عموماً این زمان مناسب گفت‌وگو نیست یا فرصت کافی برای گفت‌وگو وجود ندارد از طرف دیگر گاهاً شاهد آنیم که افراد موافق در قالب افراد مخالف صحبت می‌کنند، صحبت‌ها سانسور می‌شود و این در حالی است که آزاد اندیشی باید تضارب آرا باشد و به آزادی بیان بپردازد.

ما در دانشگاه دیالوگ نداریم و گفتمان انجام نمی‌دهیم

حسین عزیزی زیارانی از دیگر دانشجویان استان قزوین در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: معمولاً چنین مرسوم است که کرسی آزاد اندیشی زمانی برگزار شود که اتفاقی افتاده باشد و این محافل به گونه‌ای شکل می‌گیرد که افراد با یکدیگر صحبت کنند و اختلاف نظر داشته باشند تا آرام شوند که معمولاً این محافل در قالب میزگرد یا صحبت با مسئولین نیز برگزار می‌شود که از قالب اصلی برخوردار نیست و معمولاً نتیجه‌ای ندارد.

دبیر جامعه اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در پایان صحبت‌هایش گفت: دانشجو وظیفه دارد صحبت کند و از منطق استفاده کند که البته عمده‌ترین مسئله در دانشگاه‌ها این است که ما با یکدیگر دیالوگ نداریم و گفتمان به درستی انجام نمی‌شود.

کرسی آزاد اندیشی باید با محوریت علم باشد

علی دلزنده در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: باتوجه به اینکه کرسی آزاد اندیشی از افکار و اندیشه‌های متفاوتی برخوردار است این امر در آینده جامعه بسیار اثرگذار است.

معاون علمی و پژوهشی دانشگاه علمی کاربردی جهاد دانشگاهی استان قزوین بیان کرد: وقتی مبنای نظری متفاوت وجود نداشته باشد نمی‌توان انتظار داشت نظرات و اندیشه‌ها و تفکرات گوناگون نیز وجود داشته باشد.

وی افزود: زمانی پیشرفت در جامعه حاصل می‌شود که اندیشه واحدی از تضارب آرا وجود داشته باشد و این امر در مسیر گفت‌وگو به دست می‌آید و به واسطه جایگاهش نقش اساسی در میان آینده کشور دارد.

این مسئول عنوان کرد: کرسی آزاد اندیشی بر محوریت علم استوار است و کسی که بر پایه علم صحبت می‌کند حرف و کلامش نافع‌تر، جامع‌تر و نافذتر است.

وی با تاکید بر اینکه طبق گفته رهبر انقلاب برای گسترش اندیشه جامعه نیازمند کرسی آزاداندیشی هستیم عنوان کرد: کرسی آزاداندیشی باید در محیط علمی انجام شود و تدوین و نتیجه کار نیز در همین مسیر باشد که لازم است دانشگاه به عنوان یک نهاد علمی در این حوزه وارد شود و رؤسای دانشگاه نیز باید در راستا حمایت و هدایت این امر گام‌های جدی داشته باشند.

وی تاکید کرد: متأسفانه یکی از مشکلات جامعه این است که به صحبت‌های یکدیگر گوش نمی‌دهیم و همه به دنبال نظرات خود هستیم که این مسئله کار را دشوار می‌کند و کسی نمی‌داند پایان کرسی آزاد اندیشی چه اتفاقی خواهد افتاد.

این مسئول تشریح کرد: در راستا این امر لازم است کرسی آزاد اندیشی ابتدا توسط دانشکده‌ها و به صورت گروهی در قالب یک رویداد با نظم و تدبیر برگزار شود و صرفاً در موضوعات تعریف شده باشد.

وی بیان کرد: زمانی که این فرآینده با برنامه ریزی و انجام شود می‌تواند به نتایج اثرگذار و مفیدی منتهی شود و در حین اشتراک نظرات و برقراری گفت‌وگو تصمیمات و مطالب راه‌گشایی ارائه شود.

کرسی‌های آزاداندیشی باید در مدارس و دانشگاه‌ها جدی گرفته شود

آیت‌الله عابدینی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی اظهار کرد: کرسی‌های آزاداندیشی باید در مدارس و دانشگاه‌ها جدی گرفته شود البته طبیعی است که وقتی اتفاقات این چنینی در کشور می‌افتد و فتنه‌ای به پا می‌شود، بازار این‌گونه جلسات پرسش و پاسخ گرم‌تر می‌شود اما در حالت کلی معتقدیم نباید منتظر باشیم یک اتفاقی بیفتد و بعداً به تکاپو بیفتیم و همواره باید کرسی‌های آزاداندیشی در مدارس و دانشگاه‌ها جدی گرفته شود.

نماینده ولی فقیه در قزوین بیان کرد: ما باید بستر مناسبی برای عدالت‌خواهی و انتقاد داشته باشیم، این یک مسئله بسیار مهم است، اگر ما انتقاد کردن و مطالبه‌گری را تعطیل کنیم، قدم به قدم به سوی ضعف، زورگویی و تسلط آدم‌های نااهل نزدیک می‌شویم.

امام جمعه قزوین افزود: فلسفه وجود مسجد همین است، آدم‌ها باید در مسجد جمع شوند نمازشان را بخوانند و اگر انتقادی به بی‌عدالتی دارند مطرح کنند، مسجد و امام جماعت برای همین است، منبر و سخنرانی برای همین است، البته همه حرف‌ها در مسجد اعتراضی نیستند، ما آموزش، تربیت، حکمت، علم، دانش و اخلاق را هم در مسجد داریم، باید دائم از فرصت‌هایی که داریم استفاده شود و این‌ها به سمع و نظر مردم برسد و حرف‌های مردم نیز شنیده شود.

وی در پایان گفت: سیره پیغمبر (ص) و ائمه اطهار (ع) این بوده است، باید این‌گونه باشد، اگر این‌ها تعطیل شود ما گرفتار می‌شویم.

باید راه آزاداندیشی و نوآوری را باز گذاشت

رهبر انقلاب ذیل برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی همواره اصل برگزاری و توجه را مورد تاکید خود قرار داده اند و ضمن تاکید و توجه به برگزاری درخصوص نحوه برگزاری این کرسی‌ها نیز می‌فرمایند: «کرسی‌های آزاد اندیشی نیز باید سمت‌وسوی مشخصی داشته باشد و این مسئله با آزادی فکر و اندیشه در این کرسی‌ها منافاتی ندارد.

باید راه آزاداندیشی و نوآوری و تحول را باز گذاشت منتها آن را مدیریت کرد تا به ساختارشکنی و شالوده‌شکنی و بر هم زدن پایه‌های هویت ملی نینجامد. این کار، مدیریت صحیح لازم دارد.

در محیط دانشجویی، «رقابت گفتمانی» چیز خوبی است، درصورتی‌که با تحمل مخالف همراه باشد. از وجود مخالف نه باید انسان تعجب بکند، نه باید انسان خشمگین بشود، نه باید انسان بیمناک بشود؛ هیچ‌کدام از این سه حالت در قبال مخالف، قابل قبول نیست.

باتوجه به اهمیت مسئله و راهگشا بودن آن لزوم جدی گرفتن این امر در ابتدا به همت و حمایت عوامل اجرایی و در ثانی به حرکت افراد مؤثر جامعه من جمله دانشجویان و چه بسا دانش‌آموزان برمی‌گردد که در امر انتخاب آینده و تصمیم‌گیری بسیار حائز اهمیت بوده و به عنوان سرمایه‌های انسانی آینده ساز و آینده دار این مرز و بوم هستند.

تعهد به اصل گفتمان و برقراری گفتمان درست از جمله مسائلی است که باید در محافل آزاداندیشی به تمام و کمال باید رعایت شود اما همین امر نیز نیازمند کسب تجارت گفتمانی است که این مسئله نیز در گرو برقراری محافل متعدد آزاد اندیشی است.