طالبان امروز همان طالبان ۲۰۰۱ است، فقط گفتمان دیپلماتیک یاد گرفته/ سمت و سوی اصلی سناریوی طالبانیزه شدن افغانستان، ایران است

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، زهرا مهران

راد،با نزدیک‌تر شدن گروه طالبان به تصرف کابل نگرانی‌ها درمورد افغانستان و سقوط شهرهای مهم این کشور مانند قندهار، مزارشرف با چنان سرعتی در جریان است که تحلیلگران را از پیش بینی های دقیق دورنگه داشته است در همین راستا . برخی از کاربران افغانستانی در شبکه‌های اجتماعی نوشته اند که دولتی‌ها شهر‌ها را به طالبان تقدیم می‌کنند. برای طالبان تصرف شهر‌های اصلی و مهم افغانستان در یک چشم بهم زدن رخ داد و حالا دیگر دولت اشرف غنی از رسمیت افتاده است.

در این خصوص برآن شدیم تا با ابوالفضل ظهره وند سفیر سابق کشورمان در افغانستان به گفتگو بپردازیم.

وی در خصوص آخرین وضعیت افغانستان و نزدیکی طالبان به کابل برای تصرف این شهر گفت: طالبان در ادامه پیشروی‌های خود الان وارد غرب کابل شده و شرایط خوبی در این شهر حکمفرما نیست کل شهر به صورت تعطیل درآمده و مردم نگران آینده خود هستند البته این گروه بیانیه‌ای صادر کرده و عنوان کرده خود را متعهد به جان و مال مردم می‌داند و به دنبال آن است که با حداقل خونریزی خود را به کاخ ریاست جمهوری برساند.

سفیر سابق ایران در افغانستان  در خصوص نگرانی آمریکا و انگلیس از تصرف شهر‌های بزرگ در افغانستان توسط طالبان نیز گفت: آمریکا و انگلیس نگران این نیستند که طالبان به آن‌ها متعرض شود، چون اساسا می‌دانند این گروه جرات چنین کاری را ندارد، اما سرعت تغییرات در همسایه شرقی ما به حدی بالا بوده که آمریکایی‌ها را نیز شوکه کرده و تشنجی بین آمریکا و انگلیس و حتی جنگ لفظی بین بایدن و ترامپ به دلیل سرعت بالای تحولات شکل گرفته است.

*آنچه این روز‌ها در خیابان‌های کابل به چشم می‌خورد چیزی جز خروجی دوحه نیست / اوضاع به حدی پیچیده است که زمینه برای جنگ داخلی باقی نمانده است

ظهره وند با تاکید بر اینکه روند پیش رو برای آمریکایی‌ها دور از انتظار نبوده است، گفت: طبیعتا آنچه این روز‌ها در خیابان‌های کابل به چشم می‌خورد چیزی جز خروجی دوحه نیست، البته انتظار آمریکا این بود که بخش‌هایی از افغانستان باید حفظ شود که از رهگذر آن دور جدیدی از جنگ داخلی و جنبش‌های مردمی شکل بگیرد و البته در روند فعلی با سرعت پیش رو اساسا زمینه‌ای برای ایجاد جنگ داخلی باقی نمانده است، چون کلیت شهر‌ها به تصرف طالبان یا به عبارتی پاکستان درآمده و کناره گیری اشرف غنی رئیس جمهور این کشور نیز خیلی دیر است و امروز بود و نبود او دیگر تفاوتی ندارد و طالبان به هیچ عنوان حاضر به تشکیل دولت مشترک با بقایای دولت غنی نخواهد بود.

* طالبان تشکیل امارت اسلامی را تمام شده می‌داند/نزدیک به ۸۰ مردم افغانستان مخالف طالب هستند

سفیر سابق ایران در افغانستان افزود: الان طالبان تشکیل امارت اسلامی را تمام شده می‌داند،این در حالی است که روند فعلی در افغانستان در تضاد کامل با انتظارات مردم است و در روند پیشروی‌های طالبان مردم به هیچ عنوان با آن‌ها همراهی نکرده اند شاید در برخی شهر‌های کوچک به دلیل پشتون بودن یا گرفتن امتیازاتی از طالبان همکاری‌هایی با آن‌ها صورت، اما در شهر‌های بزرگ به ویژه مراکز استان‌ها مردم تمایلی به طالبان ندارند و لذا نزدیک به ۸۰ مردم افغانستان مخالف طالب هستند.

*شرایط افغانستان آیینه ای برای عبرت کسانی است که به غرب اعتماد می کنند

وی با اشاره به خلف وعده غرب در حمایت از دولت رسمی افغانستان گفت: مردم در این کشور بیشتر دلخور از جفایی هستند که غرب و اروپا به آن‌ها کرده است و نتیجه اعتماد به غرب شرایط وحشتناکی شده که امروز در افغانستان حاکم است و می‌توان گفت این شرایط آینه عبرتی برای همه جهان به ویژه کشور‌های منطقه است.

"برخی از کاربران افغانستانی در شبکه‌های اجتماعی نوشته اند که دولتی‌ها شهر‌ها را به طالبان تقدیم می‌کنند"

ظهره وند در خصوص عدم حمایت آمریکا از دولت غنی نیز گفت: آمریکا نیامده بود که دولت سازی کند بلکه سعی کرد یک دولت صددرصد ضعیف را شکل دهد و بدتر از آن واکنش جامعه نخبگانی بود که آن‌ها نیز همه تخم مرغ‌های خود را در سبد آمریکا و غرب چیدند و افرادی شدند که نه هویت جهادی داشتند و نه در ساختار جامعه افغان جای داشتند و فقط به دنبال پر کردن جیب خودشان بودند.

*فرماندهی ساختار نظامی در افغانستان با آمریکائی ها بود/لذا نظامیان دستور عدم مقاومت داشتند

سفیر سابق ایران در افغانستان در خصوص ساختار نظامی افغانستان نیز گفت: در افغانستان فرماندهی ساختار نظامی در عمل به عهده آمریکا بود به همین دلیل به نظامیان این کشور دستور عدم مقاومت دادند. از سوی دیگر فساد در ساختار سیاسی افغانستان به حدی بود که والیان امارت‌ها به سادگی در ازای گرفتن پول موقعیت خود را می‌فروختند و کنار می‌رفتند و در حقیقت این دوره در افغانستان بیشتر دوره معاملات و زد و بند بود. یعنی مشکل اصلی در افغانستان فقدان یک هویت روشن ملی بود

وی تصریح کرد: وضعیت در افغانستان یک دولت مینیاتوری بود که در همسایگی ما تشکیل شد و در عمل هیچ خاصیتی نداشت و جهان به زودی نظاره خواهد کرد که اشرف غنی از کدام نقطه جهان سردر خواهد آورد.

*طالبان امروز همان طالبان ۲۰۰۱ است با این تفاوت که متعصب‌تر شده و گفتمان دیپلماتیک یاد گرفته

ظهره وند در پاسخ به این سوال که طالبان ۲۰۲۱ چه تفاوت‌هایی با طالبان ۲۰۰۱ خواهد داشت؟ گفت: طالبان امروز همان طالبان ۲۰۰۱ است با این تفاوت که ایدئولوژیک‌تر و متعصب‌تر شده است اما ساماندهی قوی دارد گفتمان دیپلماتیک یاد گرفته و در صحنه میدانی هم با کمک‌های مستشاری پاکستان قوی‌تر شده است. لذا امروز هماهنگ‌تر عمل می‌کند.

*اهداف اعتقادی طالبان به قوت خود در بیست سال قبل باقی است

سفیر سابق ایران در افغانستان ادامه داد:، اما اهداف اعتقادی طالبان به قوت خود در بیست سال قبل باقی است آن هم با پوشش گفتمان دیپلماتیک و استفاده از رسانه بنابراین رویکرد گذشته طالبان با ابزار جدید تنها بروزتر شده است.

*طالبان از جریان‌های افراطی مستقر در مالزی، اندونزی و بنگلادش نیز استفاده خواهد کرد

وی در خصوص تصمیم این گروه برای مدیریت افغانستان گفت: طالبان اگر بخواهد خلافت اسلامی تشکیل دهد رویکرد ایدئولوژیک خود را نشان می‌دهد که این رویکرد نیز خطرناک است، چون در ارتباط با تکفیری‌ها قرار می‌گیرد و از نیرو‌های داخلی پاکستان و منطقه استفاده می‌کند حتی شاید از جریان‌های افراطی مستقر در مالزی، اندونزی و بنگلادش نیز استفاده کرده و فراخوان دهد.

*سمت و سوی اصلی سناریوی طالبانیزه شدن افغانستان؛ ایران است

ظهره وند در پایان این گفتگو در پاسخ به این سوال که خطر شکل گیری دولت منتسب به طالبان برای ایران چه خواهد بود نیز گفت: به نظر می‌رسد در کل این شرایط جایگاهی برای افراطی گری در کابل ایجاد کند و در خوش بینانه‌ترین حالت در صورتی که طالب‌ها امارت اسلامی شکل دهند این امارت با آنچه مردم افغانستان در این بیست سال زندگی کردند، سازگاری نداشته باشد؛ لذا از سوی دیگر آمریکایی‌ها از این اتفاق به عنوان یک فرصت برای شکل دهی به اعتراضات اجتماعی ضد طالبانی استفاده می‌کنند، از اهرم تحریم استفاده می‌کنند و در این بین جمهوری اسلامی باید بیش از گذشته مراقب باشد، چون سمت و سوی اصلی این سناریوی متوجه ایران است.