جاماندگان ادبیات و هنر در سفر به قرن جدید

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، سال ۱۳۹۹ با همه اتفاقات تلخ و شیرین‌اش، دوره جدیدی برای بشر بود؛ سالی که اتفاقات تلخ و ناراحت‌کننده در آن بیش از همه سال‌ها رخ داد؛ چراکه این سال نخستین سال از جنگ بشر با ویروس منحوس کرونا بود. متاسفانه اهل قلم و اهل ادبیات و هنر نیز در این سال نحس کم هزینه ندادند و ما عزیزان زیادی را از دست دادیم که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم و به برخی نام‌ها اشاره می‌کنیم.

اصغر عبدالهی
اصغر عبدالهی نویسنده، فیلمنامه‌نویس و نمایشنامه‌نویس مطرح کشورمان چند سالی بود که از بیماری سرطان رنج می‌برد و درنهایت بعد از سال‌ها مبارزه با این بیماری، تسلیم این بیماری کشنده شد. او که در سال ۱۳۳۴ در آبادان متولد شد، در کارنامه‌اش انتشار کتاب‌های «در پشت آن مه»، «سایبانی از حصیر»، «هاملت در نم نم باران و...»، «قصه‌ها از کجا می‌آیند»، «آبی‌های غمناک بارون»،‌ به چشم می‌خورد. او خالق فیلمنامه‌های ماندگاری مانند «یک قناری، یک کلاغ»، «خداحافظی طولانی»، «آشپزباشی»، «خواب زمستانی»، «نصف مال من، نصف مال تو»، «پیشنهاد ۵۰ میلیونی»، «صبحانه‌ای برای دونفر»، «آبی»، «چتری برای دو نفر»، «عینک دودی»، «داستان‌های جزیره (اپیزود سوم، باران و بومی)»، «عشق کافی نیست»، «غریبانه»، «مرسدس»، «خواهران غریب»، «به خاطر هانیه»، «در کمال خونسردی»، «سال‌های بیقراری»، «سمفونی تهران»، «بندر مه آلود»، «خانه خلوت»، «جستجو در جزیره»، «شهر خاکستری»،‌ «مهاجران»، «جمیل»، «جهیزیه‌ای برای رباب»، «حریم مهرورزی» است و کارگردانی فیلم «یک قناری، یک کلاغ» از اوست.

محمد مجلسی
محمد مجلسی، متولد سال ۱۳۱۲ بود و آثار زیادی تاکنون با ترجمه وی منتشر شده‌اند و کامل‌ترین نسخه رمان «بینوایان» اثر «ویکتور هوگو» یکی از این آثار است. وی همچنین «شطرنج‌باز» اثر اشتفان تسوایگ، «رویاهای ماده گرگ»، «پرنده مهاجر» و «جمیله» اثر چنگیز آیتماتف، مجموعه داستان «مرد مغزطلایی»، دو مجموعه چهار جلدی «زندگی بتهوون» و «ژان کریستف» نوشته رومن رولان و «هنر و دیوانگی» اثر مشترک سوفی دو سیوری و فیلیپ مه‌یر را به فارسی برگردانده است.

"«خاطرات پس از مرگ» اثر دوتور هم با ترجمه محمد مجلسی از سوی انتشارات «دنیای نو» چاپ شد"«خاطرات پس از مرگ» اثر دوتور هم با ترجمه محمد مجلسی از سوی انتشارات «دنیای نو» چاپ شد. همچنین از این مترجم رمان «مرگ بسیار آرام» اثر سیمون دوبوآر نیز منتشر شده بود. «آثار کلیدی موسیقی» نوشته گی للون، «کتاب آنا کارنینا»، «ماری آنتوانت»، «از قفقاز تا پرسپولیس»، «سقوط اصفهان»، «نامه‌های ایرانی»، «رومن رولان»، «سفرهای ژان شاردن به ایران» از دیگر آثار این مترجم فقید اصفهانی هستند.

محمود کیانوش
محمود کیانوش یکی از بازماندگان دهه‌ درخشان ۴۰ در ادبیات ایران است که دهه‌های پس از آن نیز فعال بود. از آثار این شاعر و پژوهشگر می‌توان به «شعر کودک در ایران»، «آدم یا روباه»، «دهکده نو»، «از بالای پله چهلمم»، «زبان چیزها»، «طوطی سبز هندی»، «نوک‌طلای نقره‌بال»، «باغ ستاره‌ها»، «بچه‌های جهان»، «طاق هفت‌رنگ»، «آفتاب خانه ما»، «شبستان»، «ساده و غمناک»، «شکوفه‌ حیرت»، «شباویز»، «ماه و ماهی در چشمه‌ باد»، «آب‌های خسته»، «‌مرد گرفتار»، «غصه‌ای و قصه‌ای»، «در آن‌جا هیچ‌کس نبود»، «این آقا کی باشند؟»، «و بلا آمد و شفا آمد»، «حرف و سکوت»، «برف و خون»، «غواص و ماهی»، «در آفاق نفس» و «در طاس لغزنده» و همچنین ترجمه بچه‌های عمو تم، اثر ریچارد رایت اشاره کرد.

عباس صفاری
عباس صفاری، شاعر شناخته شده که در سال‌های پایانی عمر ساکن کالیفرنیای جنوبی در لانگ بیچ بود، چند روزی به دلیل ابتلا به بیماری کرونا در بیمارستان بستری شد و به دلیل مشکلات تفسی به خواب مصنوعی فرو رفت. او از درگذشتگان کرونا در سال ۱۳۹۹ بود.

از این شاعر و نویسنده آثار متعددی به یادگار مانده است که می‌توان به «‌پشیمانم کن»، «‌مثل خواب دم صبح»، «‌خون انار»، «‌ملاقات در سندیکای مومیاگران»،‌ «‌قدم زدن در بابل»، «‌مثل جوهر در آب»،‌ «‌تاریکروشنا»، «‌خنده در برف» و «‌هبوط یا حکایت ما» اشاره کرد.

ایرج کابلی
ایرج کابلی، نویسنده و مترجم تا به امروز آثار زیادی را تالیف و ترجمه کرده است و آخرین ترجمه‌اش از شعرهای آنّا آخماتُوا در کتابی با نام «سوگ‌نامه» در حال انتشار است. سال ۱۳۹۹ سال پرباری برای ایرج کابلی بود، دو کتاب «دستور جامع زبان اوستا» و «رمان منظوم یِوْگٍنی انه‌گین اثر آلکساندر پوشکین» از او منتشر شد، وب‌سایت او به نام «فارسی‌خط» راه‌اندازی شد که به صورت تخصصی به خط مخصوصا خط فارسی می‌پردازد که در این سایت، فراخوان تازه‌ای به تمام فارسی‌زبان جهان ارائه داده است‌. از کتاب‌های ترجمه و تألیف ایرج کابلی می‌توان به «تاریخ دنیای قدیم»، اثر کورفکین، «آن روز می‌رسد»، اثر میرزا ابراهیم‌اف، «عملیت کنترل فکر»، اثر والتر باوارد، «گارد جوان»، اثر فاده‌یف، «کشف خزرستان»، اثر لِف گومی‌لی‌یوف، «یِوْ‌گٍنی اُنه‌گین»، اثر آلکساندر پوشکین، «وزن‌شناسی و عروض، درست‌نویسی‌ خط فارسی، راه نظم‌بندی، دستور جامع زبان اوِستا و سوگ‌نامه»، اثر آنّا آخماتُوا.

بدرالزمان قریب
معرفی بدرالزمان قریب کار سختی است؛ او را باید نویسنده، پژوهشگر، ایران‎شناس، زبان‌شناس، پژوهشگر زبان سُغدی، ادیب، شاعر، مترجم و مدرس دانشگاه معرفی کرد و بدون شک او در همه این کارها استاد بود. فرهنگ سُغدی، به سه زبان (سغدی – فارسی- انگلیسی) شاخص‎ترین اثر وی به‌شمار می‌رود. قریب از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادب‌ فارسی بود.

اکبر عالمی
اکبر عالمی، مجری، منتقد سینما، مستندساز و نویسنده کتاب‌های «قدرت واژگان»، «تمهیدات سینمایی»، «فرهنگ جامع انیمیشن» و مترجم کتاب «ظهور، در عکاسی و سینما» نیز از جمله کسانی بود که در سال ۹۹ رخ سفر بست و شاهد روزهای نخست قرن جدید نبود.

"فرهنگ سُغدی، به سه زبان (سغدی – فارسی- انگلیسی) شاخص‎ترین اثر وی به‌شمار می‌رود"نکته ناراحت کننده درباره مرگ عالمی نحوه مبتلا شدن او به کرونا و فوت اوست. عالمی که برای ساخت فیلم مستندی در مورد بیماری کرونا به یکی از بیمارستان‌های تهران رفته بود، به این بیماری دچار و از روزهای آغازین در بیمارستان بستری شد و در نهایت درگذشت.

پرویز ارشد
سال ۱۳۹۹ سال مرگ و میر‌های کرونایی بود و متاسفانه پرویز ارشد، مترجم آثار ادبی نیز بر اثر ابتلا به ویروس کووید ۱۹ در آمریکا درگذشت. پرویز ارشد، مترجم «گربه روی شیروانی داغ» از تنسی ویلیامز، «باران‌ساز» نوشته ریچارد ناش و «شکار جاسوس» نوشته نورمن دانیلز است.

علیرضا راهب
شاید یکی از عجیب‌ترین فوتی‌های کرونایی، علیرضا راهب، شاعر و ترانه‌سرا شناخته شده کشورمان بود. او که ساعت ۹ شب خبر از بستری شدنش در بیمارستان داد؛ چند ساعت بعد فوت کرد. راهب شعر را از سال‌های دهه ۶۰ آغاز کرد.

او یک دوره ده‌ ساله در شهر تبریز سکونت داشت و این فرصت مناسبی بود تا زبان و ادبیات ترکی را بیاموزد. «دو استکان عرق چهل‌گیاه» و «عشق پاره‌وقت» مجموعه شعرهای به‌جامانده از علیرضا راهب است.

چنگیز داورپناه
چنگیز داورپناه، استاد متن‌خوان زبان فارسی کرسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه «ساپینزا» شهر رم، در ۷۵ سالگی دار فانی را وداع گفت و در شهر «اوریولو» به خاک سپرده شد. وی ۱۴ تیر ماه ۱۳۲۵ در تهران متولد شد و سال ۱۳۴۴ پس از اتمام دوره دبیرستان، برای ادامه تحصیل، نخست به استانبول و سپس به آلمان و ایتالیا سفر کرد. در ایتالیا کارشناسی ارشد رشته روزنامه‌نگاری و دکترای جامعه‌شناسی را از دانشگاه «اوربینو» و دکترای زبان و ادبیات مدرن خارجی را از دانشگاه «ساپینزا» شهر رم دریافت کرد و از سال ۱۳۶۵ به مدت سی سال، در دانشکده ادبیات و فلسفه دانشگاه رم، در کرسی زبان و ادبیات فارسی، به‌عنوان استادیار پروفسور «پیه مونتزه» ایران شناس شهیر ایتالیایی، وظیفه استاد متن خوان زبان فارسی را ایفاء کرد. او در سال‌های تدریسش، جزوه‌های آموزشی گوناگون و نیز یک لغت‌نامه کوچک فارسی ایتالیایی برای استفاده دانشجویان تألیف و منتشر کرد.

"او یک دوره ده‌ ساله در شهر تبریز سکونت داشت و این فرصت مناسبی بود تا زبان و ادبیات ترکی را بیاموزد"از وی ترجمه‌هایی از زبان ایتالیایی به فارسی برجای مانده است که از میان آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد: «داستان‌هایی برای سرگرمی» و «روزی که در میلان از آسمان کلاه می‌بارید و چند داستان دیگر».

حسین صفاری‌دوست
حسین صفاری‌دوست، متولد سال ۱۳۲۸ در قزوین است. او نخستین مجموعه شعر خود را با نام «فصلی از شکفتن» در سال ۱۳۵۴ منتشر کرد و تا کنون بیش از ۲۰ مجموعه شعر به چاپ رسانده است. «مهمانی سنگ‌ها»، «نهال»، «کوچه‌های بی‌عابر»، «اندیشه‌های زخمی»، «خورشید خمیده»، اثر دوجلدی «با نیما و دیگران»، «خاکستری هزار قناری»، «با تاک‌های قرمز قزوین»، «چکاوک در حصار»، «این‌جا ستاره‌ها همه می‌سوزند»، «آتش خلوت‌نشین» و «آن وعده‌های پرپر دیروز» از دیگر کتاب‌های این شاعرند.

مسعود مهرابی
مسعود مهرابی متولد۱۳۳۳ در تهران، روزنامه‌نگار، نویسنده و کاریکاتوریست بود. او دانش‌آموخته رشته سینما و تلویزیون از دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه هنر بوده و رشته مدیریت تولید فیلم را در سازمان مدیریت صنعتی ایران گذرانده بود. مهرابی فعالیت خود را به عنوان روزنامه‌نگار از سال ۱۳۵۰شروع کرد و تا سال ۱۳۶۴ با بیش از بیست نشریه همکاری داشته ‌است.

مجله فیلم از سال ۶۱ تاکنون با مدیر مسئولی او منتشر می‌شود. مهرابی علاوه بر کتاب‌هایی در زمینه طرح و کاریکاتور، کتاب‌های سینمایی نیز تألیف کرده بود. کتاب‌های «نردبان‌های بی‌بام»، «کاریکاتورهای سیاه»، «دندان»، «کاریکاتورهای سینمایی» به‌صورت گردآوری و میان سایه‌روشن (۱۳۷۱) از آثار او در زمینه طرح و کاریکاتور هستند. از تالیفات سینمایی او می‌توان به کتاب‌های «تاریخ سینمای ایران» از آغاز تا سال ۱۳۷۵، «کتاب‌شناسی سینما در ایران»، «فرهنگ فیلم‌های کودکان و نوجوانان»، «فرهنگ فیلم‌های کوتاه ایرانی»، «کتاب‌شناسی سینما در ایران» از ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۰، «پشت دیوار رؤیا» (سیاحت‌نامه جشنواره‌های جهانی فیلم)، «صد سال اعلان و پوستر فیلم در ایران» و «صدوپنج سال اعلان و پوستر فیلم در ایران» و... اشاره کرد.

اسماعیل سعادت
استاد اسماعیل سعادت، نویسنده، زبان‌شناس، مترجم آثار فلسفی، عضو شورای عالی ویرایش سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، مدیر گروه دانشنامه تحقیقات ادبی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز از دیگر چهره‌های سرشناسی بود که حوزه کتاب در سال ۱۳۹۹ از دست داد.

"وی ۱۴ تیر ماه ۱۳۲۵ در تهران متولد شد و سال ۱۳۴۴ پس از اتمام دوره دبیرستان، برای ادامه تحصیل، نخست به استانبول و سپس به آلمان و ایتالیا سفر کرد"از آثار این نویسنده، پژوهشگر و مترجم می‌توان به «زندگی میکل آنژ»، اثر رومن رولان، «تلخ‌کامی‌های سوفی»، اثر کنتس دوسگور، «ایزابل»، اثر آندره ژید، «دانشنامه زبان و ادب فارسی» در ۷ مجلد (طرح، مقدمه، ویرایش نهایی، سرپرستی) اشاره کرد.

ثریا قزل ایاغ
ثریا قزل ایاغ، نویسنده حوزه کودک و نوجوان نیز از جمله کسانی بود که قرن جدید را ندید. از آثار تالیفی او می‌توان به «ادبیات کودکان: تولد تا سه سالگی»، «ادبیات کودکان ونوجوانان و ترویج خواندن»، «پرنیان و آب: با لالایی‌ها تا سرزمین خواب، مادرانه‌هایی»، «خواندن با کودک از تولد تا سه سالگی» «راهنمای بازی‌های ایران» و «لالایی‌ها و ترانه‌های نوازشی از تولد تا سه سالگی» اشاره کرد.

حسن انوشه
حسن انوشه، نویسنده، پژوهشگر تاریخ، زبان و ادبیات فارسی و سرپرست گروه نویسندگان دانشنامه ادب فارسی بود. این چهره فرهنگی که عمر خود را در حوزه ایران‌شناسی و تاریخ و زبان و ادب فارسی صرف کرد، به علت بیماری سرطان درگذشت. از آثار برجسته این ادیب می‌توان به «تاریخ ایران کیمبریج»، «ایران و تمدن ایرانی»، «تاریخ غزنویان»، «تاریخ تمدن»، «دانشنامه ادب فارسی» و «فارسی ناشنیده» اشاره کرد.

سوسن طاقدیس
سوسن طاقدیس، نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان درگذشت. فعالیت داستان‌نویسی حرفه‌ای خود را با نوشتن داستان «بابای من دزد بود» در کیهان بچه‌ها آغاز کرد.

طاقدیس آثار متعددی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به بازار نشر ارائه داده است که از این میان می‌توان به «قدم یازدهم ،تصویرگر معصومه کشایی»، «زرافه من آبی است» تصویرگر: علیرضا گلدوزیان، «پشت آن دیوار آبی»، «هزار سال نگاه»، «تو هم آن سرخی را می‌بینی»، «دخترک و فرشته‌اش»، «بزغاله‌های سبز»، «یکی بود» و «جوراب سوراخ» تصویرگر: علیرضا گلدوزیان تعدادی از آثار اوست. همزمان با کار داستانی برای کودک، شعر نیز از دیگر زمینه های علاقه و فعالیت خانم طاقدیس است، اشعاری برای کودکان که به طور پراکنده در مجلات مختلف به چاپ رسیده است.

نجف دریابندری
شاید اگر بخواهیم برای جاماندگان ادبیات و هنر در سفر به قرن جدید، طلایه‌داری انتخاب کنیم، سرشناس‌ترین چهره نجف دریابندری، مترجم و نویسنده مطرح کشورمان است که در اردیبهشت غیرکتابی امسال بر اثر ایست قلبی درگذشت. دریابندری به مناسبت ترجمه آثار ادبی آمریکایی جایزه تورنتون وایلدر از دانشگاه کلمبیا گرفته ‌است. نجف دریابندری در ۲۳ آبان ۱۳۹۳ در پی سکته مغزی در آی سی یو بستری شد و پس از بهبودی حالش در ۳ آذر ۱۳۹۳ از بیمارستان مرخص شد. این اتفاق چندبار دیگر نیز برای این مترجم پیشکسوت کشورمان اتفاق افتاد تا نهایت در سال‌های پایانی عمرش زمین‌گیر شد.

"او در سال‌های تدریسش، جزوه‌های آموزشی گوناگون و نیز یک لغت‌نامه کوچک فارسی ایتالیایی برای استفاده دانشجویان تألیف و منتشر کرد"از ترجمه‌های مطرح او می‌توان به «تاریخ فلسفه غرب» اثر برتراند راسل، «وداع با اسلحه»، نوشته ارنست همینگوی، «پیرمرد و دریا»، نوشته ارنست همینگوی، «سرگذشت هکلبری فین»، نوشته مارک توین، «بیگانه‌ای در دهکده»، نوشته مارک توین، «گور به گور»، نوشته ویلیام فاکنر اشاره کرد.

مهدی اخوان لنگرودی
مهدی اخوان‌لنگرودی زمانی که نامش می‌آید، ذهن‌ها را به سمت آن عکس معروفی که با شاملو و دولت‌آبادی در ماشین نشسته‌اند، می‌اندازد. حالا از مسافران آن ماشین یکی دیگر پیاده شده است و دولت‌آبادی به تنهایی با آن اتومبیل کلاسیک مشکی در جاده ادبیات ادامه می‌دهد. توانایی وی در سرایش ترانه و آشنایی وی با کوروش یغمایی، شکل‌گیری یکی از ماندگار‌ترین ترانه‌های آلترناتیو راک ایران، گل یخ در مقام ترانه‌سرا رقم خورد. «سپیدار»، «چوب و عاج»، «آبنوس بر آتش»، «خانه»، «سالیا» و «گل یخ» عناوین مجموعه شعرهای او و «آنوبیس»، «درمان»، «پنجشنبه سبز»، «ارباب پسر»، «در خم آهن»، «الا تی تی» و «توسکا» نام مجموعه‌داستان‌ها و رمان‌های این شاعر و نویسنده است. «یک هفته با شاملو»، «خدا غم را آفرید، نصرت را آفرید»، «از کافه نادری تا کافه فیروز»، «ای دل بمیر یا بخوان» و «ببار اینجا بر دلم» از دیگر کتاب‌های به‌جامانده از این شاعر، نویسنده و پژوهشگر است.

سیروس مشفقی
سیروس مشفقی مشهور به شاعر روستا، از دیگر درگذشتگان سال ۹۹ بود که از او کتاب‌های «پشت چپرهای زمستانی»، «پائیز شعرهای تازه»،  «نعره جوان»، «شبیخون» و «عشق معنی می‌کند حرف مرا» به یادگار مانده است.

حسن توفیق
بعد از کرونا بیشترین تعداد فوتی‌ها مربوط به ایست قلبی بود.

حسن توفیق، کاریکاتوریست و مدیرمسوول نشریه «توفیق» نیز در سال ۹۹ بر اثر ایست قلبی درگذشت. حسن توفیق (متولد ۱۱ اسفند ۱۳۰۴) از مدیران مسئول نشریه طنز «توفیق» و بزرگ‌ترین برادر از برادران توفیق بود که دوره سوم این مجله را منتشر کردند. او به مدت ۲۹ سال مدیریت نشریه «توفیق» را برعهده داشت.

ژیلا تقی‌زاده
۲۱ سال جنگیدن با بیماری سرطان کار هرکسی نیست؛ اما ژیلا تقی‌زاده این کار کرد و در دهه سوم مبارزات خودش تسلیم شد. از آثار این نویسنده فقید می‌توان به رمان‌های جیبی «پر از بادام و ماه»، «کهنه رباط» و همچنین مجموعه داستان‌هایی چون «لباس آبی روی بند رخت»، «من با یه پریزاد دوستم» و «خودنویس‌های بیچاره» اشاره کرد. ژیلا تقی‌زاده همسر سید مهرداد ضیایی، بازیگر و شاعر است.

ایران سرایی برای عاشقان

در میان درگذشتگان سال ۹۹ بودند، افرادی که ایرانی نیستند اما بیش از خیلی‌ها که تنها نام ایرانی‌ بودن را یدک می‌کشند، قلب‌شان برای ایران و زبان پارسی می‌تپد؛ از این رو در این گزارش در ادامه به نام‌هایی خواهیم پرداخت که برای زبان پارسی تلاش کرده‌اند.

رهنورد زریاب
محمداعظم رهنورد زریاب نویسنده سرشناس افغانستانی تا پیش از مرگ سرشناس‌ترین نویسنده افغانستانی بود که درگذشت او بدون شک ضایعه دردناکی برای اهل قلم است.

"او نخستین مجموعه شعر خود را با نام «فصلی از شکفتن» در سال ۱۳۵۴ منتشر کرد و تا کنون بیش از ۲۰ مجموعه شعر به چاپ رسانده است"رهنورد زریاب تا پیش از مرگ ده‌ها اثر ادبی خلق کرده بود و پرکارترین نویسنده از نظر تعداد آثار تولید شده در دهه‌های اخیر در افغانستان به شمار می‌رود و امروز هم آثار ناتمام زیادی از وی به یادگار مانده است. وی بیش از ۱۰۰ داستان کوتاه و چندین رمان نوشته است که شماری از این داستان‌ها در مجموعه‌های مانند «آوازی از میان قرن‌ها»، «مرد کوهستان»، «دوستی از شهر دور» و «نقش‌ها و پندارها» چاپ شده است.

شمس الرحمن فاروقی
شمس الرحمن فاروقی نویسنده، شاعر و منتقد زبان اردو ساکن کشور هندوستان به خاطر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت. فاروقی سال‌های آخر عمرش به شهر الله‌آباد سفر کرده بود و در این شهر سکونت داشت. او را یکی از مفاخر ادبیات زبان اردو می‌دانستند. فاروقی بیشتر به خاطر نوشتن اشعار و نوشته‌های انتقادی ادبیات غرب و ورود آنها به زبان و ادبیات اردو شهرت پیدا کرده بود.

این نویسنده هندی سال‌ها در مجله «شبخون» به نوشتن داستان و اشعار اردو زبان مشغول بوده و حدود چهار دهه گذشته مجموعه اشعارش با عنوان «کاروان» در این مجله منتشر شده است.

ژان کلود کریر
ژان کلود کریر، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی و همسر نهال تجدد نیز یکی از سرشناس‌ترین افرادی بود که فرهنگ و هنر در سال ۹۹ از دست داد. به گفته دختر کریر، او از هیچ بیماری خاصی رنج نمی‌برد و در منزلش در پاریس، در حالی که خواب بود به مرگ طبیعی از دنیا رفته است.
روزنامه لوپاریزین درباره او نوشت «او یکی از بزرگ‌ترین نام‌ها در سینمای فرانسه بود که به واسطه همکاری‌اش با کارگرانان به‌نام و مهمی چون لوئیس بونوئل، میلوش فورمن و ژاک دوره شناخته می‌شد.»

ژان کلود کریر متولد سال ۱۹۳۱ در فرانسه بود. او نگارش ۶۰ سناریو و حدود 80  اثر ادبی جمله داستان، مقاله، ترجمه، فیلم‌نامه را در کارنامه خود داشت. کریر به واسطه همسر ایرانی‌اش نهال تجدید که نویسنده و پژوهشگر ایرانی است به زبان و ادبیات فارسی آشنایی و دلبستگی خاصی داشت و نمایشنامه‌ای را برگرفته از کتاب منطق‌الطیر عطار نیشابوری نگاشت که تحت عنوان مجمع مرغان به فارسی هم ترجمه شد و پیتر بروک، کارگردان تئاتر آن را به صحنه برد. وی دو بار هم نامزد جایزه اسکار شد؛ یک بار برای فیلم‌نامه اقتباسی «سبکی تحمل‌ناپذیر هستی» و«میل مبهم هوش» و بار دیگر برای فیلم‌نامه «جذابیت پنهان بورژوازی».

"او دانش‌آموخته رشته سینما و تلویزیون از دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه هنر بوده و رشته مدیریت تولید فیلم را در سازمان مدیریت صنعتی ایران گذرانده بود"کریر برای فیلم‌نامه «سبکی تحمل‌ناپذیر هستی» که اقتباس مشهوری از رمان میلان کوندرا است در سال۱۹۸۸ برنده جایزه بافتا نیز شد که فیلیپ کافمن فیلم تحسین‌شده‌ای از روی آن ساخت.

محمدعلی عجمی
محمدعلی عجمی، شاعری از جمهوری تاجیکستان است که در سال ۱۹۵۶ میلادی در استان «وخش» و در شهر «قرقان تپه» متولد شد و چند سالی نیز در ایران زیست. تحصیلات او در رشته زبان و ادبیات فارسی تاجیکی است. او پس از تحصیل به شهر خود وخش بازگشت و تا سال استقلال جمهوری تاجیکستان در این شهر زندگی کرد. شعر عجمی در قیاس با شعر هموطنانش بسیار پخته‌تر و امروزی‌تر است. او از تجربه شاعران نوپرداز و غزل‌سرایان نواندیش این سال‌ها به خوبی بهره برده است و در مجموعه سوم خود «اندوه سبز» این تأثیر بسیار آشکار است.

اندوه سبز بی‌گمان بهترین مجموعه شعری عجمی و از بهترین مجموعه‌های این سال‌ها در میان شاعران تاجیکستان است.

غم وصال همچنان ادامه دارد...

ما در این گزارش تنها به فعالیت‌ها، آثار و زندگی برخی از اهالی قلم اشاره کردیم، اما بدون در این میان نام‌هایی نیز بودند که عمر خود را صرف فرهنگ و ادب این مملکت کردند و در بالا به آنها اشاره نشد. در ادامه به شکل مختصر به نام این عزیزان می‌پردازیم.

عبدالقادر جعفری، استاد دانشگاه و رییس اسبق بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاہ اله آباد
حبیب الله بی‌گناه، غزل‌سرای برجسته و ادیب پیشکسوت خراسانی
کیومرث درمبخش، نویسنده، عکاس و کارگردان
ناصر آقابرآ، شاعر و نویسنده روشندل و صاحب‌نام مهابادی
احمد قدرتی‌پور، نقاش، شاعر و روزنامه‌نگار اصفهانی
رضا بابایی، نویسنده
عصمت اسماعیلی، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان
علی پیرنیا، مترجم و مصحح متون ادبی
رمضانعلی اولیایی، شاهنامه‌پژوه و مشهور به «پدر فرهنگ آمل»
عباس آقاجانی، شاعر و ویراستار و حروفچین کتاب‌های شفیعی کدکنی و الهی قمشه‌ای
احسان اسکندری، شاعر
عبدالرضا مزاری، شاعر، هنرمند و نویسنده
محمدرضا الوند، نویسنده و پژوهشگر
علی‌اکبر عبدالهی، مترجم
علی گرامی جندقی، راوی روشندل افسانه‌های ایرانی
هرمز انصاری، نویسنده و پژوهشگر
غضنفر بالی لاشک، شاعر و ترانه‌سرای مازندرانی
عبدالرحیم احمدی، نویسنده، پژوهشگر و رییس دانشگاه آزاد (قبل از انقلاب)
ایرج نوبخت، مترجم و نویسنده
جلال ملکشاه، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار
علی اصغر اقتداری، شاعر
رحمت الله حسن پور، شاعر مازندرانی
سیدحمید محمودی، شاعر جوان همدانی که در ۳۲ سالگی بر اثر کرونا درگذشت
عبدالعلی صادقی، شاعر و نویسنده
کریم عبداللهی، مسن‌ترین شاعر فولکلور سیستان و بلوچستان
محمدرضا حسن‌بیگی، شاعر
آزاده شریعت، نویسنده

منبع: ایبنا