«آموزش تئاتر» برای «کاسبی» نیست!/ دردسر مهاجرت «شمعدانی‌ها»

وحید نفر کارگردان نمایش «شمعدانی‌ها» که این روزها در تماشاخانه سنگلج روی صحنه است درباره شکل‌گیری این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: نمایشنامه «شمعدانی‌ها» یک اثر رئالیستی با فضای کمدی است که توسط ایوب آقاخانی به نگارش درآمده است و این روزها با گروهی از بازیگران جوان تئاتر در تماشاخانه سنگلج به صحنه می‌رود.

وی درباره انتخاب بازیگران نمایش که در ۲ گروه مختلف یک شب در میان روی صحنه می‌روند، توضیح داد: بازیگران نمایش، هنرجویان موسسه آموزشی هستند که زیر نظر ایوب آقاخانی فعالیت می‌کند و از همان ابتدا این مساله جزو سرفصل‌های آموزشگاه بوده که هنرجو رها نخواهد شد و صرف آموزش مطرح نیست بلکه این اصل مورد توجه قرار می‌گیرد که هیچ تمرین یا آموزشی نمی‌تواند مانند قرار گرفتن در پروسه تمرین تا اجرای یک اثر بازیگران و هنرجویان جوان را در جریان همه مسائل بازیگری قرار دهد و باعث کسب تجربه برایشان شود. در واقع هنرجویان تا پروسه تمرین تا اجرا را نگذرانند، نمی‌توانند به درک و دریافت مناسبی از چگونگی تولد یک نقش برسند. طبق همین فراخوان من آموزش همراه با تحلیل متن رئالیستی را با بچه‌ها شروع کردم و طی مذاکراتی که با تماشاخانه سنگلج داشتم قرار بر این شد که نمایش در این سالن به صحنه برود چون همانطور که می‌دانید تماشاخانه سنگلج تنها مختص اجرای نمایش‌های آیینی و سنتی نیست و پذیرای نمایش‌های ایرانی معاصر نیز است.

نفر درباره مدت زمان تمرین نمایش توضیح داد: پروسه تمرین نمایش سه ماه به طول انجامید و بچه‌ها با آنکه کم تجربه بودند اما با روند تولید یک کار حرفه‌ای آشنا شدند. معتقدم این روند، روند درست‌تری است البته نه برای افرادی که آموزش ندیدند بلکه برای کسانی که آموزش‌های ابتدایی را دیده‌اند و در رشته بازیگری تعلیم دیده‌اند و حالا مجالی می‌خواهند برای خودنمایی و نشان دادن توانایی‌هایشان و ما هم در همین راستا تلاش کردیم بهترین اتفاق بیفتد و آموزش صحیح تبدیل شود به یک نمایش قابل دفاع.

این بازیگر و کارگردان تئاتر درباره وضعیت آموزش تئاتر در کشور و اینکه در سال‌های اخیر افرادی غیرمتخصص و کم تجربه مشغول برگزاری کارگاه‌های آموزشی مختلف هستند، عنوان کرد: اگر افرادی که کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کنند دانش هدایت و بازیگردانی این هنرجویان را داشته باشد قطعاً ماحصل کارشان اجرای دلپذیری خواهد بود اما اگر صرفاً با نگاه کاسب کارانه به این مساله نگاه شود نتیجه عکس خواهد داد. بدترین نتیجه‌ای که نگاه‌های کاسب کارانه در مساله آموزش بازیگری به وجود می‌آورد، سرخوردگی نسل جوان است.

"در واقع هنرجویان تا پروسه تمرین تا اجرا را نگذرانند، نمی‌توانند به درک و دریافت مناسبی از چگونگی تولد یک نقش برسند"قطعاً بالا بردن اعتماد به نفس و شیوه‌ها و فنون بازیگری باید درست انتقال پیدا کند. پس اگر این روند به درستی طی شود شاهد نتیجه خوبی خواهیم بود. متاسفانه خیلی از هنرجویان برای اعلام حضور و رسیدن به شهرت عجله دارند و همین عجله است که باعث افتادن اتفاق‌های نادرست و آشنا شدن با افرادی که سر جای خود قرار نگرفته‌اند، می‌شود.

این هنرمند درباره مضمون و داستان نمایش «شمعدانی‌ها» توضیح داد: این نمایش قصه خانواده شمعدانی را روایت می‌کند که فریب فضای مجازی و بازی‌های یک لاتاری را می‌خورند و همینطور که در این چند سال شاهد هستیم با پیام‌های مختلف مردم را گول می‌زنند و به آنها وعده برنده شدن در یک مسابقه یا رویداد را می‌دهند و پول‌هایشان را بالا می‌کشند، این خانواده نیز دچار این هیجان کاذب می‌شوند و به ناچار مجبور به مهاجرت به آن سوی مرز می‌شوند در حالی که این مشکلات آن طرف آب هم با آنها همراه است و اشتباه پشت اشتباه تکرار می‌شود.

بازیگر سریال «نجلا» درباره شیوه اجرایی نمایش بیان کرد: نمایش اثری رئالیستی است و در دنیای امروز جامعه ما اتفاق می‌افتد. البته از برخی ویژگی‌های سوررئالیستی نیز در اجرا بهره گرفتیم که به فضای کمدی کار کمک کرده است.

نفر در پایان صحبت‌هایش درباره میزان استقبال از نمایش گفت: در برخی از روزهای اجرا، میزان مخاطبان رضایت بخش بوده است اما از آنجایی که به دلیل محدودیت‌های مالی امکان تبلیغات مناسبی نداریم و تبلیغات هم این روزها بسیار هزینه بر شده و میزان کمک هزینه‌های دولتی هم از سال ۹۳ تا امروز تغییراتی نکرده است مجبوریم کمی دست و پا بسته جلو برویم. از طرف دیگر به نظر می‌رسد بعد از شرایط اجتماعی که در کشور شاهد بودیم، مخاطبان تئاتر هنوز با تماشاخانه‌های دولتی آشتی نکرده‌اند و به شکلی که باید هنوز شاهد پر شدن سالن‌ها نیستیم.

نمایش «شمعدانی‌ها» اثری قابل دفاع و است که علاوه بر ایجاد سرگرمی، حرفی هم برای گفتن دارد اما از نظر جذب مخاطب فعلاً در فقر قرار گرفته است.

نمایش «شمعدانی‌ها» تا ۲۳ تیر ماه هر شب ساعت ۱۹:۳۰ به مدت ۶۰ دقیقه در تماشاخانه سنگلج اجرا می‌شود.

فرید اسلام‌زاده، بلقیس بیک‌زاده، سهیلا مفیدی، سحر محسنی، سارا حدادی، سهیل خبازی نژاد، ستایش امینی، محمد رضایی و ساناز خدایی بازیگران این نمایش هستند.

در خلاصه داستان نمایش آمده است: بخت به اکبر شمعدانی و خانواده‌اش رو کرده؛ اما وای از توطئه‌های رندان دور و بر. خانواده این فرصت استثنایی را باید مدیریت کنند تا به رویای بلند بالا و غیرممکن مهاجرت به سرزمین آرزوها جامه عمل بپوشانند. اما ماجرا به این سادگی‌ها نیست و اتفاقات پیش بینی نشده‌ای در راه است.