صنعت گردشگری؛ قافله‌ای که از آن جا مانده‌ایم/ صغری رحیمی

هرانا - ۸ اسفند ۱۴۰۲

خانه > slide, سایر گروهها, فرهنگی > صنعت گردشگری؛ قافله‌ای که از آن جا مانده‌ایم/ صغری رحیمی

خبر اختصاصی
تاریخ : ۱۴۰۲/۱۲/۰۸
دسته : slide,سایر گروهها,فرهنگی
لینک کوتاه :
کد خبر : ۱۱۰۴

چاپ خبر

صنعت گردشگری؛ قافله‌ای که از آن جا مانده‌ایم/ صغری رحیمی

ماهنامه خط صلح _ یکی از موضوعات جذاب برای همه‌ی ما که از سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنیم، محتواهای مربوط به گردشگری و سفر است که توسط اینفلوئنسرها و بلاگرهای گردشگری و سفر تهیه و منتشر می‌شوند. این محتواها در برخی موارد چنان با کیفیت و دقیق تولید می‌شوند که افراد را در جریان جزئیات و اطلاعات لازم برای سفر به یک منطقه‌ی جدید قرار می‌دهند.

می‌توان گفت که در سال‌های اخیر، رسانه‌های اجتماعی به شدت صنعت گردشگری را تحت تأثیر قرار داده‌اند. این پدیده‌ی ‌جهانی نحوه‌ی درک و برنامه‌ریزی ما از سفر را تغییر داده است. در واقع پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیسبوک و توییتر به منابع حیاتی برای الهام و تأثیرپذیری سفر تبدیل شده‌اند. از سوی دیگر خواندن نظرات دیگران و اطلاع از تجربیات آن‌ها با صرف زمان کم و تبادل نظرهای مستقیم اینترنتی، اطمینان افراد را بیش‌تر می‌کند و این شفافیت باعث می‌شود تا بلاگرها، اینفلوئنسرها و یوتیوبرها و مشاغل درگیر در امر گردشگری تا حد زیادی درباره‌ی خدمات خود مسئولیت‌پذیر شوند؛ چرا که ممکن است با یک کامنت منفی مشتری خود، هزاران طرفدار و دنبال‌کننده را از دست بدهند.

"در واقع پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، فیسبوک و توییتر به منابع حیاتی برای الهام و تأثیرپذیری سفر تبدیل شده‌اند"شرکت‌ها و مشاغل فعال در زمینه‌ی گردشگری نیز به طبع استراتژی‌های بازاریابی خود را برای انطباق با خواست مشتری تغییر می‌دهند. بسیاری از کسب‌‌وکارها امروز به جای تمرکز بر نمایش جذابیت سنتی مکان‌های دیدنی و میراث فرهنگی مقصد، برای تبلیغ و عرضه‌ی ظرفیت‌ها و پیشنهادات خود به بلاگرها و اینفلوئنسرهای با فالوورهای زیاد روی می‌آورند. هدف شرکت‌ها با استفاده از نفوذ و جذابیت شخصیت‌های محبوب، جلب توجه مخاطبان گسترده‌تر و برجسته شدن در بازار رقابتی گردشگری است. این افراد در کنار تکیه بر زیبایی مناظر و اهمیت تاریخی جاذبه‌های توریستی، تجربیات ارزشمندی که یک مقصد ارائه می‌دهد، از جمله درباره‌ی مردمان، آداب و رسوم، غذا و سبک زندگی آن را به شکل زنده‌تر و تأثیرگذارتری روایت می‌کنند و به تصویر می‌کشند. این رویکرد نه تنها تجربه‌ی سفر را برای بازدیدکنندگان بازگو می‌کند، بلکه باعث ایجاد ارتباط عمیق‌تر با فرهنگ محلی می‌شود.

علاوه بر این، شرکت‌ها اهمیت ارائه‌ی امکانات رفاهی با کیفیت بالا و قیمت رقابتی برای جذب و حفظ مشتریان را درک می‌کنند. آن‌ها با ارائه‌ی گزینه‌های حمل و نقل، اقامت و رستوران‌های با قیمت‌های منصفانه، مزایا و کیفیت کلی یک سفر را برای مسافران افزایش می‌دهند و به این ترتیب امکان سفر را برای طیف گسترده‌ای از مردم جهان با بودجه‌های مختلف فراهم می‌کنند.

جمعیت گردشگر در جهان در سال‌های گذشته به شکل چشم‌گیری تغییر و افزایش یافته و به یک صنعت پر درآمد و مهم برای کشورها –حتی کشورهای وابسته به اقتصاد انرژی— تبدیل شده؛ چرا که صنعت گردشگری دارای ارزش‌های چندگانه است. ایران اما با وجود این‌که انواع جاذبه‌های گردشگری –از جاذبه‌های تمدنی و تاریخی گرفته تا اکوسیستم‌های خاص و ظرفیت انواع تفریحات در کوه‌های برفی و سواحل گرم— را با هم به طور یک‌جا در اختیار دارد اما امروز شاهد هستیم که مشهورترین بلاگرها، وبلاگ‌نویسان و چهره‌های مشهورش که تولیدکننده‌های محتوای سفر با دنبال‌کنندگان میلیونی هستند، مهاجرت کرده و با توجه به بحران‌ها، محدودیت‌ها و کمبودهایی که در صنعت گردشگری ایران وجود دارد، تولید محتوا در کشورهای با فضای آزادتر و بی‌دغدغه‌تر را ترجیح می‌دهند. این پدیده متأسفانه میلیون‌ها دلار ارز را روانه‌ی جیب دولت‌ها و شرکت‌ها و برندهای خارجی می‌کند و دست صنعت گردشگری ایران از آن کوتاه است.

با وجود این‌که گردشگری –به خصوص در بعد خارجی آن— پل تبادل شناخت و گفتمان میان ملت‌ها است و امروزه اینترنت و فضای مجازی کلید آن محسوب می‌شود، اما در ایران، صنعت گردشگری دیجیتال با موانع بسیاری مواجه است. از جمله مهم‌ترین این موانع دسترسی به اینترنت بین‌المللی است که با مسدود شدن، اختلال و کندی روبه‌رو است، چرا که مقامات جمهوری اسلامی استفاده از سیستم اینترنت داخلی را ترجیح می‌دهند.

"شرکت‌ها و مشاغل فعال در زمینه‌ی گردشگری نیز به طبع استراتژی‌های بازاریابی خود را برای انطباق با خواست مشتری تغییر می‌دهند"این وضعیت اینترنت در ایران چه به لحاظ فروش خدمات در سطح آنلاین در داخل و چه ارتباط با شرکت‌های جهانی و نیز برای مسافرانی که وارد ایران می‌شوند و می‌خواهند به اینترنت بین‌المللی دسترسی داشته باشند، بی‌ثباتی و هراس ایجاد می‌کند. از سوی دیگر بسیاری از پلتفرم‌های پرطرفدار فضای مجازی در ایران فیلتر هستند و با وجود پتانسیل پلتفرم‌های آنلاین برای تسهیل فروش، تبلیغات و ارائه‌ی خدمات گردشگری، کسب‌وکارهای ایرانی با موانع قابل توجهی در استفاده از فضای مجازی برای این اهداف مواجه‌اند. وبسایت‌ها و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی محبوب مانند اینستاگرام و واتساپ که معمولاً برای تبلیغات و فروش خدمات به گردشگران استفاده می‌شوند، اغلب غیرقابل دسترس هستند و باید با وی‌پی‌ان واردشان شد. این محدودیت‌ها به شدت توانایی کسب و کارهای ایرانی را برای دستیابی به مشتریان بالقوه و تبلیغ خدمات و محصولات خود در مقیاس جهانی کاهش می‌دهد. گردشگری جهانی وابسته به دسترسی دوجانبه به اینترنت بین‌المللی و پلتفرم‌ها در یک بستر ثابت و امن است.

هم‌چنین به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و نیز قطع ارتباط ایران با نظام بانکی جهانی، شرکت‌های بین‌المللی نمی‌توانند در ایران فعال باشند و در نتیجه در بخش گردشگری نیز امکانات و قابلیت‌های ایران را نمی‌توان در سایت‌ها و پلتفرم‌های جهانی مانند «بوکینگ‌ دات‌ کام» (Booking.com)، «اکسپدیا» (Expedia) و «ایر بی ان بی» (Airbnb) –که مهم‌ترین درگاه‌های گردشگری مجازی با شمار بالای بازدید کننده به شمار می‌روند و امکان بازدید بسیاری از کاربران از مکان‌های گردشگری در سراسر جهان را فراهم می‌کنند—، ارائه کرد.

چالش اساسی دیگری که وجود دارد نیز این است که جمهوری اسلامی بر محتواهای شبکه‌های مجازی نظارت دارد و اینفلوئنسرهای ایرانی –به خصوص زنان— آزادی عمل ندارند و طبق الگوهای جمهوری اسلامی در این فضا هم باید حجاب اجباری را رعایت کنند و محتواهایی که از فضاها و جاذبه‌های گردشگری منتشر می‌کنند نباید خلاف شئونات اسلامی باشد.

این اینفلوئنسرها در صورت تخلف، با احضار، بازجویی و اتهاماتی مانند تحریک اذهان عمومی به فحشا و فساد روبه‌رو می‌شوند. شاید اینفلوئنسرهای حکومتی این قواعد اجباری را رعایت کنند اما معترضان به حکومت جمهوری اسلامی –به ویژه پس از اعتراض‌های جنبش مهسا— قصد ندارند دست به خود سانسوری بزنند و الگوهای خواست حکومت را درباره‌ی سبک زندگی و زن ایرانی به تصویر بکشند. همین موضوع نیز باعث مهاجرت بیش از پیش آن‌ها از ایران و فعالیت در کشورهای دیگر شده است.

پس از روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی در ایران در همان ماه‌های اول سنگ بنای انزوا و تحریم ایران در عرصه‌ی بین‌المللی با حمله‌ به سفارت آمریکا و گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی گذاشته شد. پس از این حادثه، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران آغاز شد و ضمن لطمه به وجه دیپلماتیک ایران، تا امروز اثرات و عواقب تحریم‌های سیاسی و اقتصادی آن برای کشور باقی است. از سوی دیگر این حکومت در قالب اسلامی کردن جامعه، قواعد و مقررات عقیدتی افراطی و قرون وسطایی مانند حجاب اجباری برای زنان و حتی مسافران و گردشگران خارجی زن –که امروز تنها از سوی جمهوری اسلامی در ایران و طالبان در افغانستان بر زنان تحمیل می‌شود—، وضع نمود که عدم رعایت آن هم جرم سیاسی و هم جرم شرعی است.

"هدف شرکت‌ها با استفاده از نفوذ و جذابیت شخصیت‌های محبوب، جلب توجه مخاطبان گسترده‌تر و برجسته شدن در بازار رقابتی گردشگری است"این موضوع چالش و دغدغه‌ی بزرگی را در عرصه‌ی داخلی و بین‌المللی درباره‌ی تفکیک و تبعیض جنسیتی، نقض مسئله‌ی حقوق بشر و حقوق زنان در ایران به وجود آورد؛ به خصوص که زنان از روز نخست مبارزات خود علیه این قوانین متحجر و مردسالارانه را آغاز نموده و همواره شاهد سرکوب، مجازات‌های شدید و حتی مرگ در مقابل مطالبات خود بودند. در نتیجه همه‌ی این عوامل نوع نگاه‌ها به ایران را تغییر داد.

البته این دستورات و قواعد تنها درباره‌ی حجاب اجباری زنان نبود بلکه طبق آن‌چه یک جامعه‌ی اسلامی خوانده می‌شد، تفکیک‌های جنسیتی در اماکن عمومی و ممنوعیت ورود زنان به برخی فضاها مانند استادیوم‌های ورزشی، ممنوعیت برگزاری انواع کنسرت، نمایش، جشن، فستیوال‌های مختلط به همراه موسیقی، رقص و شادی، ممنوعیت برخی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، اجبار سبک زندگی خاص، سلب آزادی‌های دینی و اعتقادی، کنترل و نظارت حریم خصوصی افراد و ده‌ها و صدها ممنوعیت دیگر با مجازات‌ها و محرومیت‌های سیاسی و اجتماعی سنگین، اعمال شدند که به مرور فضای جامعه‌ی ایران را متحول و یک جامعه با سیستم امنیتی و پلیسی به وجود آورد. این فضا برای ورود گردشگرانی که به دنبال گذراندن لحظات خوب و خوش با داشتن آزادی عمل برای فهم و درک فضای حقیقی ایران هستند هراس‌آمیز است.

این همه در حالیست که کشورهای دیگر هم‌چون عربستان در سال‌های گذشته این قواعد را برای توسعه گردشگری خود و کاهش وابستگی اقتصاد این کشور به نفت در قالب برنامه‌ی ۲۰۳۰ این کشور از سر راه برداشته است. برای مثال به تازگی منابع خبری از افتتاح فروشگاه‌های مشروبات الکلی در این کشور خبر داده‌اند. هم‌چنین در سال‌های اخیر مشهورترین هنرمندان و خوانندگان زن و مرد جهان و به ویژه جهان عرب در این کشور برنامه و کنسرت اجرا کرده‌اند.

در مورد حجاب زنان در عربستان نیز در اغلب شهرها به جز شهرهای مذهبی مکه و مدینه اساساً سخت‌گیری حکومتی رعایت حجاب وجود ندارد، با این حال اخیراً زنان اجازه‌ی رانندگی و حضور در استادیوم‌ها را هم به دست آورده‌اند. عربستان همیشه به دلیل میزبانی اماکن مذهبی مسلمانان در این کشور در عرصه‌ی گردشگری مذهبی مورد توجه بوده و سالانه میلیون‌ها زائر از سراسر جهان وارد این کشور می‌شوند اما محمد بن سلمان، ولیعهد و نخست‌وزیر این کشور در رقابت با کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس مانند امارات و قطر و تأسی از سردمداران جوان آن‌ها که برای مدرن‌سازی و توسعه کشورهای خود تلاش می‌کنند، پروژه‌های عظیمی را در سر می‌پروراند. از جمله این پروژه‌ها، چشم انداز ۲۰۳۰ برنامه‌ای برای کاهش وابستگی به اقتصاد نفت و تنوع‌بخشی به آن و جذب ۱۵۰ میلیون گردشگر با توسعه بخش‌های خدماتی مانند بهداشت، آموزش، زیرساخت، تفریحی و گردشگری است. برای تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۰ ولیعهد عربستان، آمریکا حدود ۱.۵ تریلیون دلار در پروژه‌های گردشگری و تفریحی سرمایه‌گذاری می‌کند تا انواع گردشگر را جذب کنند. این پروژه‌ها شامل قدیه (Qiddiya) (یک پروژه‌ی بزرگ سرگرمی در ریاض که در برگیرنده‌ی موارد متعدد سرگرمی از اولین پارک سیکس فلگز خاورمیانه تا یک پیست مسابقه‌ی فرمول یک می‌شود) و نیز شهر نئوم (شهری هوشمند، علمی و تخیلی در بیابان با یک پارک بدون خودرو و با جامعه‌ای تحت کنترل هوش مصنوعی محصور شده در دیوارهای آینه‌ای در امتداد دریای سرخ) است.

کشور عربستان موفقیت خود در پروژه‌هایش را در کارنامه‌ی سازمان جهانی گردشگری برای سال ۲۰۲۳ نشان داد، به طوری که گردشگری عربستان با جذب ۲۷.۵ میلیون گردشگر، ۶۶ درصد رشد داشت.

"این رویکرد نه تنها تجربه‌ی سفر را برای بازدیدکنندگان بازگو می‌کند، بلکه باعث ایجاد ارتباط عمیق‌تر با فرهنگ محلی می‌شود"این رکورد بسیار بالاتر از آمار گردشگری این کشور پیش از همه‌گیری کرونا بود که نشان‌دهنده‌ی تغییرات اساسی اثر بخش در این کشور است.

مهم‌ترین فاکتورهای عربستان در این زمینه گسترش روابط خود با جامعه‌ی بین‌الملل و میانه‌روی در سیاست‌های خارجی خود با کشورها –حتی در قبال اسراییل— و سرمایه‌گذاری‌های کلان برای توسعه زیرساخت‌هایش برای استقبال از گردشگران و میزبانی از رویدادهای مهم جهانی، نشست‌ها، کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها، کسب‌وکارها مانند میزبانی رقابت‌های فرمول یک، بازی‌های گلف، نمایشگاه اکسپو در سال ۲۰۳۰، میزبانی بازی‌های زمستانی آسیایی ۲۰۲۹ و جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴ است. (۱) هم‌چنین سازمان گردشگری این کشور به مزیت فناوری در رشد گردشگری به طور ویژه و استراتژیک توجه دارد. رسانه‌های اجتماعی به عنوان ابزاری قدرتمند برای تبلیغ مقاصد گردشگری عربستان سعودی ظاهر شده‌اند. علاوه بر ستاره‌های فوتبال، بازیگران و خوانندگان، اینفلوئنسرها و علاقه‌مندان به سفر به عنوان سفیران جهانی تجربیات خود را از این کشور به اشتراک می‌گذارند و به نظر می‌رسد که توانسته‌اند تصویری را که از عربستان در اذهان وجود داشت، اندکی تغییر دهند و پنجره‌ای بر روی این کشور برای مخاطبان باز کنند.

یکی از پروژه‌های عربستان که به اتمام رسیده و اکنون در تولید محتوای برندهای مشهور جهان و اینفلوئنسرها مورد استقبال قرار گرفته، پروژه‌ی «العلا» (Alula)، در دل صحرای عربستان است. این پروژه‌ی توریستی که با تأکید بر هویت هنری و فرهنگی این کشور به سبک مدرن کار شده، محدودیت‌های عرفی بسیار کم‌تری نسبت سایر نقاط ‌عربستان دارد و زنان گردشگر با پوشش اختیاری و اروپایی در این شهر گشت و گذار کرده و انواع تفریحات را انجام می‌دهند.

تصاویر و ویدئوهای این منطقه از ترندهای مشهور اینستاگرام و تیک تاک به عنوان مناطق گردشگری مورد توجه و پس‌زمینه‌ی تبلیغ برندها و محل برگزاری انواع رویدادها تبدیل شده است.

هرچند شاید هنوز این تحولات، تبلیغاتی باشند و زنان عربستان از آزادی‌های اجتماعی و حقوق برابر برخوردار نباشند و جامعه‌ی عربستان یک جامعه‌ی مذهبی مردسالار و ناقض حقوق بشر باشد و حکومت این کشور صرفاً تلاش کند تا با این تبلیغات وجهه نه چندان مثبت خود به دلیل جنگ‌های منطقه‌ای –به خصوص یمن— و یا قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار عربستانی را تغییر دهد، اما باید امیدوار بود که رویدادهای بین‌المللی و مشارکت در دیپلماسی فرهنگی و تعامل میان کشور میزبان، سایر شرکت‌کنندگان، گردشگران، شرکای تجاری و سرمایه‌گذاران بتواند تغییرات اساسی را در رویکردهای گذشته ایجاد کند و به توانمندسازی زنان و دادن اعتماد به نفس به آن‌ها برای حضور در عرصه‌ی اجتماعی و کاهش تفکرات افراطی و سلفی در این کشور کمک کند.

اما درباره‌ی ایران تحریم‌های سیاسی و اقتصادی علیه رژیم جمهوری اسلامی به دلیل زیر پا گذاشتن تعهدات مذاکرات هسته‌ای و تحریک و ایجاد جنگ‌های نیابتی منطقه‌ای، صنعت گردشگری و توریست ایران را به شدت تحت‌تأثیر قرار داده و این کشور در این زمینه از همسایگان خود به شدت عقب افتاده است؛ به طوری که کشوری به کوچکی قطر می‌تواند میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ شود اما در ایران تقریباً حتی یک ورزشگاه مناسب با چمن استاندارد برای میزبانی از یک بازی بین‌المللی و جای دادن تماشاگران وجود ندارد. علاوه بر تحریم‌های گذشته، دور جدید دخالت‌های جمهوری اسلامی در جنگ‌های جاری مانند دخالت در جنگ روسیه با اوکراین، اسرائیل با حماس و حمایت مالی و تسلیحاتی و موشکی از شبه نظامیان نیابتی خود در عراق، لبنان و یمن و حمله‌ی آن‌ها به پایگاه‌های آمریکایی و حمله به نفت‌کش‌ها در دریای سرخ و سرکوب اعتراضات سراسری داخلی و زندانی کردن و شکنجه و اعدام معترضان و بی‌توجهی به حقوق و آزادی‌های زنان، همه و همه عواملی هستند که بر صنعت گردشگری ایران تأثیرات منفی خواهد گذاشت. هم‌چنین بایستی یادآور شد که گروگان‌گیری شهروندان اروپایی و آمریکایی در ایران و محاکمه‌ی آن‌ها و صدور مجازات‌های سنگین برای آن‌ها به منظور بهره‌برداری‌های سیاسی و قضایی به یکی چالش‌های اساسی در سفر به ایران در نظر گرفته می‌شود. این در حالی است که احساس امنیت یکی از اولین و مهم‌ترین ملاک‌های سفر گردشگران به یک منطقه است. مسئله‌ی گروگان‌گیری خودسرانه‌ی اتباع خارجی به موضوع جدی برای کشورها نسبت به سفر شهروندانشان به ایران در نظر گرفته می‌شود و نمی‌توان در نزد مسافران نسبت به ایران، هراس‌زدایی کرد.

"علاوه بر این، شرکت‌ها اهمیت ارائه‌ی امکانات رفاهی با کیفیت بالا و قیمت رقابتی برای جذب و حفظ مشتریان را درک می‌کنند"در حالی که هنوز چندین و چند شهروند غربی در زندان‌های ایران به سر می‌برند (مانند یوهان فلودروس، کارمند اتحادیه‌ی اروپا که با اتهام «افساد فی‌الارض» هم مواجه است)، برخی کشورها اکنون ایران را در لیست قرمز خود به عنوان مناطق ناامن برای سفر قرار داده‌اند و به شهروندان خود نسبت به گروگان‌گیری‌های خودسرانه توسط جمهوری اسلامی و عدم دسترسی‌های کنسولی به آن‌ها پس از بازداشت در خاک ایران، تصویربرداری ناآگاهانه از اعتراضات و مکان‌های ممنوعه و امنیتی با دوربین‌ها و پهپادها که برای آن‌ها مشکل فراهم می‌کند و مقررات سفت و سخت ایران برای شهروندان –به خصوص زنان—، حملات تروریستی مانند حادثه‌ی کرمان و غیره هشدار می‌دهند.

در حالی که بسیاری از کشورهای جهان تلاش می‌کنند تا آمار گردشگری‌شان به شرایط عادی سال ۲۰۱۹ برسد یا از آن پیشی بگیرد، اما این آمار برای ایران بر اساس جدیدترین آمار منتشرشده در وبسایت سازمان جهانی گردشگری در هفت ماه نخست سال ۲۰۲۳ (ژانویه تا جولای) به کم‌تر از سه میلیون نفر (۲ میلیون و ۹۳۳ هزار و ۸۸۴ نفر) می‌رسد که بخش عظیمی از این آمار نیز شهروندان ایرانی ساکن کشورهای دیگر را شامل می‌شود که عموماً برای دیدار با خانواده‌های خود به ایران سفر کرده بودند. در مقابل طبق آمار در سال ۲۰۲۳ بیش از ۵۶ میلیون نفر میلیون گردشگر خارجی، از جمله بیش از ۲ میلیون ایرانی وارد ترکیه شده‌اند. (۲) البته جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۳ با هدف تسهیل سفر به ایران، اخذ ویزا برای ۲۸ کشور از جمله کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس را لغو کرد منتها به نظر نمی‌رسد که در سایه‌ی ناآرامی‌های کنونی در منطقه بتواند تأثیری در رشد آمار گردشگری ایران در سال ۲۰۲۴ داشته باشد. مسلم شجاعی، مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی معاونت گردشگری چندی پیش از افت شدید تورهای ورودی به ایران –به خصوص از سوی اروپا و آمریکای لاتین— خبر داد و گفت که جنگ غزه و اتفاقات سیاسی بر گردشگری ایران تأثیر مستقیم داشته و در تعطیلات مرتبط با سال نو چینی نیز با کنسلی تورهای ورودی از چین روبه‌رو شدیم.

مقامات جمهوری اسلامی تلاش دارند که از اینفلوئنسرهای پرطرفدار برای حضور در ایران دعوت کنند، اما آخرین بار حضور اینفلوئسرهای روسی در کشور انتقادات شدیدی را در برداشت که از نظر کاربران ایرانی یک نمایش حکومتی همزمان با سفر ولادیمیر پوتین به تهران بود. به اعتقاد کاربران فضای مجازی، زنان روسی با حجاب‌های درخواست شده از آن‌ها حقیقت جامعه‌ی ایران را درباره‌ی زنان ایرانی منتشر نمی‌کنند و امکانات لوکسی که در اختیار آن‌ها برای تبلیغ قرار داده شده، چهره‌ی واقعی گردشگری ایران را نشان نمی‌دهد و نیز حمایت ایران از روسیه در حمله‌ی این کشور به اوکراین نه تنها جاذبه‌ای برای سفر گردشگران اروپایی و آمریکایی به ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه صنعت گردشگری ایران نیز سیاسی، قربانی و تحریم می‌شود.

***

صنعت گردشگری ایران با توجه به سیاست‌هایی که جمهوری اسلامی در طی این چند دهه در پیش گرفته، هیچ زمانی نماینده و میزبان قدرتمندی برای معرفی ایران نبوده و امروز با چالش‌های اساسی چه در بعد زیر ساخت‌های لازم برای میزبانی از گردشگران، بازاریابی و تبلیغات و دسترسی به بازارهای جهانی آن و چه فقدان بستر سیاسی میانه‌رو و با ثبات و تدبیر در کشور و مهاجرت و کوچ عظیم شهروندان و نخبگان و نیروی کار ایرانی از کشور مواجه است.

واقعیت این است که حکومت ایران توانایی حفظ پویایی این صنعت و جذب گردشگران به ایران را ندارد؛ چرا که فاکتورهای اساسی آن را تأمین نمی‌کند و سیاست‌گذاری‌های کلان در زمینه‌ی بهبود آن ندارد.

پانوشت‌ها: ۱- عربستان به رویای خود نزدیک‌تر شد، ایسنا، ۶ بهمن ماه ۱۴۰۲. ۲- بیش از ۵۶ میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۳ وارد ترکیه شدند، رادیو فردا، ۱۸ دی ماه ۱۴۰۲.