الزام استفاده از ماسک، راهکاری موثر در کنترل شیوع کرونا

بیش از ۱۵۰ داروی مختلف در حال حاضر در آزمایشگاه‌های مختلف در جهان در دست بررسی است. این‌ داروها از داروهای موجود هستند که روی ویروس کرونا آزمایش می‌شوند. بعضی از تلاش‌های جاری برای یافتن داروی موثر بر ویروس کرونا عبارتند از: سازمان بهداشت جهانی برنامه «آزمایش همبستگی» را با هدف بررسی نویدبخش‌ترین شیوه‌های درمانی به جریان انداخته است. اما عدم رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری فیزیکی باعث شده تا آمار بیماران کرونایی به خصوص در برخی از استان های کشور، در روزهای اخیر روند صعودی به خود بگیرد و بار دیگر نگرانی روزهای تلخ ابتدای شیوع کرونا و محدودیت های ناشی از آن را در اذهان درمانگران که روزهای سختی را در روزهای همه گیری این ویروس خطرناک قرن پشت سر گذاشتند؛ افزایش دهد. بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه‌های داخلی به بررسی شیوع این بیماری پرداخته اند.

آرمان ملی: با توجه به اهمیت این موضوع سازمان جهانی بهداشت هم در دستورالعملی در اواسط خردادماه منتشر کرد که طبق آن دستورالعمل از دولت ها خواسته بود تا استفاده از ماسک صورت را در محیط های عمومی اجباری کنند.

"بعضی از تلاش‌های جاری برای یافتن داروی موثر بر ویروس کرونا عبارتند از: سازمان بهداشت جهانی برنامه «آزمایش همبستگی» را با هدف بررسی نویدبخش‌ترین شیوه‌های درمانی به جریان انداخته است"با وجود اینکه یک ماه پس از این دستورالعمل جهانی، ستاد مقابله با کرونا در کشور ما به این نتیجه رسید که استفاده از ماسک باید اجباری شود، اما ظاهرا مردم گوش‌هایشان را گرفته‌اند و بسیاری از آنها در مکان‌های عمومی فاقد ماسک هستند.

روزنامه آرمان ملی در گزارشی نوشت: بسیاری دیگر گرانی ماسک و اینکه باید در روز ۳ تا ۴ ماسک برای هر فرد استفاده شود، را دلیل این سهل انگاری ظاهری مردم می‌دانند و معتقدند مشکلات اقتصادی در پشت این موضوع قرار دارد. در ابتدا نگاهی به آخرین آمار مبتلایان به کرونا بیندازیم، طبق اعلام وزارت بهداشت و درمان، از جمعه (۱۳ تیر) تا شنبه (۱۴ تیر ۹۹) دوهزار و ۴۴۹ بیمار جدید مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شدند که یک‌هزار و ۱۴۸ تن از آنها بستری شدند. با افزایش این آمار، مجموع بیماران در کشور به ۲۳۷‌هزار و ۸۷۸ نفر رسید. در طی زمان مذکور نیز ۱۴۸ بیمار جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۱۱‌هزار و ۴۰۸ نفر رسید. استان‌های خوزستان، آذربایجان‌های غربی و شرقی، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز قرار دارند و استان‌های تهران، فارس، اصفهان، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان، البرز و لرستان در وضعیت هشدار قرار دارند.

به باور پزشکان اگر یک فرد بیمار یا ناقل کرونا سرفه کند ۲۰۰‌میلیون ویروس از دهان او خارج می‌شود و ۹۵‌درصد احتمال بیماری فرد کنار دستی او وجود دارد، اما اگر هر دو آن افراد ماسک زده باشند، میزان ابتلا به یک‌درصد کاهش می‌یابد. حال با این وصف باید پرسید: چرا در شرایطی که وضعیت شهرهای بزرگ، قرمز است و بسیاری از نقاطی که پیش‌تر سفید بوده‌اند، به قرمز، تغییر وضعیت داده‌اند، مردم از ماسک استفاده نمی‌کنند؟

بی‌تردید این میزان سهل انگاری و کم توجهی مردم شرایط را بدتر خواهد کرد. بر همین اساس و به‌دنبال کشف علت ماسک نزدن مردم، روابط عمومی سازمان نظام پزشکی یک نظرسنجی در کانال خود برگزار کرد که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد. در این نظرسنجی و از میان چندگزینه ای که به دلایل عدم استفاده از ماسک اشاره شده بود، ۴۰‌درصد از شرکت‌کنندگان علت این مسأله را سختی در نفس کشیدن حین استفاده و در فصل گرما اعلام کرده بودند، ۳۶‌درصد هنوز به تاثیر آن در پیشگیری از کرونا آگاهی نداشتند و ۲۴ درصد، نبود سیاست یکنواخت در برنامه‌های مختلف صداوسیما برای کاربرد ماسک (مهمانان و مجریان) را در عدم پیروی از این پروتکل بهداشتی دخیل دانسته بودند. همچنین نتایج یک نظرسنجی در شهر تهران نشان می‌دهد ۶۳‌درصد مردم به امکانات بهداشتی مانند ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده دسترسی ندارند

روزنامه اعتماد با درج گزارشی آورده است: از امروز استفاده از ماسک در کل کشور اجباری است.

"در طی زمان مذکور نیز ۱۴۸ بیمار جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۱۱‌هزار و ۴۰۸ نفر رسید"دیروز، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور این اعلام را موکد کرد که «به موجب مصوبه ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا، از امروز، تمامی مسافران ناوگان حمل و نقل عمومی شهری کشور اعم از تاکسی، اتوبوس و مترو ملزم به استفاده از ماسک هستند.» این اجبار، این‌بار هیچ شباهتی به هشدارها و توصیه‌های ۵ ماه گذشته ندارد. این‌بار، استفاده نکردن از ماسک در مراکز شلوغ مشمول مجازات است. دیروز رییس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا خواستار مجازات متخلفان استفاده نکردن از ماسک و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی شد و دامنه شمول این مجازات‌ها را از غیبت زدن برای کارمندان متخلف تا ارایه نکردن خدمات به متخلفان در جمعیت عمومی برشمرد.  این اجبار البته، یک تاخیر ۴ ماهه دارد. اگر از نیمه فروردین ماه که سازمان بهداشت جهانی، پروتکل‌های توصیه‌ای خود را بازبینی کرد و استفاده از ماسک را مهم‌ترین راه پیشگیری از انتقال ویروس کرونا دانست، دولت هم برای جمعیت عمومی این الزام را اجباری کرده بود، شرایط امروز کشور از بابت تعداد مبتلایان و تعداد فوتی‌های کرونا بسیار کمتر از اعداد امروز بود.

روزنامه همدلی با انتخاب مطلبی می نویسد: همزمان با شیوع بیماری کرونا از اواخر سال گذشته، اخباری از گوشه و کنار مبنی بر ابتلای تعدادی از نمایندگان دوره دهم مجلس به گوش می‌رسید، اما طی روزهای اخیر نیز همزمان با اوج شیوع بیماری کرونا، اخباری رسیده که ۴ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم نیز به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند که برای گذراندن دوره درمان در قرنطینه به سر می برند. به گزارش تسنیم، محمدطلا مظلومی نماینده مردم بهبهان، حجت‌الاسلام سیدمحمد موحد نماینده مردم کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده، حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر، برخوار و میمه وعلیرضا ورناصری نماینده مردم مسجدسلیمان نمایندگانی که به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند.

در اوایل اسفند ماه پس از اعلام رسمی شیوع کرونا در کشور، خبرهایی درباره ابتلای برخی از نمایندگان به این ویروس منتشر شد که طبق اعلام هیات رییسه ۲۳ نفر از آن‌ها قطعی درگیر این بیماری شده بودند.براساس این گزارش، محمدمهدی زاهدی رئیس سابق کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و نماینده مردم کرمان در خانه ملت نیز چندی پیش به کرونا مبتلا شده که طبق پیگیری‌ها، حال وی رو به بهبودی است. اعلام ابتلای تعدادی از نمایندگان به کرونا به روزهای اولیه شیوع این ویروس در کشور برمی گردد؛ پنجم اسفند سال گذشته یعنی اولین روز برگزاری جلسات مجلس بعد از تعطیلات سه هفته‌ای جهت حضور نمایندگان در رقابت‌های انتخاباتی از صد نماینده تست کرونا گرفته شد. ماجرا تا جایی پیش رفت که خود رئیس مجلس هم کرونا گرفت. علی لاریجانی به کرونا مبتلا شد و قرنطینه خانگی و تحت درمان قرار گرفت. بنا بر گفته مسعود پزشکیان، نایب رییس سابق مجلس شورای اسلامی، ۲۲ نماینده از تعداد ۱۰۰ نفر تست شده به کرونا مبتلا شده اند و اگر از همه نمایندگان تست کرونا گرفته می‌شد، حدود ۶۰ تن مبتلا به کرونا شناسایی می‌شد.

به گزارش روزنامه شرق، از ۴۵ کشوری که تا به امروز در آنها بیش از ۲۵ هزار مورد ابتلا به کروناویروس ثبت شده است، ۲۱ کشور درحال‌حاضر سطح واکنششان به این بیماری عالم‌گیر را کاهش داده‌اند.

"بر همین اساس و به‌دنبال کشف علت ماسک نزدن مردم، روابط عمومی سازمان نظام پزشکی یک نظرسنجی در کانال خود برگزار کرد که با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد"از این‌ تعداد، ۱۰ کشور شاهد افزایش موارد ابتلا هستند. ۱۰ کشوری که هم‌اکنون شاهد افزایش جدی شمار موارد ابتلا به کروناویروس هستند، جزء کشورهایی‌اند که رویکردهای کمتر سخت‌گیرانه‌ای در مدیریت شیوع این بیماری داشته‌اند.  با مشارکت مرکز «رصد واکنش دولت‌ها در برابر کروناویروس» دانشگاه آکسفورد، نشان می‌دهد از ۴۵ کشوری که بیش از همه به این بیماری مبتلا شده‌اند، واکنش ۱۰ کشور در برابر این پاندمی «خوش‌خیالانه» ارزیابی می‌شود؛ این یافته تردیدی باقی نمی‌گذارد که سیاست‌های مؤثر دولت‌ها درباره سلامت عمومی بر کاهش [موارد ابتلا] تأثیر آشکاری دارد. کارشناسان درباره خطر موج دوم کروناویروس هشدار می‌دهند و سازمان بهداشت جهانی (WHO) هم چند روز پیش رکورد جدیدی در شمار موارد ابتلا به کروناویروس در سطح جهان ثبت کرد؛ ولی بسیاری از کشورها در مواجهه با واقعیت‌های بی‌رحمانه اقتصادی به گزینه بازگشایی اقتصادهایشان روی ‌می‌آورده‌اند.

به گزارش ایسنا، هومان پارسایی دبیر شورای مرکزی مجمع دبیران شوراهای صنفی دستیاران و دانشجویان دکتری تخصصی وزارت بهداشت، در خصوص وضعیت دستیاران پس از حضور در مراکز درمانی مراقبت از بیماران کرونایی بیان داشت: از اوایل اسفندماه دستیاران درگیر بیماری ویروسی کووید ۱۹ شده‌اند و این در حالی است که پیش‌بینی دقیقی از آینده این بیماری وجود ندارد. شیوع این بیماری در کشور موجب ایجاد شرایط نگران کننده‌ای شده که با مدیریت مناسب و همدلی و مشارکت مناسب مردم و مسؤولان می‌توان از آن عبور کرد.

این فعال دانشجویی با بیان این‌که شیوع این بیماری و تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی موجب ایجاد وقفه در روند آموزشی و پژوهشی دانشجویان دکتری تخصصی و دستیاران شد، ابراز داشت: متاسفانه افزایش قیمت مواد اولیه آزمایشگاهی ناشی از نوسانات دلار  به گونه‌ای این وقفه را تشدید کرد، در چنین شرایطی انتظار می‌رود شرایط دفاع دانشجویان دکتری تخصصی تسهیل پیدا کند که متاسفانه تا کنون نه تنها هیچ اقدامی از سوی مسؤولان دانشگاهی و وزارت بهداشت در این راستا صورت نگرفته بلکه یکسان نبودن شرایط دفاع در دانشگاه‌های مختلف موجی از نارضایتی و دلسردی را در بین دانشجویان ایجاد کرده است.

محمد نفریه رئیس کمیته پیشگیری از بیماری‌های واگیردار سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا درباره وضعیت مراکز شبانه‌روزی بهزیستی با توجه به افزایش بیماری کرونا در کشور گفت: بسیاری از تمهیداتی که سازمان بهزیستی قبل از شیوع کرونا اعلام کرده بود، همچنان پابرجاست مانند محدودیت در ملاقات‌ها که  در صورت موافقت در اتاق شیشه‌ای انجام می‌شود.  در مناطق سفید و زرد پذیرش از ابتدای تیرماه آزاد شد، اما در مناطق قرمز همچنان پذیرش انجام نمی‌شود. در خصوص مرخصی‌ها هم محدودیت همچنان وجود دارد و اگر مددجویی به مرخصی برود باید مدت زمان طولانی در کنار خانواده باشد و هنگام بازگشت نیز تست پی سی آر از آنها گرفته می‌شود. همچنین مدجویان دو هفته در اتاق‌های قرنطینه هستند و پس از آن وارد مرکز می‌شوند. تصمیم‌گیری در خصوص اعمال محدودیت‌ها به استان‌ها واگذار شده است. در برخی از استان‌ها مهدهای کودک دوباره تعطیل شده‌اند.

"۱۰ کشوری که هم‌اکنون شاهد افزایش جدی شمار موارد ابتلا به کروناویروس هستند، جزء کشورهایی‌اند که رویکردهای کمتر سخت‌گیرانه‌ای در مدیریت شیوع این بیماری داشته‌اند"در استان‌های قرمز مراکز روزانه و مهدهای کودک می‌توانند با نظر استان تعطیل شوند.

به گزارش پایگاه خبری بهار نیوز، ‌سرفه ناشی از بیماری کووید-۱۹ خشک و مداوم است و فرد را دچار تنگی نفس می‌کند.بیماری که دچار سرفه، بدن درد، ضعف، تب، اختلال بویایی و چشایی شده است احتمالا به کرونا مبتلا شده است.سرفه ناشی از بیماری کووید-۱۹ خشک و مداوم است و فرد را دچار تنگی نفس می‌کند.با پیشروی بیماری در بافت‌های آسیب‌دیده ریه مایع جمع می‌شود و در این شرایط فرد احساس تنگی نفس بیشتری را تجربه می‌کند زیرا بدن قادر به تامین اکسیژن مورد نیاز خود نیست.سرفه خشک مشابه با آنچه در بیماران مبتلا به کوویدـ۱۹ مشاهده می‌شود با خلط همراه نیست و معمولا از قسمت پشت گلو آغاز می‌شود.همچنین در سرفه خشک مجرای تنفسی باز نمی‌شود و اغلب افراد این سرفه را آزاردهنده توصیف می‌کنند.

رسانه های اصولگرا

روزنامه جوان: روز گذشته با مرگ ۱۴۸ بیمار کرونایی دیگر، مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۱۱ هزار و ۴۰۸ نفر رسید. طبق اعلام وزارت بهداشت ۱۸ استان کشور در وضعیت قرمز و هشدار قرار دارند.

روزنامه جوان در گزارشی آورده است: رشد روند ابتلا به کرونا تنها در ایران نیست و به گفته سخنگوی وزارت بهداشت روزانه ۱۶۰ هزار نفر در دنیا به کووید ۱۹ مبتلا می‌شوند که ۶۰ درصد کل مبتلایان در یک ماه اخیر بیمار شده‌اند. مسعود مردانی، عضو ستاد کشوری مدیریت کرونا هم از ابتلای ۱۵ تا ۲۰ درصدی مردم کشور به این ویروس خبر می‌دهد، اما الگوی این ابتلا در تمام نقاط کشور به یک اندازه نیست و در حالی که در قم ۴۹ درصد مردم به این ویروس مبتلا شده‌اند، در کرمان با ابتلای ۵ درصدی مواجهیم. رشد جهشی روند شیوع و مرگ و میرهای کرونا با درخواست‌هایی از سوی برخی مسئولان بهداشتی ستاد کرونا برای بازگشت محدودیت‌ها به منظور در دست گرفتن دوباره اوضاع همراه بوده‌است، اما صحبت‌های روز گذشته رئیس‌جمهور بر بازگشت دوباره محدودیت‌ها دلالت نداشت. تدبیر دولت برای مدیریت اوضاع بحرانی جولان ویروس قاتل در کشور، همان تأکید بر ماسک‌زدن است؛ تأکیدی که حالا بناست با چاشنی تهدید و سختگیری‌های قانونی همراه شود.

به طور نمونه رئیس‌جمهور دستور داد کارمندان بدون ماسک، غیبت بخورند! یا به افراد بدون ماسک در اماکن عمومی همچون مترو و اتوبوس خدمات ارائه نشود.

به گزارش وطن امروز، افزایش تعداد مبتلایان به کرونا روزهای سختی را پیش روی کادر پزشکی قرار داده است. سخنگوی وزارت بهداشت گفت: طی ۲۴ ساعت گذشته (ظهر جمعه تا ظهر شنبه) ۲ هزار و ۴۴۹ بیمار جدید مبتلا به «کووید- ۱۹» در کشور شناسایی شدند که یکهزار و ۱۴۸ تن از آنها بستری شدند. سیما سادات‌لاری سخنگوی وزارت بهداشت گفت: مجموع بیماران «کووید- ۱۹» در کشور به ۲۳۷ هزار و ۸۷۸ نفر رسید. وی همچنین گفت: متأسفانه طی شبانه‌روز گذشته ۱۴۸ بیمار «کووید- ۱۹» جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۱۱ هزار و ۴۰۸ نفر رسید. سادات‌لاری افزود: خوشبختانه تاکنون ۱۹۸ هزار و ۹۴۹ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند.

"شیوع این بیماری در کشور موجب ایجاد شرایط نگران کننده‌ای شده که با مدیریت مناسب و همدلی و مشارکت مناسب مردم و مسؤولان می‌توان از آن عبور کرد"۳۱۳۶ نفر از بیماران مبتلا به «کووید- ۱۹» در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند. سادات‌لاری ادامه داد: تاکنون یک میلیون و ۷۶۹ هزار و ۵۲۰ آزمایش تشخیص «کووید- ۱۹» در کشور انجام شده است. سخنگوی وزارت بهداشت با تاکید بر لزوم رعایت بهداشت فردی و اجتماعی، فاصله‌گذاری اجتماعی، شست‌وشوی مکرر دست‌ها و بویژه استفاده از ماسک هنگام خروج از منزل و حضور در تجمعات، گفت: استان‌های خوزستان، آذربایجان‌های غربی و شرقی، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز قرار دارند.

سایت خبری مشرق نیوز در گزارشی آورد:‌ سرفه، تب و احساس خستگی از جمله علائم شایع بیماری کوویدـ۱۹ است و به همین دلیل بیمار احساس می‌کند دچار سرماخوردگی یا آنفلوآنزا شده است. تشخیص به موقع ابتلا به کوویدـ ۱۹ به منظور پیشگیری از انتقال آن و جلوگیری از بروز دیگر پیامدهای آن حائز اهمیت است. یکی از راه‌ها بررسی چگونگی سرفه کردن است تا مشخص شود سرفه از بیماری کوویدـ۱۹ نشئت گرفته یا عوامل و بیماری‌های دیگر موجب سرفه شده است.

سرفه ناشی از بیماری کوویدـ۱۹ خشک و مداوم است و فرد را دچار تنگی نفس می‌کند. به همین دلیل است که این بیماری بافت‌های ریه را تحریک می‌کند. با پیشروی بیماری در بافت‌های آسیب‌دیده ریه مایع جمع می‌شود و در این شرایط فرد احساس تنگی نفس بیشتری را تجربه می‌کند زیرا بدن قادر به تامین اکسیژن مورد نیاز خود نیست. افراد ممکن است بر اثر شرایط و بیماری‌های دیگر و نه بیماری کوویدـ۱۹ دچار علائم سرفه شوند. سرفه مرطوب با خلط همراه است، اما سرفه خشک مشابه با آنچه در بیماران مبتلا به کوویدـ۱۹ مشاهده می‌شود با خلط همراه نیست و معمولا از قسمت پشت گلو آغاز می‌شود.

"در خصوص مرخصی‌ها هم محدودیت همچنان وجود دارد و اگر مددجویی به مرخصی برود باید مدت زمان طولانی در کنار خانواده باشد و هنگام بازگشت نیز تست پی سی آر از آنها گرفته می‌شود"همچنین در سرفه خشک مجرای تنفسی باز نمی‌شود و اغلب افراد این سرفه را آزاردهنده توصیف می‌کنند. هرچند ممکن است ابتدا سرفه خشک باشد و در نهایت به سرفه مرطوب تبدیل شود. این شرایط در بیماران مبتلا به ذات‌الریه مشاهده می‌شود که اغلب فرد دچار سرفه‌های خشک شده اما با پیشرفت بیماری کیسه‌های هوایی ریه با ترشحات التهابی پر شده و موجب بروز سرفه مرطوب می‌شود.

بابک مهشید فر متخصص طب اورژانس در گفت وگو با خبرگزاری مهر، با عنوان این مطلب که سرماخوردگی در فصول گرم سال هم اتفاق می افتد،گفت: علت سرماخوردگی، کاهش دما نیست. بلکه دلیل آن، تهویه نامناسب است. تهویه نامناسب در مکان های بسته، باعث می شود بازدم افراد باعث بیماری شود.

در خصوص تاثیر گرما بر کاهش بیماری کووید ۱۹، گفت: تحقیقات نشان می دهد که افزایش دما تاثیری در کاهش این بیماری ندارد. آنچه باعث پیشگیری از انتقال ویروس می شود، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و پروتکل های بهداشتی است. ضرورت استفاده از ماسک در فضاهای بسته و محیط هایی که تجمع زیاد است، لازم به نظر می رسد. رعایت فاصله گذاری اجتماعی و همچنین استفاده از تهویه مناسب در محیط های بسته، می تواند از انتقال بیماری جلوگیری کند.

سایت خبری الف در یادداشتی آورده است: یادم هست در ایامی که آمار ابتلا و فوتی های کرونا  در کشورمان رو به کاهش گذاشته بود، یکی از دوستان که علاقمند است در همه اتفاقات ساده پای مقدسات و امور ماورایی را در میان ببیند، فایل صحبت وزیر بهداشت را برایم فرستاده بود که در آن دکتر نمکی کاهش سریع آمار کرونا و کنترل موفق آن را شبیه یک معجزه می دانست که در کشورمان اتفاق افتاده است! در جواب به دوستم نوشتم: «معجزه بزرگتر در چین و کره جنوبی اتفاق افتاده است که در کنترل بیماری و کاهش آمار ابتلا، وضعیت بسیار بهتری نسبت به ما دارند!». واقعیت این است که علی رغم جانفشانی ها و ایثارهای عاشقانه کادر درمانی کشور در مقابله با کرونا، مدیریت کلان این موضوع در کشور ما همچنان محل نقد جدی است.

به نظر می رسد آشفتگی در فهم ابعاد بحران، عدم اقناع کافی و آموزش عمومی مردم و تجویز راهکارهای شتاب زده و بدون توجه به شرایط واقعی، اشکالات اساسی مدیریت کلان کرونا در کشور ما است و تا این اشکالات رفع نشود، متاسفانه باید منتظر موج های بعدی و شاید شدیدتر در افزایش مبتلایان و قربانیان کرونا باشیم.