پیچیدگی اوضاع سیاسی افغانستان ۱۹ سال پس از شیر پنجشیر

خبرگزاری میزان - ۲۰ شهریور ۱۳۹۹

خبرگزاری میزان – احمدشاه مسعود که در دوره حمله ارتش سرخ شوروی به شهرت رسید، با وقوع کودتای کمونیستی هفت اردیبِهشت ۱۳۵۷ و آغاز جهاد به رهبری دسته‌های کوچک مجاهدین، به‌ شکل عملی در رهبری مبارزه دربرابر رژیم کمونیستی وابسته به شوروی شرکت‌ کرد.

مسعود در خرداد ماه ۱۳۵۸ در رأس بخشی از چریکهای مجاهدین استان نورستان وارد پنجشیر شد و در ۱۷ تیر ۱۳۵۸ نخستین دسته‌های منظم چریکی را در دره پنجشیر ایجاد کرد. وی پس از سه سال نبرد با روس‌ها در سال ۱۳۶۱ در پی شکست کامل ۶ تهاجم گسترده ارتش اتحاد شوروی سابق در پنجشیر روس‌ها را مجبور کرد تا با وی توافقنامه آتش بس امضا کند.

وی پس از شکست دادن مکرر حملات تهاجمی ارتش سرخ شهرت جهانی یافت و پس از خروج نیروهای ارتش سرخ با دیگر رهبران جهادی در سال ۱۳۷۱ وارد کابل شد اما آنها بر سر تشکیل دولت اسلامی با رهبران جهادی به توافق نرسیدند و وارد جنگ‌های داخلی شدند.

جنگ قدرت در کابل در دهه هفتاد که تلفات و ویرانی‌های جبران ناپذیر برجای گذاشت باعث ظهور طالبان در سال ۱۹۹۴ میلادی شدو این گروه با شعار تأمین عدالت و گرفتن قرآن و سلاح بدست موفق شدند در مهرماه سال ۱۳۷۵ کابل پایتخت را نیز تصرف کنند.

احمدشاه مسعود پس از شکست در کابل وارد پایگاه اصلی خود یعنی پنجشیر شد و با طالبان به ادامه جنگ پرداخت.وی در شکست هاو پیروزی ها در سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۷۹ جمله معروفی را به رسانه‌ها گفت مبنی بر اینکه «اگر به اندازه کلاهم در افغانستان جای داشته باشم، آنرا ترک نخواهم کرد» که این جمله درتاریخ این کشور ماندگار شد.

احمدشاه مسعود دو روز پیش از حملات ۱۱ سپتامبر به برج‌های تجارت جهانی در نیویورک، توسط دو تروریست در ظاهر خبرنگار عربی در شهرستان «خواجه بهاءوالدین» استان تخار کشته شد و با کشته شدن وی فصل جدیدی در افغانستان آغاز شد.

اکنون که ۱۹ سال از زمان ترور وی می گذرد هنوز زوایای ترورش تاریک مانده و گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد دست داشتن سازمان سیا در ترور وی و طرح‌های آمریکا برای اشغال افغانستان مطرح است.

پس از شکست گروه طالبان در حمله آمریکا و هم‌پیمانان غربی آنها، در یکی از لویه جرگه‌های افغانستان مردم این کشور لقب قهرمان ملی را به وی دادند و هجدهم شهریورماه روز شهادت احمدشاه مسعود بعنوان هفته شهید در این کشور تعطیل عمومی و در سراسر این کشور از آن تجلیل می شود.

کشته شدن احمدشاه مسعود صفحه جدیدی را در تاریخ افغانستان گشود .پس از شهادت وی افغانستان شاهد هجوم نیروهای آمریکا و پیمان غربی آن پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) بود که در ظاهر با شعار مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و تأمین دموکراسی وارد این کشور شدند.

اما طی ۱۹ سال حضور آمریکا و ناتو نه تنها افغانستان شاهد شکست تروریسم، از بین رفتن مواد مخدر و پیشرفت دموکراسی نیست بلکه با گذشت هر سال بر گروه‌ها و افراط گرایان مذهبی افزوده می شود و براساس گزارش دولت افغانستان در حال حاضر حدود ۲۰ گروه تروریستی داخلی و خارجی در این کشور فعالیت می کنند.

کشت مواد مخدر نیز دراین کشور رکورد زده و در سال ۱۳۷۷ به بلندترین سطح خود در تاریخ افغانستان رسید. ناامنی‌ها و جنگ نیز اکنون از روستاها به مراکز استانها و دروازه کابل پایتخت رسیده است.

امروز سه شنبه مطابق با نزدهمین سالروز شهادت احمدشاه مسعود وزارت کشور افغانستان از حمله طالبان بر شهرستان «خاک جبار» در شرق کابل خبر داد که در آن چهار جنگجوی طالبان کشته شدند.هم‌زمان قریب به دو دهه پس از شهادت این قهرمان افسانه‌ای جنگ‌های چریکی افغانستان، زادگاه وی پنجشیر هم شاهد نخستین حمله گروه طالبان بود که شماری از مردم را برای چند ساعت گروگان گرفتند.

مردم و دولت افغانستان پس از سالها جنگ و کشتار، فقر و ناامنی در تلاش رسیدن به صلح هستند و در این مسیر پنج هزار نفر زندانی گروه طالبان را با حسن نیت و رسیدن به صلح آزاد کردند.

عبدالله عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان امروز سه شنبه در مراسم تجلیل از سالگرد شهادت احمدشاه مسعود گفت: باید صفحه دشمنی با طالبان بسته و مردم این کشور در کنار هم در صلح و آرامش زندگی کنند.

وی همچنین افزود: بزودی هیأت مذاکره کننده دولت عازم قطر خواهد شد تا با گروه طالبان مذاکرات صلح را آغاز کند.

رسانه‌های افغانستان دیروز دوشنبه به نقل از «احمدمسعود» یگانه فرزند احمدشاه مسعود که بتازگی وارد میدان سیاست شده است، نوشتند: وی در آستانه نوزدهمین سالگرد شهادت پدرش گفته که حاضر است برای تأمین صلح و ثبات دائمی در افغانستان قاتلان پدر را ببخشد.

براساس گفته‌های آگاهان سیاسی افغانستان ،تأمین آتش بس، دفاع از جمهوریت، قانون اساسی از جمله موضوعاتی است که هیأت دولت در مذاکره با طالبان از آنها دفاع خواهند کرد.