اسبچه خزر، اسب مازندران و یا اسب کاسپین

بی بی سی فارسی

بی بی سی فارسی - ۵ مرداد ۱۳۹۲

علاقه بریتانیایی ها به اسبچه های خزر

علاقه مردم بریتانیآ و همچنین خانواده سلطنتی به اسب و سوارکاری مشهور است. بین نژادهای مختلف اسب در این کشور، نژاد اسبی از ایران که قدمتی بیش از سه هزارسال دارد هم به چشم می خورد.

تماشا کنیدmp4

برای پخش این فایل، نرم افزار "جاوا اسکریپت" باید فعال شود و تازه ترین نسخه "فلش" نیز نصب شده باشد

تازه ترین نسخه "فلش" اینجا قابل دریافت است

پخش ویدیو با ویندوز میدیا پلیر

اسبچه خزر، اسب مینیاتوریی است با اندامی کوچک و با قدرت که زیستگاه اصلی او گیلان و مازندران است. ردپای اسب کاسپین را در حجاری‌های تخت جمشید و مهر سه زبانه داریوش می‌توان دید.

اسبهای کوچکی که ارابه های امپراطور را می‌کشیدند. در این نقوش پاهای سواران این اسب‌ها نزدیک به زمین بود و سال‎ها تصور بر آن بود که حجاری این اسب‌های کوچک به دلیل کمبود جا بوده. اما لوئیز لیلین یا لوئیز فیروز کسی بود که این اسب‌ها در شمال ایران کشف کرد.

او آمریکایی الاصل بود و به همراه شوهرش نارسی فیروز که از نوادگان قاجار و از خانواده فرمافرمانیان بود به ایران رفت.

لوییز فیروز با اسب خودش پوبه در نوروزآباد

لوئیز فیروز که خود سوارکار بود همیشه به دنبال اسب‌های کوچک و مناسبی برای آموزش سوارکاری به فرزندان خود بود.

"علاقه بریتانیایی ها به اسبچه های خزر علاقه مردم بریتانیآ و همچنین خانواده سلطنتی به اسب و سوارکاری مشهور است"او در سفری به شمال ایران اولین بار اسبچه خزر را دید، اسب کوچکی که گاری حامل باری را می کشید . این اسب‌ها نظر او را جلب کرد و آنها را مناسب برای آموزش سوارکاری برای فرزندان خود دید.

لوییز دو اسبچه خزر را در آن زمان به تهران آورد. بعد از مدتی آموزش به این اسب، تحت تاثیر رفتار و حرکات آن، همچنین از روی کنجکاوی در ارتباط این اسب‌ها با حجاریهای تخت جمشید ،تصمیم به تحقیق بر روی این نژاد گرفت.

لوئیز فیروز که خود فارغ التحصیل دامداری از دانشگاه کرنل آمریکا بود با فرستادن نمونه خون، استخوان و موی این اسب به اروپا به نتایج جالبی دست یافت.

پیدا کردن اسب کاسپین، کشف نژاد اسبی با قدمتی بیش از سه هزار سال بود. نتایج آزمایشات حاکی بر آن بود که اسب کاسپین قدیمی‌ترین اسب خونگرم دنیاست. تا آن زمان تصور بر آن بود که اسب عرب قدیمی‌ترین نژاد از این اسبهاست ولی پس از اعلام این نتایج برخی حتی می‌گویند اسب کاسپین می‌تواند جد اسب عرب باشد.

لوییز فیروز به همراه همسرش نارسی فیروز در چشن عروسیشان در ویرجینیای امریکا

با آنکه اندازه آنها کوچک است ولی تناسب استخوان‌های آنها درست شبیه اسب است و همین امر باعث می‌شود که آنها در ردیف اسب‌های پونی قرار نگیرند و اسبچه یا اسب مینیاتوری خطاب می شوند.

قدم های آنها بسیار با تناسب و به زیبایی یک اسب است.

اسب کاسپین اسبی قوی و با هوش است.

لوئیز فیروز در شناسایی و پرورش این اسب‌ها زحمت فراوانی کشید و به عنوان کاشف اسبچه خزر و بانوی اسب ایران نام گرفت.

او پس از انقلاب اسلامی و بسته شدن سفارت آمریکا، ایران را به عنوان محل اقامت خود برگزید. در سال ۲۰۰۸ میلادی فوت کرد و در محل خانه خود در شمال ایران به خاک سپرده شد.

اولین اسب‌های خزر در سال ۱۳۵۰ به خارج از ایران، بریتانیا، فرستاده شدند. پرنس فیلیپ همسر ملکه بریتانیا که مهمان جشن‌های ۲۵۰۰ ساله در شیراز بود با دیدن اسب‌های خزر، پیشنهاد داد که یک جفت از این اسب‌ها را برای پرورش به بریتانیا ببرد.

او با همکاری فیروز دو راس اسب به نام‌های رستم و خورشید را با خود به انگلستان برد. بجز ایران، در حال حاضر نزدیک به ۴۰۰ راس اسب خزر در بریتانیا و تعداد بیشتری نیز در استرالیا، نیوزیلند و آمریکا وجود دارند.

امسال در اشبی شو در شهر لستر انگلستان انجمن اسب‌های کاسپین بریتانیا هم حضور داشت و کلاس‌های اسب‌های کاسپین جوان، سوارکاری و همینطور اخلاق و حرکات اندام اسب کاسپین به داوری آتشه فیروز دختر لوییز فیروز برگزار شد.

لوییز فیروز

آتشه سوارکاری را در چهار سالگی با اسب کاسپین و تحت نظر مادرش فراگرفت. او که بیست سال است در خارج از ایران زندگی می‌کند، در پروش اسب‌های کاسین فعالیت دارد.

تعداد کل اسب‌های کاسپین در دنیا بین دو یا سه هزار راس است.

"ردپای اسب کاسپین را در حجاری‌های تخت جمشید و مهر سه زبانه داریوش می‌توان دید.اسبهای کوچکی که ارابه های امپراطور را می‌کشیدند"آتشه از احتمال انقراض این نژاد نگرانی دارد و معتقد است برای اینکه نژاد این اسب منقرض نشود خیلی مهم است که اسبچه خزر در ورزش سوارکاری جدی گرفته شود.

فراگیری سریع و آسان، اسبچه خزر را اسبی مناسب برای ورزش پرش و همچنین به دلیل ظرافتش مناسب ورزش درساژ کرده است. این نژاد همچنین به دلیل هوش و خلق و خوی مهربان آن جزو بهترین اسب‌ها برای آموزش سوارکاری کودکان است.

لیز وبستر، مسئول انجمن اسب‌های کاسپین در بریتانیا ابراز امیدواری کرد که شاید روزی آن‌ها بتوانند برای ذخیره کردن بعضی از ژن‌های نادر و خالص این اسب‌ها بانک ژن ایجاد کنند تا نژاد آن حفظ شود و از این طریق به کشورهای مختلف دنیا هم از این نمونه ها بفرستند.

در ایران که خاستگاه اصلی این اسب است هم فعالیت‌هایی برای شناسایی بیشتر آن انجام می شود. جشنواره های متعدد از جمله این فعالیت هاست.

همچنین گفته می‌شود یک باشگاه سواری کاری در نزدیکی تهران مختص آموزش سوارکاری کودکان با اسب کاسپین است.