مصرف بهینه آب و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای با جایگزینی روش جدید شالیکاری

طرح «بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم‌آبیاری تنظیم شده بر بهره‌وری آب، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج (رقم طارم هاشمی)» به عنوان روشی کم‌هزینه و کم‌مصرف برای شالیکاری از سوی بنیاد ملی علم ایران حمایت‌ شد.

به گزارش ایسنا، بررسی مشکلات مربوط به کشاورزی از جمله فعالیت‌هایی است که توسط محققان این حوزه انجام می‌شود و بنیاد ملی علم ایران هم از این تحقیقات حمایت می‌کند.

«بررسی اثرات خشکی بخشی ریشه و کم‌آبیاری تنظیم شده بر بهره‌وری آب، گسیل گاز متان و برخی صفات فیزیولوژیکی برنج (رقم طارم هاشمی)» عنوان طرحی است که مصطفی یوسفیان در قالب رساله دکتری با راهنمایی علی شاه‌نظری به پایان رسانده و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت کرده است.

یوسفیان درباره روش این طرح، گفت: در این طرح به کشت برنج به صورت نشایی پرداخته شده است که پس از جداسازی دانه‌های پوک و شکسته توسط محلول آب نمک و ضدعفونی، بذرها، جوانه‌دار شده و سپس بذرپاشی در خزانه انجام شد. عملیات نگهداری از خزانه طبق روش‌های مرسوم و براساس توصیه‌های کارشناسان انجام شده و پس از چهار برگی شدن نشاء، عملیات انتقال نشاء به زمین اصلی انجام شد.

وی ادامه داد: در این طرح برای ایجاد آبیاری کم به روش خشکی ناقص ریشه، روش کشت به صورت جوی و پشته‌ای انتخاب شد. برای آماده‌سازی زمین هم در ابتدا با تراکتور، سطح خاک مزرعه را به عمق ۲۰ سانتی‌متر شخم زدیم و پس از آن برای سبز شدن بذر علف‌های هرز موجود در خاک، یک آبیاری سبک صورت گرفت. در ادامه نیز برای کنترل علف‌های هرز، سطح زمین سم‌پاشی شد.

یوسفیان درباره علت انجام این طرح، گفت: استفاده صحیح از آبی که در اختیار کشاورز قرار می‌گیرد، اهمیت فراوانی دارد، زیرا اگرچه ممکن است تأثیر فعالیت‌هایی که باعث بهبود کارایی مصرف آب می‌شود، ناچیز باشد؛ اما در سطح کلان حجم آب حاصل از این صرفه‌جویی قابل توجه خواهد بود.

وی در ادامه بیان کرد: همچنین یکی از مسائل مهم در کشت برنج، موضوع پدیده گرم شدن زمین در نتیجه افزایش گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی است.

"برای آماده‌سازی زمین هم در ابتدا با تراکتور، سطح خاک مزرعه را به عمق ۲۰ سانتی‌متر شخم زدیم و پس از آن برای سبز شدن بذر علف‌های هرز موجود در خاک، یک آبیاری سبک صورت گرفت"علاوه بر این، گسیل گاز متان از اراضی کشاورزی و خصوصاً میزان تولید این گاز در اراضی شالیزاری از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به اینکه یکی از عوامل مؤثر بر گسیل گاز متان، روش کشت و نحوه مدیریت آب در شالیزار محسوب می‌شود، باید میزان این تأثیر بر اساس انجام آزمایش‌های مزرعه‌ای مشخص شود تا در آینده بتوان با راهکارهای مناسب و استفاده از روش‌های جدید کاشت برنج و کم‌آبیاری در اراضی شالیزاری، علاوه بر کاهش مصرف آب و حفظ میزان تولید مانع از تشدید این مسأله شد.

به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، این محقق در ادامه بیان کرد: در مدیریت کم‌آبیاری لازم است مشخص شود که چه اندازه‌ای از کم‌آبیاری و چه نوعی از آن باید اعمال شود که برای داشتن پاسخ این سؤال باید الگوی بهینه کشت، ارزش اقتصادی، زمان کم‌آبیاری بررسی شود و از فیزیولوژی گیاه و شرایط مورفولوژی خاک اطلاعات کافی داشت.

یوسفیان تصریح کرد: بر اساس نتایج این تحقیق، می‌توان از این روش کشت به عنوان روشی جایگزین استفاده کرد.

به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، وی در پایان خاطر نشان کرد: یکی از بزرگترین چالش‌ها و مشکلات در انجام این طرح، نبود امکانات و افزایش هزینه‌های تحقیقاتی بود که با افزایش نرخ دلار، دسترسی به تجهیزات دشوارتر شد، اما به دلیل اینکه این تحقیق جنبه پایه‌ای و علمی دارد و گاز متان گازی گلخانه‌ای است که برای محیط زیست مضر است، تلاش کردیم تا این تحقیق حتماً به نتیجه برسد.

انتهای پیام