واکنش‌های گسترده به اعدام محمد قبادلو؛ سازمان‌های حقوق بشری خواستار مداخله جامعه جهانی برای توقف اعدام‌ها شدند

رادیو فردا - ۳ بهمن ۱۴۰۲

در حالی که اعدام محمد قبادلو، جوان معترضی که در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ بازداشت شد، به موجی از واکنش‌ در فضای مجازی دامن زده، وکیل او اعلام کرد که برای اثبات «غیرقانونی» بودن اعدام موکلش، حاضر به مناظره علنی در این زمینه است.

امیر رئیسیان شامگاه دوشنبه، دوم بهمن، با انتشار ابلاغیه الکترونیکی شعبه دوم اجرای احکام کیفری دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان رباط کریم، خبر داد که ابلاغیه اجرای حکم اعدام آقای قبادلو «چند ساعت پیش» برای او ارسال شده است.

بیشتر در این باره:

محمد قبادلو، از بازداشت‌شدگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، اعدام شد

آقای رئیسیان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هر تصمیمی در فرایند ماده ۴۷۷ گرفته شده باشد نافیِ حق محمد قبادلو برای رسیدگی مجدد در راستای اعاده‌ دادرسی نیست و در نتیجه اجرای حکم محمد قبادلو هیچ مجوز قانونی ندارد و بی‌تردید قتل محسوب می‌گردد.»

با وجود اظهارات رئیسیان، درخواست سازمان عفوبین‌الملل برای توقف حکم اعدام این جوان، درخواست خانواده محمد قبادلو از خانواده فرید کرم‌پور حسنوند، مأمور نیروی انتظامی که قبادلو از جمله به کشتن او متهم بود، برای صرف‌ نظر از «قصاص» فرزندشان، درخواست کلارا بونگر، نماینده پارلمان فدرال آلمان و کفیل سیاسی قبادلو، مبنی بر فشار بر جمهوری اسلامی برای نقض این حکم و درخواست‌های گسترده در فضای مجازی فارسی‌زبان برای توقف اعدام، این جوان معترض سحرگاه روز سه‌شنبه، سوم بهمن، اعدام شد.

این در حالی است که طی یک سال گذشته، بارها خانواده او و نیز سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرده بودند که این زندانی جوان مبتلا به اختلال روانی بوده و اتهامات انتسابی او «مبتنی بر اعترافات اخذ شده زیر شکنجه» و در روندی پنهانی بوده است.

معصومه احمدی، مادر محمد قبادلو، سال گذشته با انتشار ویدئویی خبر داد که فرزندش دارای اختلال دو قطبی بوده و مصرف داروهایش را از مدتی پیش از اعتراضات متوقف کرده بود.

امیر رئیسیان، وکیل قبادی، در واکنش به خبر خبرگزاری رسمی قوه قضائیه ایران مبنی بر رد اعاده دادرسی این متهم در دیوان عالی کشور برای دو بار و نیز رد ادعای اختلالات روانی او، در شبکه ایکس نوشت: «پس در حضور رسانه‌ها مناظره کنیم با اسناد و احکام پرونده.»

او همچنین اضافه کرد: «خبرگزاری میزان اگر راست می‌گوید شماره و تاریخ صدور این حکم را اعلام کند. در این پرونده حکم قطعی قصاص در اعاده دادرسی توسط شعبه اول دیوان عالی کشور نقض شده است و پس از آن شعبه هم‌عرض هم حکم نداده است. حکم دیگری هم به ما ابلاغ نشده است.»

دست‌کم ۱۵ وکیل دادگستری دیگر چون علی مجتهدزاده، مصطفی دانشجو، ماهدخت دامغانپور، شیما قوشه، و محسن برهانی هم تأکید کردند که اجرای حکم قصاص محمد قبادلو در حالی که قبلا توسط دیوان عالی نقض شده بود غیرقانونی است.

کاربران شبکه‌های مجازی فارسی‌زبان که از زمان شنیدن خبر تصمیم قوه قضائیه برای اعدام این جوان معترض، تلاش داشتند با هشتگ‌های «اعدام نکنید» و نام او «صدای محمد قبادلو» باشند، پس از انتشار خبر اعدام او نیز، نسبت به این اقدام جمهوری اسلامی واکنش نشان داده‌اند.

کاربران به ویژه از این که جمهوری اسلامی پس از پخش اذان صبح اقدام به اعدام و گرفتن جان زندانیان می‌کند، ابراز انزجار کرده‌اند.

حسین رونقی، فعال سیاسی، اعدام محمد قبادلو را حتی بر اساس قوانین جمهوری اسلامی که آنها را «قرون وسطایی» نامیده، مصداق «جنایت علنی» دانسته و نوشته: «برای انتقام‌جویی از مردم ایران و پوشاندن ذلت‌ خود مقابل جهانیان، حکمی را اجرا کردید که در دیوان عالی خودتان هم نقض شده‌ بود.»

ژیلا بنی‌یعقوب، روزنامه‌نگار هم در شبکه ایکس به این موضوع اشاره کرده که دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در این زمینه سابقه دارد و پیش از این هم با وجود لغو حکم اعدام زانیار و لقمان مرادی، دو زندانی سیاسی کرد، آنها را اعدام کرد.

ضیا نبوی، فعال سیاسی نیز در اهمیت تلاش وکیل محمد قبادلو برای اثبات اقدام غیرقانونی قوه قضائیه در اعدام محمد قبادلو نوشته است: «توئیت‌ رئیسیان را که دیدم در لحظه اول به خودم گفتم که خب این تلاشی اگرچه درست ولی بی‌فایده‌ است. محمد قبادلو اعدام شد و روشن شدن حقیقت درین مورد، دردی را درمان نخواهد کرد. چند لحظه بعد یادم آمد حکم‌های اعدام بسیاری در اجرای احکام زندانهاست و زندانی‌های زیادی هنوز زیر تیغ اعدامند.»

کاربران دیگری نیز از غیرانسانی بودن حکم اعدام نوشته و دیگران نیز به این موضوع اشاره کرده‌اند که جمهوری اسلامی از آن رو که می‌داند، پس از اتفاقات سال‌های اخیر و به ویژه بعد از اعتراضات ۱۴۰۱، نمی‌تواند روی مشارکت مردمی حساب کند، با این اقدام به مردم این پیام را فرستاد که حضورتان در انتخابات برای ما «مهم نیست».

کاربران زیادی در فضای مجازی نوشته‌اند که جمهوری اسلامی از آن رو که در میادین جهانی، تحت فشار قرار دارد و مرتب به عقب رانده می‌شود، از مردم خود در داخل به شیوه‌های مختلف «انتقام سخت» می‌گیرد و به آنها «دهن‌کجی» می‌کند.

محمد قبادلو نهمین فردی است که در جریان اعتراضات سال گذشته بازداشت شد و سپس اعدام شده است؛ پیش از او محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمدمهدی کرمی، محمد حسینی، صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی، مجید کاظمی و میلاد زهره‌وند اعدام شده‌اند.

تصمیم جمهوری اسلامی به اعدام قبادلو در روز دوشنبه با انتقاد چهره‌هایی چون شاهزاده رضا پهلوی، حامد اسماعیلیون و بسیاری از خانواده‌های داغدار و داخواه و فعالان مدنی مواجه شده بود.