نگرانی ازبکستان از طالبان در ساخت کانال آبی قوش‌تپه

به گزارش «تابناک» به نقل از ایندیپندنت، «شوکت میرضیایف»، رئیس‌جمهور ازبکستان به طرح طالبان برای احداث کانال قوش‌تپه واکنش نشان داد.

میرضیایف درباره احداث کانال آبی قوش تپه در افغانستان گفت که این کانال بر سرازیر شدن آب در آسیای میانه اثر می‌گذارد.

میرضیایف در نشست سران صندوق بین‌المللی برای نجات دریای آرال در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، پیشنهاد کرد که افغانستان در گفت‌وگوها بر سر استفاده مشترک از منابع آبی در آسیای میانه شرکت کند. او گفت: «ما پیشنهاد می‌کنیم که موضوع شرکت نمایندگان افغانستان در گفت‌وگوهای منطقه‌ای در مورد استفاده مشترک از آب بررسی شود.»

رؤسای جمهوری سه کشور آسیای میانه در مورد پیامدهای احداث کانال قوش‌تپه نگرانند و رئیس‌جمهوری ازبکستان احداث کانال قوش‌تپه را دلیلی بر تغییر در رژیم آبی و تعادل آب در آسیای مرکزی ارزیابی کرده است. او گفت: «تشکیل کارگروهی مشترک را برای بررسی همه جوانب احداث کانال قوش‌تپه و اثر آن بر رژیم آبی آمو دریا، با مشارکت مؤسسات تحقیقاتی کشورهایمان، ضروری می‌دانیم.»

کانال آبیاری قوش‌تپه بزرگ‌ترین پروژه انتقال آب در شمال افغانستان است که ظرفیت انتقال ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از رودخانه آمو دارد. طول این کانال ۲۸۵ کیلومتر و عرض آن ۱۵۲ متر و عمق آن ۸.۵ تا ۱۲.۵ متر است. گفته می‌شود که پس از تکمیل مراحل ساخت کانال قوش‌تپه، ۵۵۰ هزار هکتار زمین در استان‌های بلخ و جوزجان و فاریاب زیر کشت می‌رود.

کانال قوش‌تپه حدود نیم قرن پیش، در زمان ریاست‌جمهوری محمد داوود خان طراحی شد، اما جنگ و ناامنی در افغانستان مانع بهره‌برداری از این پروژه شده بود.

در نظام جمهوری سابق مورد حمایت کشورهای غربی، جنگ و ناامنی از دلایل عملی نشدن طرح‌های بزرگ اقتصادی بود.

دو هفته پیش، «عظیم جان نظروف»، معاون اول وزارت آبیاری ازبکستان که به همراه هیئت بلندپایه این کشور به کابل رفته بود، برای همکاری با افغانستان در زمینه احداث کانال «قوش تپه» پیشنهاد داده بود.

اکونومیست در گزارشی نوشته است که اگر پروژه کانال آبی قوش تپه تکمیل شود، می‌تواند منجر به افزایش درگیری‌های منطقه‌ای شود، زیرا این پروژه آب را از آمودریا در نزدیکی مرز با ازبکستان که برای آبیاری مزارع پنبه که بزرگترین منبع اشتغال در آن کشور است، به داخل افغانستان هدایت می‌کند.