کشف سیاره‌های سرگردان در کهکشان

ستاره شناسان با استفاده از مشاهدات و داده‌های آرشیوی از چندین تلسکوپ فضایی و زمینی، تعدادی قابل توجه از سیاره‌های شناور آزاد – بین ۷۰ تا ۱۷۰ جرم از این قبیل – را در منطقه‌ای نزدیک از کهکشان راه شیری به نام «انجمن ستاره‌های جوان Upper Scorpius» کشف کردند. این بزرگترین نمونه از چنین سیاراتی است که در یک گروه کشف شده است و تعداد شناخته شده آن‌ها در کل آسمان را تقریباً دو برابر می‌کند.

 تا به امروز، بیشتر سیارات فراخورشیدی از طریق مدولاسیون‌های القا شده در ستارگان میزبانشان شناسایی شده اند. به این ترتیب، اکثریت قریب به اتفاق سیارات فراخورشیدی شناخته شده از نظر گرانشی به ستاره‌ها متصل هستند. با این حال، چندین سیاره شناور آزاد در طی دو دهه گذشته در بررسی‌های مختلف کهکشانی کشف شده‌اند.

این اجرام بسیار کم نور که کمتر از ۱۳ برابر جرم مشتری هستند و به یک ستاره یا کوتوله قهوه‌ای متصل نیستند، بلکه در میان آن‌ها سرگردان هستند. دکتر نوریا میرت روگ، اخترشناس آزمایشگاه اخترفیزیک بوردو و دانشگاه وین، در خصوص این کشف گفت: «ما از همان ابتدا هیچ تصوری از اینکه چه تعداد از این سیارات را می‌توانیم شناسایی کنیم، نداشتیم به همین دلیل واقعاً از کشف این تعداد قابل توجه، هیجان زده هستیم.»

رسانه‌های علمی نوشتند؛ در این مطالعه، دکتر میرت روگ و همکارانش از مشاهدات و داده‌های آرشیوی تعدادی از رصدخانه‌های بزرگ، از جمله NOIRLab NSF، تلسکوپ‌های ESO، تلسکوپ کانادا-فرانسه-هاوایی و تلسکوپ سوبارو با وسعت ۸۰۰۰۰ استفاده کردند.

"به این ترتیب، اکثریت قریب به اتفاق سیارات فراخورشیدی شناخته شده از نظر گرانشی به ستاره‌ها متصل هستند"این‌ها تصاویر میدانی بود که حاصل بیش از ۲۰ سال مشاهدات این تلسکوپ‌ها است. دانشمندان بر اساس این داده ها، بین ۷۰ تا ۱۷۰ سیاره شناور آزاد (بسته به سن مفروض) را در انجمن ستاره‌های جوان عقرب فوقانی یافتند. منطقه ستاره‌زایی که تقریباً در فاصله ۴۲۰ سال نوری از ما در صورت فلکی عقرب و اوفیوخوس قرار دارد.

دکتر میرت روگ می‌گوید: «ما حرکات کوچک، رنگ‌ها و درخشندگی ده‌ها میلیون منبع را در یک منطقه بزرگ از آسمان اندازه گیری کردیم. این اندازه‌گیری‌ها به ما این امکان را می‌دهد که به‌طور دقیق کم‌نورترین اجرام در این منطقه و از جمله سیارات سرگردان را شناسایی کنیم.» دکتر هرو بوی، دیگر محقق اصلی این مطالعه نیز می‌افزاید: «ممکن است چندین میلیارد از این سیارات غول پیکر شناور، آزادانه در کهکشان راه شیری بدون ستاره میزبان پرسه بزنند و این بی شک موضوع شگفت انگیزی است.» نتایج این پژوهش در نشریه معتبر Nature Astronomy به چاپ رسیده است.