نامهٔ دو دفتر بسیج دانشجویی به رئیس قوه قضائیه / لزوم تغییر در ساختار و نظارت بر زندان‌ها

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، بسیج دانشکده‌های علوم اجتماعی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی طی نامه‌ای به ریاست قوه قضائیه، پیرامون حواشی اخیر درمورد فیلم‌های منتشر شده از زندان اوین، نکاتی را من‌باب نظارت بر زندان‌ها بیان کردند که متن این نامه به شرح زیر است:

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

ریاست محترم قوه قضائیه
جناب آقای حجت‌السلام محسنی اژه‌ای

انتشار تصاویر دوربین‌های مداربستۀ زندان اوین وضعیت نامناسب ادارۀ زندان‌ها را در معرض دید همگان قرار داد. طی چهار دهه گذشته موضوع وضعیت زندان‌ها هرازچندگاهی مطرح شده و اقدامات مقطعی، از قبیل تعیین هیأتی ویژه برای بررسی موردی یا صدور بخشنامه برای رعایت حقوق زندانیان و نظایر آن صورت گرفته است، اما عموماً تمهیدات اساسی و ساختاری برای جلوگیری از این وضع اتخاذ نشده است. سال‌هاست منتقدان و برخی زندانیان اعلام کرده‌اند که در بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها حقوق ابتدایی زندانیان نقض می‌شود و شاهد خشونت‌هایی هستیم. اوضاع زندان‌های فشافویه، تهران بزرگ، شهرستان‌ها و بازداشتگاه‌ها از زندان اوین نامطلوب‌تر است. طی این سال‌ها برخی زندانیان و بازداشت شدگان در زندان‌ها به دلایل مبهم سلامت یا جان خود را از دست داده‌اند.

رئیس محترم قوه قضائیه!
مستحضر هستید چه در چهارچوب گفتمان دینی و چه از منظر انسانی، برخورداری از حقوق اولیه حق هر زندانی است.

"سال‌هاست منتقدان و برخی زندانیان اعلام کرده‌اند که در بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها حقوق ابتدایی زندانیان نقض می‌شود و شاهد خشونت‌هایی هستیم"آموزه‌های اسلام بر مدارا و حفظ کرامت انسانی تاکید دارند، اما گویا در زندان‌ها «کرامت» افراد خدشه‌دار می‌شود. زندان در تعالیم اسلام محل اصلاح و بازپروری بوده و مکانی برای جبران گذشته است. اما اکنون بستری برای استمرار جرائم و حتی توسعۀ آن شده است. همچنین مغفول ماندن برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی ویژه، زندان را از نهادی برای اصلاح و از بین بردن زمینه‌های زایش جرم، به محل و زمینه‌ای برای افزایش آن بدل ساخته است. باید به زندانی به عنوان یک انسان نگریست و تلاش گردد تا زندانی، انسانیت و شخصیت خود را بازیافته و مجدداً به جامعه و محل زندگی خود بازگردد.

اصلاح وضعیت کنونی زندان‌ها نه فقط محدود به اقداماتی کوتاه‌مدت و یا صرفاً عذرخواهی بعد از وقوع اتفاقاتی نظیر مورد اخیر، که نیازمند اقداماتی جدی در جهت تحقق امکان نظارت عمومی بر زندان‌ها و چاره‌اندیشی برای رفع تعارض منافع میان مدیریت و نظارت بر زندان‌ها توسط نهادی یکسان، و اقداماتی از جمله محول کردن کامل یا بخشی از وظیفۀ نظارت بر زندان‌ها، به نهادی غیرذی‌نفع است.

مادامی که قانون با هدف تقویت شفاف‌سازی و نظارت‌پذیر شدن اقدامات سازمان زندان‌ها اصلاح نشود، روال همین خواهد بود. چاره‌اندیشی برای اصلاح وضعیت کنونی زندان‌ها و نظارت بر آن‌ها، از مهم‌ترین اولویت‌های قوۀ قضاییه به شمار می‌رود. به‌نظر می‌رسد اراده تحول در وضعیت زندان‌ها منوط به تمرکز ویژه رئیس قوه قضائیه و تشکیل کمیته‌ای ویژۀ بررسی و پیگیری مطالبات ذیل است:

- تغییر در ساختار و نظارت بر زندان‌ها و رفع تعارض منافع در زندان‌ها با تفکیک سازمان زندان‌ها از قوه قضائیه و الحاق آن به وزارت دادگستری؛ تدوین برنامه اصلاح و تربیت زندانیان و توجه ویژه به کانون اصلاح و تربیت با همکاری دانشجویان؛ اجازه بازدید حضوری از زندان‌ها برای سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالین اجتماعی؛ افزایش ظرفیت و تسهیل پذیرش کارآموزان رشته مددکاری اجتماعی در زندان‌ها.

والسلام علی من اتبع الهدی

امضاکنندگان نامه:

بسیج دانشجویی دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
بسیج دانشجویی دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی