جمهوری آذربایجان می‌گوید شهر شوشا را "تصرف" کرده است

الهام علی‌اف روز یکشنبه، ۱۸ آبان (هشتم نوامبر) خبر پیروزی ارتش آذربایجان را در نشستی در باکو اعلام کرد. او گفت: «پس از ۲۸ سال صدای اذان در شهر شوشا طنین انداز خواهد شد.»

رئیس جمهوری آذربایجان روزانه اخبار موفقیت ارتش کشورش در جنگ قره‌باغ را از طریق توئیتر انتشار می‌دهد.

علی‌اف یکشنبه در پیامی توئیتری نوشت: «شوشای عزیز، ما برگشتیم. شوشای عزیز، ما دوباره به تو جان می‌بخشیم. قره‌باغ به ما تعلق دارد. قره‌باغ – آذربایجان.»

ساعاتی پیش از پخش این خبر توسط علی‌اف، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان، شوشان استپپانیان، گفته بود که در طول شب در نزدیکی شوشا "درگیری شدید" رخ داده است. 

شامگاه شنبه بلاگر روسی، سمیون پگوف در وبلاگش نوشت، شهر شوشا شاهد درگیری‌های مسلحانه  است.

"الهام علی‌اف روز یکشنبه، ۱۸ آبان (هشتم نوامبر) خبر پیروزی ارتش آذربایجان را در نشستی در باکو اعلام کرد"پگوف نیروهای ارمنستان را در جنگ قره‌باغ کوهستانی همراهی می‌کند.

موفقیتی بزرگ 

خبرگزاری آناتولی روز یکشنبه به نقل از رئیس‌جمهوری آذربایجان نوشت: «در مسیر پیروزی پیش می‌رویم. اگر ارمنستان به درخواست‌هایمان پاسخ ندهد تا آخر خواهیم رفت.»

شوشا یکی از مناطق پراهمیت استراتژیک در قره‌باغ است، زیرا در منطقه‌ کوهستانی مشرف به شهر استپاناکرت، مرکز قره‌باغ، قرار دارد. 

به همین دلیل برخی ناظران معتقدند که با «سقوط» شوشا راه برای پیروزی کامل ارتش آذبایجان در این جنگ هموار شده است. 

قره‌باغ کوهستانی پیش‌تر به آذربایجان تعلق داشت اما پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ودر جریان یک درگیری نظامی به اشغال ارمنستان درآمد. 

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  محله‌های مسکونی در تلی از خاکستر و ویرانه

  ارمنستان و آذربایجان هر دو یکدیگر را به بمباران اهداف غیرنظامی مانند اینجا در شهر شوشا در قره‌باغ کوهستانی (یا ناگورنو  قره‌باغ) متهم می‌کنند. حتی بخش‌هایی از کلیسای جامع مشهوری که از قرن ۱۹ به جا مانده بود هم اوایل اکتبر ویران شد. بر پایه گزارش‌های مقام‌های دولت خودخوانده قره‌باغ،  نیروهای آذربایجان تا چند کیلومتری این شهر که از نظر استراتژیک با اهمیت به شمار می‌آید، پیش آمده‌اند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  هستی بربادرفته در گنجه

  رقیبه قولی‌اوا در ویرانه‌هایی که روزی خانه‌اش بود، ایستاده. خانه او در گنجه، دومین شهر بزرگ آذربایجان قرار دارد که با حمله موشکی به ویرانه تبدیل شده است.

  او تعریف می‌کند که در هنگام اصابت موشک در آشپزخانه بوده است و با ریزش سنگ‌ها فریاد زنان از خانه بیرون زده است.  گنجه ده‌ها کیلومتر از خط مقدم جنگ دور است. آذربایجان، نیروهای ارمنستان را مسئول این حمله می‌داند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  سوگواری بر مرگ کودک

  مقامات آذربایجان می‌گویند، چندین نفر در حمله به گنجه کشته شده‌اند. آرتور، نوه رقیبه هم یکی از قربانیان است. او ۱۳ سال داشت.

  "پگوف نیروهای ارمنستان را در جنگ قره‌باغ کوهستانی همراهی می‌کند.موفقیتی بزرگ خبرگزاری آناتولی روز یکشنبه به نقل از رئیس‌جمهوری آذربایجان نوشت: «در مسیر پیروزی پیش می‌رویم"در مراسم مذهبی که برای تشعیع او برپا شده، آموزگاران و هم‌کلاسی‌هایش از او خداحافظی می‌کنند. طبق گزارش‌های رسمی، شمار قربانیان غیرنظامی در هر دو سوی جنگ دست‌کم به ۱۳۰ تن می‌رسد.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  حضور داوطلبانه در خط مقدم

  بنا بر گزارش‌های رسمی از منطقه قره‌باغ، تقریبا ۱۲۰۰ سرباز از آغاز درگیری‌ها تا کنون کشته شده‌اند. آذربایجان تاکنون اطلاعاتی در مورد تلفات نیروهایش در این جنگ، منتشر نکرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه چندی پیش از مجموع ۵۰۰۰ کشته در هر دو سوی درگیری سخن گفته بود. با وجود این، مردان جوان داوطلبانه برای خدمت در جبهه راهی می‌شوند.

  برای نمونه در اینجا در استپاناکرت(خان‌کندی) مرکز قره‌باغ.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  یک درگیری تاریخی

  مناقشه بر سر قره‌باغ کوهستانی سابقه دیرینه دارد. این منطقه که از غرب با ارمنستان، از جنوب با ایران و از شمال و شرق با آذربایجان هم‌مرز است، تحت کنترل جدایی‌طلبان ارمنی است، از نظر حقوق بین‌الملل اما بخشی از آذربایجان است. این منطقه بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ شاهد جنگ بود و در پی این جنگ‌ها، قره باغ با هفت شهر اطراف آن به کنترل ارامنه درآمد. نقاشی در شهر برده یا بردع، به یاد قربانیان جنگ دیرینه.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  مداخله قدرت‌های خارجی

  زندگی روزمره مردم آذربایجان با تبلیغات جنگ تنیده است. پوسترها یک افسر و یک سرباز آذربایجان را نشان می‌دهند که قربانیان جنگ هستند.

  "حتی بخش‌هایی از کلیسای جامع مشهوری که از قرن ۱۹ به جا مانده بود هم اوایل اکتبر ویران شد"سمت راست تصویر سرلشکر پولاد هاشیم‌اف است که در حمله ارمنستان به منطقه تووز آذربایجان در ژوئیه ۲۰۲۰ کشته شد. جمهوری آذربایجان از سوی ترکیه حمایت می‌شود؛ حمایتی به شکل ارسال محموله‌های تسلیحاتی و اعلام پشتیبانی همه‌جانبه. روسیه در مقابل حامی دولت ارمنستان است.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  مقاومت در برابر فرار، پناه در سنگری به اسم زیرزمین

  مقامات محلی می‌گویند، در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ ده‌ها هزار شهروند در حال فرار از خانه و کاشانه خود هستند. بر پایه تخمین‌ها این مسئله شامل نیمی‌ از جمعیت منطقه یعنی تقریبا ۷۵ هزار تن می‌شود. بخشی از شهروندان هم همچنان مقاومت می‌کنند؛ با پناه گرفتن در زیرزمین یا سنگر.

  مثل این مرد مسن.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  دو بلا: بمب و کرونا

  زندگی در این سنگرها و پناهگا‌ه‌ها برای بسیاری از ساکنان استپاناکرت (خان‌کندی)، مرکز  قره‌باغ جزیی از زندگی روز‌مره‌ شده است. جا کم است و هوای تازه‌ نیست. مردم اینجا از حمله‌های هوایی خودشان را در امان می‌بینند اما پزشکان هشدار می‌دهند که ویروس کرونا به سرعت در حال شیوع است. آمار دقیقی در دست نیست.

  "بر پایه گزارش‌های مقام‌های دولت خودخوانده قره‌باغ،  نیروهای آذربایجان تا چند کیلومتری این شهر که از نظر استراتژیک با اهمیت به شمار می‌آید، پیش آمده‌اند"اما احتمال داده می‌شود که بیشتر کسانی که هنوز در استپاناکرت مانده‌اند، به این ویروس مبتلا هستند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  پناهگاه اضطراری به جای کلاس درس

  در آذربایجان هم شهروندان از ترس جنگ گریخته‌اند. از شهری چون ترتر در خط مقدم. برخی به شهرهای همسایه چون بردع پناه برده‌اند که تقریبا ۲۰ کیلومتر از قره‌باغ فاصله دارد. از مدارس زیادی در این شهر از اواخر ماه سپتامبر و با شعله‌ور شدن دوباره آتش درگیری‌ها به عنوان پناهگاه و اقامتگاه اضطراری استفاده می‌شود که البته چندان هم ایمن نیستند.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  جنگ نزدیک‌تر می‌شود

  در یک حمله هوایی به شهر بردع، متعلق به جمهوری آذربایجان، که چند روز پیش رخ داد چندین ساختمان ویران شدند و خودروها در آتش سوختند. مقامات آذربایجان گفتند در این حمله که دست کم ۲۱ کشته و ده‌ها بر جای گذاشت، از بمب‌های خوشه‌ای استفاده شده است.

  دولت ارمنستان دست داشتن در این حمله را رد می‌کند. الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان گفت ارتش آذربایجان این حمله را در "میدان جنگ" تلافی خواهد کرد.

• درگیری قره‌باغ: از گنجه تا شوشا، سایه جنگ و ویرانی

  صلحی در راه نیست

  درگیری‌ها ادامه دارند. آذربایجان خواستار عقب‌نشینی کامل نیروهای ارمنستان از منطقه قره‌باغ شده است. نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان رسما از متحد خود روسیه، درخواست کمک کرد. اما روسیه اعلام کرد چون جنگ در داخل خاک آذربایجان است، نمی‌تواند کمک کند اما اگر درگیری‌ها به خاک ارمنستان گسترش یابد، "از هیچ کمک لازمی" فروگذار نخواهد کرد.

در دهه‌های گذشته در این منطقه همواره مذاکرات صلح انجام می‌شد و به موازات آن درگیری‌های پراکنده وجود داشت اما أواخر سپتامبر ارتش آذربایجان عملیات گسترده‌ای برای بازپس‌گیری قره‌باغ کوهستانی آغاز کرد و با پشتیبانی ارتش ترکیه پیش‌روی کرد. 

منطقه مورد مناقشه در واقع از دو بخش تشکیل شده است: «منطقه خودمختار قره‌باغ کوهستانی» که پیش‌تر در خاک آذربایجان بود و حدود ۱۵۰ هزار نفر در آن زندگی می‌کنند، و یک منطقه حائل که از آن در اوایل دهه ۱۹۹۰ حدود ۶۰۰ هزار آذربایجانی تارانده شدند و از آن زمان تاکنون تقریبا خالی از سکنه است. 

در این جنگ تاکنون صدها نفر کشته و شمار زیادی از ساکنان منطقه آواره شده‌اند.

حضور مزدوران مسلح اسلام‌گرای سوری در جنگ، که گفته می‌شود با کمک ترکیه به منطقه منتقل شده‌اند نگرانی ایران و روسیه را برانگیخته است. 

.