زن مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی در نیویورک با روش نوین پیوند سلول‌های بنیادی درمان شد

یک زن مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی در نیویورک درمان شده است.

این زن از زمانی که در اکتبر سال ۲۰۲۰ پیوند سلول‌های بنیادی با یک جهش ژنتیکی نادر که مانع ویروس اچ‌ای‌وی می‌شود انجام داد و درمان «آنتی‌رترو‌ویروسی» خود را متوقف کرد، مورد آزمایش‌های گسترده قرار گرفت و تاکنون هیچ نشانه‌ای از ویروس اچ‌آی‌وی نشان نداده است.

پزشکان می‌گویند این اثر درازمدت است و این می‌تواند به معنای درمان اچ‌آی‌وی تلقی شود. در واقع این زن دیگر ویروسی در بدن ندارند که تکثیر شود در حالی که افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی معمولا با دارو، ویروس را در سطح پایینی نگه می‌دارند.

این زن که به نوعی از سرطان خون نیز مبتلا بود، پیوند سلول‌های بنیادی را از یکی از بستگان بزرگسال و خون بند ناف را از نوزادی دریافت کرد که نسبتی با او نداشت.

خون بند ناف نسبت به سلول‌های بنیادی بالغ استفاده شده در پیوندهای مغز استخوان به طور گسترده‌تری در دسترس است و نیازی به تطبیق ژنتیکی آن با فرد دریافت‌کننده نیست. از همین رو، در این روش جدید، نیازی نیست حتما از اهداءکننده‌ای استفاده شود که نژاد مشابهی با دریافت‌کننده دارد.

از طرفی به گفته دکتر کوئن ون بسین، مدیر خدمات پیوند در «ویل کورنل» نیویورک، سلول‌های بنیادی گرفته‌شده از خون بند ناف توانایی بیشتری برای سازگاری با محیط جدید دارند.

پیوند مغز استخوان برای اکثر بیماران یک گزینه کاربردی نیست چرا که عملی پرخطر محسوب شده و از همین رو تنها برای افراد مبتلا به سرطان ارائه می‌شود.

پیوند مغز استخوان، تمامی سلول‌های سیستم ایمنی را جایگزین می‌کند و از همین رو، فرد دریافت‌کننده اغلب عوارض وخیم ناشی از حمله سلول‌های اهداکننده به بدن دریافت‌کننده را تجربه می‌کند.

زن نیویورکی چون از پیوند خون بند ناف استفاده کرد دچار عوارض ناشی از حمله سلول‌های اهداکننده نیز نشد و پس از ۱۷ روز بیمارستان را ترک کرد.

از آنجایی که فرآیند پیوند خون بند ناف تا ۳۰ روز طول می‌کشد، پزشکان این زن از طریق تکمیل آن با پیوند سلول‌های بنیادی از یکی از بستگان بزرگسال او، این پروسه را تسریع کردند.

سلول‌های بنیادی حاوی یک جهش کلیدی در ژنی به نام CCR۵ هستند. اکثر ویروس‌های اچ‌آی‌وی‌ از نسخه های نرمال این ژن برای نفوذ به سلول‌های سیستم ایمنی بیمار بهره می‌برند. این جهش، ژن را غیر فعال کرده و در نتیجه ورود اچ‌آی‌وی به سلول‌ها را مسدود می‌کند.

این جهش تنها در حدود ۲۰ هزار اهداکننده شناسایی شده است که بیشتر آنها از نژاد اروپای شمالی هستند.

تصویری از یک ویروس اچ‌آی‌وی حمله کرده به سلول ایمنی بدن انسان

زن نیویورکی درمان شده با روش پیوند سلول‌های بنیادی، میانسال و از نژاد مختلط است و هویت او‌ فاش نشده است.

دکتر استیون دیکس، متخصص ایدز در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو و یکی از افراد دخیل در این روش درمانی به نیویورک تایمز می‌گوید این واقعیت که این فرد نژاد مختلط دارد و زن است، از نظر علمی بسیار حائز اهمیت است.

این زن نیویورکی سومین فردی است که با این روش درمان می‌شود اما دو بیمار قبلی از پیوند خون بند ناف استفاده نکرده بودند.

نخستین فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی که با این روش درمان شد، تیموتی ری براون بود که در ابتدا از او به عنوان «بیمار برلینی» یاد می‌شد.

این فرد ۱۲ سال از ویروس اچ‌آس‌وی پاک ماند و در سال ۲۰۲۰ در اثر ابتلا به سرطان درگذشت.