پیوند تاریخ با طبیعت در چهارمحال و بختیاری/ پیرغار؛ جاذبه‌ای که به دل تاریخ راه دارد

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد، در ایران باستان، تاریخ نگاری به آن شیوه‌ای که در یونان و روم یا ایران پس از اسلام سراغ داریم، معمول نبود و شاهان با استبداد بی حد و حصری که داشتند، ترجیح می‌دادند که خود رسما رویداد‌های زمان خویش را روایت کنند و چون مایل بودند که این روایت از گزند حوادث ایام به دور باشد، دستور می‌دادند آن را بر سینه ستبر کوه‌ها نقش کنند؛ یا به صورت نگاره یا در قالب کتیبه یا به هر دو شکل.

این شیوه از تاریخ نگاری، میراث هنری جالب توجهی را برای ما ایرانیان به یادگار گذاشته است یکی از این میراث‌های فرهنگی و هنری سنگ نبشته پیرغار است.

مجموعه گردشگری پیرغار در چهارمحال و بختیاری، نمود بارز پیوند تاریخ با طبیعت است تا ثابت کند این استان علاوه بر طبیعت بکر دارای ظرفیت‌های فرهنگی و یادمان‌های تاریخی ارزشمندی است.

چهارمحال و بختیاری معروف به بام ایران زمین، با وجود بیش از ۸۰۰ جاذبه و بیش از ۱۰۰ کانون گردشگری باعث شده تا این استان به یکی از مقاصد گردشگری کشور به ویژه در فصل تابستان تبدیل شود.

چهارمحال و بختیاری، که به خوش آب و هوایی در کشور معروف است دیدن هریک از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی آن خالی از لطف نیست.

یکی از مهمترین جاذبه‌های استان چهارمحال و بختیاری که پیوند تاریخ با طبیعت در آن بخوبی مشهود است، منطقه پیرغار در روستای ده چشمه شهرستان فارسان که به سبب کتیبه تاریخی برجای مانده از دوران مشروطیت از اهمیت بالایی برخوردار است با ما در سفر به این شهر سوئیسی ایران همراه باشید.

بیشتر بخوانید

• تصاویری زیبا از طبیعت بهاری در روستای ده چشمه
• همنشینی زیبای ماه و آسمان

روستای ده چشمه همانطور که از نامش پیداست ترکیبی از ده و چشمه است؛ این منطقه به‌دلیل وجود آب فراوان، درختان و طبیعت سرسبز جذابیت طبیعی خاصی به منطقه داده است.

همچنین گردشگاه پیرغار دارای هوایی بسیار تمیز و سرشار از اکسیژن است و زیبایی طبیعت این منطقه روح را نوازش می‌دهد.

چرا به این منطقه پیرغار می‌گویند؟

نام این منطقه گردشگری، از غاری آهکی با طول عمر طولانی برگرفته شده است. چندین چشمه چوشان از این غار سرازیر است که برای اهالی این منطقه بسیار محترم است چرا که تمامی کشتزارهایشان از این منطقه سیراب می‌شود.

به گفته بسیاری از اهالی قدیمی که در پیرغار زندگی می‌کردند نیز این منطقه در گذشته‌های دور عبادتگاه مردم محسوب می‌شد و دلیلش هم همین آبی بوده که از این غار جاری است.

درحال حاضر گردشگرانی که برای بازدید از این منطقه به پیرغار می‌روند به داخل غار رفته و شمع روشن می‌کنند؛ روشن کردن شمع به ویژه در مناسبت‌هایی مثل عید نوروز بیشتر است.

اهالی روستای ده چشمه قبل از تحویل سال شمع روشن کرده و سبزه‌های خود را نیز برای تبرک در غار قرار می‌دهند. به نظر می‌رسد اهالی روستا با این عمل، از طریق متبرک کردن سبزه‌های خود، داشتن سالی نیک و سلامت آرزو می‌کنند.

آبشار پیرغار

در منطقه پیرغار آبشاری به همین نام وجود دارد که یکی از جاذبه‌های دیدنی در این منطقه به شمار می‌رود و از دیدنی‌ترین آبشار‌های فصلی ایران است و به علت وجود چشمه‌ها و رودخانه‌های اطراف آن، نسبت به استان‌های دیگر مدت زمان بیشتری جاری و در محیط طبیعی شگفت انگیزی واقع شده است.

از مسیر‌های ایجاد شده در کوه می‌توان با یک کوهپیمایی خود را به بالاترین نقطه آبشار رساند و در ادامه مسیر با دنبال کردن آب به سرچشمه آن رسید. آبشار پیرغار در این منطقه سبب شده تا درختان و طبیعت سرسبزی شکل گیرد و هوای دلپذیری را برای مسافرانی که به این منطقه سفر می‌کنند، فراهم کند.

در این منطقه یکی از مهمترین و ارزشمندترین جاذبه‌هایی که سبب شده نام آن بسیار بر سر زبان‌ها باشد کتیبه‌ای است که در دوران مشروطیت در این منطقه باقی مانده است.

یادگاری از عصر مشروطه

بر روی قسمتی از کوه پایه رشته کوه زاگرس کتیبه‌ای به زبان فارسی حکاکی شده است. این کتیبه‌ها مربوط به دوران قاجاریه و عصر مظفری است.

"چرا به این منطقه پیرغار می‌گویند؟ نام این منطقه گردشگری، از غاری آهکی با طول عمر طولانی برگرفته شده است"کتیبه‌ها در چهار قسمت مجزا بر صخره‌ها و به ترتیب زمان وقایع از راست به چپ حجاری شده اند.

این کتیبه‌ها در چهار قسمت مجزا به سینه صخره‌ها و به ترتیب زمان وقایع از راست به چپ حجاری شده‌اند. کتیبه سوم تقریبا در حد فاصل و زیر دو کتیبه ابتدایی قرار گرفته که خود شامل دو بخش مجزا است. نوع خط کتیبه‌ها نستعلیق که گاه با شکسته آمیخته شده است و در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کرامت فدایی دهیار روستای ده چشمه گفت: کتیبه پیرغار، یادگار دوران مشروطیت، آغاز انقلاب و حرکت خوانین بختیاری به سمت تهران و فتح این شهر است.

سنگ نوشته پیرغار خواستگاه حجاری ایرانیان

مجموعه سنگ نوشته پیرغار مشتمل بر چهار قطعه بر روی سنگ سیلیسی به خط نستعلیق نگارش شده و بیانگر عدالت خواهی مردم این استان و اعاده مشروطه دوم و متعلق به ۱۰۰ سال پیش است.

عباس قنبری رئیس بنیاد ایران شناسی شعبه چهارمحال و بختیاری گفت: از دوران قدیم مردم به کوه نگاری، برد نوشته و گرم نوشته‌ها عادت داشتند و به علت اینکه تاریخ خود را ثبت نمایند ب روی سنگ‌ها آن‌ها را نگاشته اند.

او افزود: خط زیبای نستعلیق در این کتیبه‌ها و کوه نگاره‌ها نشان از اهتمام، تلاش و همت اساتیدی دارد که در استان چهارمحال و بختیاری به عنوان یکی از خواستگاه‌های حجاری مد نظر است.

قنبری: روایت تاریخ و اینکه در حداقل کلمات بیشترین مطالب انتقال داده شده یکی از هنر‌های دیگری است که در کتیبه‌های پیرغار به آن‌ها توجه شایانی شده است.

بر روی این کتیبه‌ها چه چیزی نوشته شده است؟!

بر روی این سه کتیبه در پیرغار از زبان دو شخصیت و رهبر تاثیر گذار در دوران مشروطیت نوشته شده است که نام‌های آنان سردار اسعد و سردار ظفر بوده است.

بر روی کتیبه اول اشاره‌ای به وضعیت ایران در زمان مظفرالدین شاه و درخواست‌های مردم نیز شده است و همچنین در ادامه آن شرح وقایعی از وضعیت مردم در اصفهان و تهران و درخواست‌ها آنان نیز در این کتبه بیان شده است.

از جنگ‌های که بین قبایل در این شهر رخ داده هم شرح حال کوتاهی بیان شده است. این نوشته‌ها از زبان سردار ظفر بوده است.

در کتیبه دوم نیز که از زبان سردار اسعد نوشته از شده پس از ذکر دو بیت شعر گزیده‌ای از اتفاقاتی که در این شهر بر سر انتقال قدرت از ایخانی به حاجی ایلخانی نیز بیان شده و به قلمروی حکومت بختیار هم اشاره‌های کوتاهی نیز شده است.

اردشیر آخوندی باستان شناس چهارمحال و بختیاری گفت: قطعا تنها کتیبه سنگی مربوط به دوره مشروطیت، کتیبه پیرغار است که نه تنها در استان چهارمحال و بختیاری بلکه در کل ایران حک شده است.

او افزود: ۱۰۶ سال از تاریخ حک این خطوط می‌گذرد.

با توجه به این سال‌های زیادی از نوشته شدن این کتیبه می‌گذرد مرمت‌های زیادی بر روی این کتیبه‌ها انجام شده است.

آخوندی اظهار داشت: باز سازی این کتیبه‌ها در دومرحله طی سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶ انجام شده است.

او تصریح کرد: بازسازی مرحله اول در سال ۱۳۷۵ شامل جلوگیری از ورود آب به شکاف‌های داخلی کتیبه‌ها و مرحله دوم در سال ۱۳۷۶ شامل احداث محافظ برای سنگ نوشته‌ها و رنگ آمیزی آن‌ها است.

آخوندی ادامه داد: همچنین عملیات مرمت کتیبه‌های مشروطیت شامل دفع و حذف عوامل آسیب‌زا، دفع رطوبت، لایه برداری، حذف گل‌سنگ و آسیب‌های بیولوژیکی و منظری و خوانا سازی کتیبه‌های تاریخی در مجموعه گردشگری پیرغار در حال انجام است.

یادگاری از دوران قاجار

یک قطعه سنگ که به شیرسنگی معروف است نیز در کنار درب ورودی مجموعه تفریحی پیرغار قرار گرفته که از دوران قاجاریه تاکنون در این منطقه باقی مانده است.

کتیبه‌های مشروطیت پیر غار در هشتم اسفندماه ۱۳۷۷ با شماره ثبت دو هزار و ۲۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.

بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی متعلق به یک کشور یا مرز و بوم خاص نیست؛ بلکه متعلق به همه جهان است بنابراین حفاظت و نگهداری از آن‌ها وظیفه مشترک همه ما است.

پیرغار در شهرستان فارسان در ۴۰ کیلومتری مرکز استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است.

گزارش از عرفانه نعمتیان

انتهای پیام/ع