وال استریت جورنال: با هر توافقی، زمان گریز اتمی ایران «کمتر از یک سال» خواهد بود

روزنامه وال‌استریت جورنال به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داد که برآورد دولت جو بایدن نشان می‌دهد «تحت هر توافقی»، زمان گریز هسته‌ای ایران برای تولید مواد لازم به‌منظور ساخت بمب هسته‌ای، «بسیار کمتر» از یک سال خواهد بود و بازگشت به شرایط برجام ۲۰۱۵ دیگر مقدور نیست.

در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ شرایطی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در نظر گرفته شده بود که بر اساس آن، ایران تا تولید اورانیوم لازم با خلوص ۹۰ درصدی برای ساخت بمب هسته‌ای حداقل یک‌سال فاصله داشت.

اما اکنون وال‌استریت جورنال از قول مقامات آمریکایی می‌گوید برآورد دولت بایدن که اواخر سال گذشته میلادی انجام شد، نشان می‌دهد برنامه هسته‌ای ایران آن قدر پیشرفت کرده که زمان گریز هسته‌ای در هر صورت کمتر از یک سال خواهد بود و احتمالا به شش ماه کاهش یابد.

دولت آمریکا با وجود این برآورد همچنان احیای برجام را راهی برای رفع نگرانی‌ها از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران می‌داند.

با این همه وال‌استریت جورنال می‌نویسد موضوع کاهش زمان گریز هسته‌ای ایران امیدواری به توانایی دولت بایدن برای یک توافق قوی با جمهوری اسلامی را کاهش داده است.

بیشتر در این باره:

باراک: سران رژیم ایران با جنون فاصله دارند، بمب اتم را به سوی اسرائیل نخواهند انداخت

این مقامات که نام آن‌ها فاش نشده، گفته‌اند که زمان دقیق گریز هسته‌ای ایران بستگی به توافق جدید خواهد داشت؛ این‌که ایران برخی تاسیسات هسته‌ای را برچیده و ذخایر اورانیوم خود را همراه با سانتریفوژها نابود یا به خارج منتقل کند.

این گزارش می‌افزاید بدین ترتیب، کاهش زمان گریز هسته‌ای ایران تردیدها درباره رسیدن دولت جو بایدن به آنچه احیای توافقی «قوی و پایدار» خوانده، افزایش داده است.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با وال‌استریت جورنال از اظهار نظر درباره زمان گریز هسته‌ای ایران خودداری کرده، اما گفته است «تنها چند هفته» فرصت مانده تا به یک توافق برسیم، وگرنه پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران به حدی خواهد رسید که بازگشت به برجام را ناممکن خواهد کرد.

این گزارش می‌افزاید اگرچه ایجاد فاصله‌ای یک‌ساله برای رسیدن ایران به زمان گریز هسته‌ای در سند برجام سال ۲۰۱۵ رسما قید نشده، اما یک «اصل مرکزی» در تعیین شرایط برجام بود که بر اساس برآوردهای آمریکا و شرکای غربی در نظر گرفته بود.

در این میان برخی مقامات سابق آمریکا هشدار داده‌اند که کاهش زمان گریز هسته‌ای ایران به زیر شش ماه می‌تواند توانایی آمریکای برای واکنش به افزایش ناگهانی شتاب برنامه هسته‌ای ایران را تضعیف کند.

مقامات کنونی آمریکا نیز گفته‌اند نتیجه برآوردهای جدید که اواخر سال ۲۰۲۱ برای سناریوهای مختلف بررسی شده است، نشان می‌دهد که «تحت هر توافقی» زمان گریز هسته‌ای ایران «بسیار کمتر» از ۱۲ ماه خواهد بود.

این گزارش می‌افزاید البته زمان گریز هسته‌ای به معنی فاصله ایران تا ساخت بمب هسته‌ای نیست و تنها زمان لازم برای تولید مواد اولیه را در بر می‌گیرد؛ چرا که بر اساس ارزیابی مقامات غربی، ایران برای ساخت بمب هسته‌ای و سوار کردن کلاهک‌ هسته‌ای بر موشک‌ها مهارت‌های لازم را ندارد.

رابرت اینهورن، مقام ارشد دفتر کنترل تسلیحات وزارت خارجه آمریکا، گفته است احیای برجام تاثیری در دانش و تجربه هسته‌ای جمهوری اسلامی نخواهد داشت و تنها ایران ذخایر ۲.۵ تنی اورانیوم خود را خارج و فعالیت سانتریفوژهای پیشرفته را محدود خواهد کرد و تا سال ۲۰۳۱ سطح غنی‌سازی را در حد ۳.۶۷ درصد نگه خواهد داشت.

البته این محدودیت‌ها از سال ۲۰۲۴ کاسته خواهد شد و از سال ۲۰۲۶ که ایران اجازه خواهد داشت شمار سانتریفوژهای پیشرفته خود را افزایش دهد، زمان گریز هسته‌ای ایران حتی کوتاه‌تر خواهد شد.

در این میان ایران می‌گوید اجازه نخواهد داد که با احیای برجام سانتریفوژهای پیشرفته‌اش نابود شوند و وال‌استریت جورنال می‌نویسد احتمالا سانتریفوژها و ذخایر اورانیوم ایران تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پلمپ و انبار خواهد شد.