«ماهم بودیم»؛ روایتگر نقش زنان انقلابی هرمزگان

هرمزگان، هلال طلایی خلیج‌فارس، سرزمینی است رمزآلود و مهربان که جای جای خاک گرمش حکایت از جای چکمۀ نامحرمان استعمارگری دارد که هرکدام با نهایت توان بر آن پنجه افکندند و از مروارید عمق دریا تا خاک روی زمین آن را به یغما بردند و آنچه این سرزمین را در برابر این سختی‌ها بیدار و زنده نگاه داشت، پایمردی مردمانی است که همانند دریای مواج در راه حفظ آزادگی و شرافت ایستادگی کردند و خروشیدند.

پیدایش نهضت امام خمینی(ره) و مبارزاتی که صورت گرفت تا این نهضت به پیروزی برسد، شکل تحول‌یافته از زن ایرانی را به جهان معرفی کرد؛ زنی که با حفظ شخصیت اسلامی و ایرانی خود پا به عرصۀ فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی نهاد.

زنان به‌صورت مستقیم با پخش اعلامیه‌ها، شرکت در تظاهرات، جذب نیروهای انقلابی و سخنرانی، و به‌صورت غیرمستقیم با انجام فعالیت‌هایی مانند تربیت فرزندانی آگاه و معتقد، ترغیب شوهران، برادران و فرزندان‌شان به حضور در مبارزه، سرپرستی خانواده به وقت تبعید و زندان شوهران‌شان، تأمین معاش خانواده و نیز ایجاد فراغ خاطر برای مردان مبارز، در عرصۀ مبارزات انقلابی نقش‌آفرینی کردند و شجاعانه و آگاهانه پای در میدان نهادند.

پژوهش‌های زیادی دربارۀ نفت، گمرک، سیاست، فرهنگ، تاریخ، جغرافیا و اهمیت ژئوپولوتیک سرزمین ساحلی هرمزگان نوشته شده است، اما کم‌تر پژوهشی به بررسی نقش زن، که نهاد خانواده و فرهنگ این سرزمین را در طول تاریخ حفظ کرده، پرداخته است، زنی که سرسختانه در مقابل تاراج سرزمین‌اش و هجمۀ فرهنگی بیگانگان ایستادگی کرده و آن زمان که رژیم پهلوی دست غارت به‌سوی عفت و حجابش دراز کرد، برای حفظ این ارزش کوله‌بار سفر بست و خانه و کاشانه را رها کرد، اهمیت عفت و حجاب در این سرزمین تا آن‌جاست که پدیدۀ کشف حجاب یکی از مهم‌ترین عوامل کوچ مردم سرزمین هرمزگان به سرزمین‌های اسلامی ‌مجاور بوده است.

پرداختن به نقش و سهم زنان در تاریخ مبارزات انقلاب اسلامی‌ به‌عنوان ضرورتی تاریخی و فرهنگی است و می‌تواند سکوت غریبانۀ تاریخ در برابر زن جنوبی را بشکند و در این میان ضبط، ثبت و انتشار خاطرات زنانی که در مبارزات انقلاب اسلامی نقش داشتند، یکی از بهترین و مستندترین شیوه‌هاست.

کتاب «ماهم بودیم انقلاب‌اسلامی به روایت زنان هرمزگان» یکی از طرح‌های دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری استان هرمزگان در راستای ثبت تاریخ‌شفاهی دوران انقلاب اسلامی از نگاه زنان مبارز هرمزگان می‌باشد که پس از تائید شورای طرح و برنامه حوزه هنری استان و معرفی سوژه‌ها توسط کارگروه مبارزین انقلاب اسلامی هرمزگان؛ متشکل از شخصیت‌های اثرگذار و مبارزی چون آقایان‌ حجت‌الاسلام‌والمسلمین عباس متین، محمود فلاحتی، علی‌دانشمند، محمد رزم، محمد جعفری، محمد عبدلی‌زاده، حمید اسلام‌زاده، حسن مهران‌پور، مصیب برزگری، حسن رزم و خانم‌ها نصرت گرجی‌زاده، ایران اسلام‌زاده و ... اجرا شده است.

این کتاب که در ۲۷۲ صفحه در یک‌هزار جلد در ۲ فصل تألیف شده و مقدمه‌ای برای پژوهش دربارۀ زنان استان هرمزگان است.

نویسنده در فصل نخست این اثر با عنوان «همراهی هرمزگان با رویدادهای انقلاب» و فصل دوم نیز با عنوان «انقلاب اسلامی به روایت زنان هرمزگان» به رویکرد تاریخ شفاهی به روایت ۳۰ نفر از زنان استان هرمزگان در آن پرداخته است که تعداد ۱۷  نفر از این جامعه هدف، همسران مبارزین انقلاب اسلامی و سیزده نفر دیگر زنان مبارز انقلاب اسلامی استان هرمزگان می‌باشند.

کتاب یادشده حاصل ثبت خاطرات و روایت‌های آنان و ۶۵ ساعت مصاحبه در بندرعباس، هرمز، میناب، رودان، بندرلنگه و قم است که پس از سه سال و نیم فراز و فرودهای بسیار و راستی‌آزمایی روایت‌ها، رخدادها و رعایت توالی زمانی متن و برگزاری چندین جلسه خوانش پروژه توسط کارگروه مبارزان انقلاب اسلامی استان و صاحبان خاطره، با حمایت حوزه هنری استان هرمزگان و انتشارات سوره مهر تولید و به چاپ رسیده است .

انسیه بهبودی مولف «ماهم بودیم» دانش اموخته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه شهید بهشتی تهران و دانشگاه الزهرا، پژوهشگر و مدرس دانشگاه است.

وی تالیف کتاب عیار بلور را نیز در کارنامه خود دارد که به بررسی نقش زنان در رمان های دفاع مقدس پرداخته و شخصیت شناسی بانوان را مورد مطالعه قرار داده است.

کتاب «ماهم بودیم انقلاب‌اسلامی به روایت زنان هرمزگان» ۱۴ بهمن امسال همزمان در آیین معارفه سعید عبدلی‌زاده رییس جدید حوزه هنری هرمزگان رونمایی شد.