دانشگاه‌ها و مدارس را با میراث فرهنگی کشور آشتی دهیم

به گزارش خبرنگار مهر، سعید شفیعا کارشناس گردشگری و میراث فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در یادداشتی که آن را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد، نوشت: گفته می‌شود که یکی از کارکردهای قابل استفاده از میراث فرهنگی و طبیعی، ایجاد انسجام اجتماعی و تقویت وحدت ملی است. اما آیا در این چند دهه از این کارکرد به نحو صحیح استفاده کرده ایم؟ بدون شک می‌توان گفت، خیر. مرور ساده ای به دروس دانشگاهی و مدارس نشان می‌دهد که تاریخ به عنوان درسی حفظی و حافظه‌ای دست و پاگیر دانشجویان و دانش آموزان شده است و نتیجه آن به جای پندآوری و تفکر آفرینی، نمره آوردن و دور ریخته شدن است.

چرا درسی که می‌تواند موجب غرور آفرینی و در عین حال اندرز گرفتن باشد، تبدیل به استرس و اتلاف وقت شده است؟ اساساً چه فرقی می‌کند که فلان حاکم و والی چند سال زیست و چند جنگ انجام داد تا جایگاه آن در زندگی ما تبیین نشده باشد؟ میراث فرهنگی به عنوان نمود عینی، ذهنی و عینی_ذهنی تاریخ بایستی بالاترین سطح تماس با دانش آموزان و دانشجویان را داشته باشد و کتاب درس آنها باشد.

هر چند برای این کتاب شدن نیازمند دفترچه راهنما و هدایتگری است. کلاس‌های تاریخ بایستی به صورت کارگاهی برگزار شود و فرصت روایت گری مستقیم تاریخ در دل بقایای آن فراهم شود. لزوم این موضوع را زمانی بهتر حس می‌کنیم که دانش آموزان جایگاه دوره‌های تاریخی و سلسله‌های گذشته را در زندگی امروز خود اصلاً درک نکرده اند.

"اما آیا در این چند دهه از این کارکرد به نحو صحیح استفاده کرده ایم؟ بدون شک می‌توان گفت، خیر"چگونه از آنها انتظار می‌رود که نسبت به حال و آینده خود شناخت صحیحی داشته باشند؟

توصیه قرآن کریم به سیر کردن در زمین و نظر کردن به عاقبت پیشینیان را بایستی سرلوحه آموزش تاریخی و فرهنگی کشور قرار داد. سیر کردن با نظر کردن کنار هم معنا دارد و در همراهی با هم تحول آفرینی می‌کند. اساساً نظر کردن بدون سیرکردن کار ساده ای نیست. چند درصد از دانش آموزان و دانشجویان کشور موزه ملی ایران را دیده اند؟ چند درصد آنها بناهای ثبت ملی و جهانی کشور را می‌شناسند؟ چه میزان از داستان‌ها و دلایل اهمیت این بناها و آثار اطلاع دارند؟

آموزش صحیح تاریخ و فرهنگ کشور در تماس و حس واقعی بقایای تاریخ و فرهنگی ممکن می‌شود و کشور ایران با دارا بودن میراث فرهنگی و تاریخی سرشار و پر معنا نیازمند روایت شدن و قرائت است. لازم است تا با یک تیر دو نشان زده شود.

هم دروس آموزشی از جنبه خسته کننده و کسالت بار خارج شود و هم انسجام اجتماعی و وحدت ملی به واسطه آموزش صحیح و کاربردی به صورت ریشه‌ای تقویت شود.

البته که مراجعه تنها به موزه‌ها و بناهای تاریخی راه نجات دروس و دانش آموزان کشور نیست. حضور متخصص تاریخ، فرهنگ و باستان شناس آگاه و تفسیرگر برای انتقال صحیح و مناسب مفاهیم به بازدید کنندگان و شکل دهی سوال در ذهن دانش آموزان و دانشجویان مسیر صحیح این رویکرد تحول آفرین آموزشی است.