خسارت‌های ناشی از انفجار در گمرک اسلام قلعه افغانستان جبران نشده است

به گزارش روز جمعه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، احمد زمانیان یزدی افزود: در حادثه آتش سوزی گمرک اسلام قلعه حدود ۶ هزار تن مواد سوختی و ۱۱ هزار تن مواد غیرسوختی از بین رفته، ۳۸ کامیون ایرانی و ۹۰ کانتینر نیز در این حادثه سوختند ضمن اینکه حدود هزار و ۲۰۰ تا هزار و ۳۰۰ کامیون افغانستانی تحت تعهد شرکت‌های ایرانی نیز از بین رفته و بار خسارت آن به این شرکت‌ها تحمیل شده است.

وی ادامه داد: از ۳۵ کامیون ایرانی که در این حادثه دچار حریق شد، ۱۸ کامیون دارای بیمه بدنه بوده‌اند و خسارت آن از سوی شرکت‌های بیمه به آنها پرداخت شده است اما تعدادی از کامیون‌ها فاقد بیمه بودند.

رییس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: طی جلسه‌ای که در استانداری خراسان رضوی با حضور نماینده وزارت امور خارجه، گمرک و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای برگزار شد، مقرر گردید با توجه به اینکه شرکت های حمل و نقل "بیمه مسوولیت" را برای بخشی از کالاها اخذ کرده بودند، آمار مربوط به آنها جمع بندی و به شرکتهای بیمه اعلام شود تا از سختگیری و مانع تراشی بیمه‌ها در این زمینه خودداری گردد و روند جبران خسارت تسهیل شود. 

وی افزود: درباره کالاها و کامیون های فاقد بیمه نیز مقرر شد موضوع از طریق وزارت امور خارجه و سرکنسولگری ایران در افغانستان پیگیری شود تا خسارت آنها از سوی افغانستان جبران شود زیرا این حادثه در آن کشور رخ داده و مسوولیت آن با دولت آن کشور است.

زمانیان یزدی ادامه داد: بخشی از صاحبان کالاهای خسارت دیده، ایرانی هستند که دولت باید پیگیر جبران خسارت آنها باشد اما برخی از صاحبان کالاها تجار افغانستانی هستند که مدعی دریافت خسارت از شرکت‌های حمل و نقل ایران شده اند و ما اعلام کردیم که دولت افغانستان باید با تجار خود وارد مذاکره شود و آن ها نباید خسارت را از شرکت‌های ایرانی بگیرند.

وی گفت: از زمان وقوع حادثه تاکنون، بین راننده‌ها، شرکت‌های حمل و نقل و صاحبان کالا در باره پرداخت خسارت‌ها اختلاف است. از سوی دیگر، بسیاری از کامیون‌هایی که سوخته‌اند افغانستانی هستند که مسوولیت آنها از نظر گمرکی تحت تعهد شرکت‌های حمل و نقل بین المللی خراسانی بوده و گمرک به دنبال روشن کردن تکلیف این خودروها از سوی شرکت‌هاست.

رییس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی افزود: طبق اعلام گمرک، اگر کامیون‌ها آن سوی مرز از بین رفته‌اند، باید مستندات آن به گمرک ارائه گردد وگرنه کالای آنها به عنوان قاچاق اعلام می‌شود. این مشکل دیگری است که این روزها شرکت‌های حمل و نقل را دچار چالش کرده اما سوال اینجاست که شرکت ها چطور باید مستندات مربوط به کامیون‌های افغانستانی را ارائه دهند زیرا کامیون در آن سوی مرز با مدارک و اسنادی که در داخلش بوده از بین رفته و کسی هم در افغانستان پاسخگو نیست اما تاریخ خروج کامیون‌ها از گمرک ایران مشخص است و باید مورد پذیرش قرار گیرد.

وی ادامه داد: گمرک برای دریافت مستندات ابتدا مهلت ۴۰ روزه به شرکت ها داد و بعد مهلت ۱۵ روزه تعیین نمود تا شرکت‌ها درباره کامیون‌های تحت تعهد خود که آن سوی مرز از بین رفته‌ و دارای پروانه ورود موقت بودند، مستنداتی را ارائه کنند اما چالش اصلی این است که برای این مستندات چه کسی با ما همکاری می‌کند؟

زمانیان یزدی گفت: سرکنسولگری و وزارت امور خارجه برای دریافت این مستندات باید از شرکت‌ها حمایت کنند و پیگیر قضیه باشند تا مقامات و سازمان‌های مربوطه افغانستان این اسناد را در اختیار راننده افغانستانی قرار دهند و راننده به شرکت و در ادامه، شرکت حمل و نقل آن را به گمرک ارائه دهد تا در نهایت تعهد منتفی شود در غیر این صورت این موضوع در آینده به چالشی بزرگ برای حدود ۷۰ شرکتی که در این زمینه تعهد داشته‌اند، تبدیل خواهد شد و تحت عنوان "عدم تسویه"، پروانه آنها به تعزیرات حکومتی معرفی می‌شود.

وی افزود: درست است که مالک این کامیون‌ها افغانستانی است اما تحت تعهد شرکت‌های حمل و نقل ایرانی بودند و باید تعهدات آن ها منتفی شود و خواستار کمک در این زمینه هستیم اما با اینکه ۲ ماه از این موضوع گذشته اما هنوز چیزی به ما اعلام نشده است.

رییس انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی ادامه داد: بخشی از کالاها، صادراتی از ایران و بخشی دیگر، کالاهای ترانزیتی از چین و دیگر کشورها بوده که توسط شرکت های ایرانی حمل می‌شده است. در واقع، صاحب کالاهای ترانزیتی افغانستانی هستند و مدعی دریافت خسارت از شرکت‌های حمل و نقل ایران می‌باشند.

وی گفت: از طرفی، حدود ۹۰ کانتینر مربوط به خطوط کشتیرانی به طور کامل از بین رفته و شرکت‌های کشتیرانی هم مدعی دریافت خسارت کانتینرهای خود از شرکت‌های حمل و نقل هستند. بنابراین شرکت های حمل و نقل در این میان، بسیار مظلوم واقع شده‌اند زیرا هم کامیون‌هایشان سوخته، هم تعهداتشان نزد گمرک مانده، هم کالاهایی که تعهد داشتند از بین رفته و هم کانتینرهای متعلق به خطوط کشترانی که در اختیار داشته‌اند، سوخته است لذا باید مقامات و مسوولان دستگاه های متولی از این شرکت‌ها حمایت کنند در غیر این صورت بزرگترین ضربه به ترانزیت استان وارد می‌شود زیرا ۹۰ درصد این شرکت‌های حمل و نقل متعلق به استان خراسان رضوی هستند.

زمانیان یزدی افزود: دولت باید پیگیر جبران خسارت حادثه اسلام قلعه افغانستان باشد اما به رغم قولی که مسوولان استانی برای پیگیری این امر دادند، هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.

ساعت ۱۳ روز ۲۵ بهمن ماه سال گذشته آتش‌سوزی وسیعی در تاسیسات گمرکی اسلام‌قلعه افغانستان واقع در نقطه مقابل گمرک مرزی دوغارون شهرستان تایباد در شرق خراسان رضوی رخ داد که انفجار اولیه بخاطر حضور تانکرهای حامل سوخت و گاز در منطقه سبب دهها انفجار پی در پی و گسترش سریع آتش شد.

۴۰ هکتار زمین در جریان این حادثه طعمه حریق سرکش، سنگین و به سرعت پیشرونده شد که بر اساس ارزیابی‌های اولیه مقامات محلی افغانستان به نابودی صدها دستگاه تانکر حمل سوخت و خودروهای باربری مملو از انواع کالاهای صادراتی و دهها میلیون دلار خسارت انجامید.