مرد بزرگی که گمنام از میان ما رفت

نعمت‌الله فاضلی در سوگ مهدی ثریا او را استادی فرهیخته خواند که غمخوارانه برای مردم و فرهنگ ایران نوشت، معلمی کرد و کوشید اما گمنام زیست و گمنام از میان ما رفت.

به گزارش ایسنا این انسان‌شناس و نویسنده در پی درگذشت مهدی ثریا، انسان‌شناس و مترجم در یادداشتی با عنوان «ثریا به ثریا رفت؛ به یاد استاد سیدمهدی ثریا» نوشته است: «۲۱ آذر (۱۴۰۲)  ‌استاد سیدمهدی ثریا، انسان‌شناس، معلم و مترجم برجسته ایران از میان رفت.

در میان عامه اهل فکر به خاطر ترجمه‌هایش در حوزه روان‌کاوی و روان‌درمانگری سرشناس بود. کتاب «انسان در جستجوی خویش» اثر رولو می از ترجمه‌های پرتیراژ و پرخواننده اوست.

 ثریا به انسان‌شناسی روان‌شناختی علاقه و تسلط داشت. در این زمینه هم سال‌های طولانی در دانشگاه تهران تدریس کرد. تالیفاتی هم داشت.

"نعمت‌الله فاضلی در سوگ مهدی ثریا او را استادی فرهیخته خواند که غمخوارانه برای مردم و فرهنگ ایران نوشت، معلمی کرد و کوشید اما گمنام زیست و گمنام از میان ما رفت"از جمله «شخصیت در فرهنگ» که اثری خواندنی و ماندگار است.

 آشنایی‌ام با استاد از سال ۱۳۷۳ زمانی که مدیر کل مرکز پژوهش‌های بنیادی ( پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات کنونی) بودم آشنا شدم. آن زمان استاد کتاب «جوامع سنتی و تغییرات فنی» اثر جورج فاستر انسان‌شناس کلاسیک آمریکایی استاد دانشگاه برکلی را برای مرکز پژوهش‌های بنیادی ترجمه کرد و بعدها آن کتاب چاپ شد.

 سال ۱۳۷۷ که قصد تحصیل دکتری در خارج را داشتم صمیمانه مرا حمایت و تشویق کرد و از دانشگاه برکلی برایم پذیرش گرفت. اما آن زمان اجازه تحصیل در آمریکا را به ما نمی‌دادند و من عاقبت سر از دانشگاه لندن در آوردم.

استاد آن سال‌ها مشغول نوشتن مقالاتی در زمینه کاربرد مردم‌شناسی برای جامعه ایران بود. در اولین دیدارمان مقاله «مشکل بهداشتی و آموزش بهداشت» را که تازگی در مجله نامه علوم اجتماعی چاپ کرده بود با خودش آورده بود و با شوق شگفتی مرا تشویق می‌کرد که توجه‌ام را بر کاربردهای مردم‌شناسی در ایران متمرکز کنم.

همین باعث شد در همان سال‌ها با مشارکت پژوهشکده مردم‌شناسی و همکاری استاد فقید اصغر عسگری خانقاه همایش کاربردهای مردم‌شناسی در ایران را برگزار کنیم و نتایج این همایش هم در شماره ویژه‌ای از مجله «نامه علوم اجتماعی» چاپ شد.

استاد ثریا در ۱۳۷۷ مقاله «مردم‌شناسی کاربردی و کاربرد مردم‌شناسی» را نوشت و چاپ کرد. این مقاله همچنان از ارزشمندترین مقالات در این زمینه است.

به خاطر رهیافت علمی‌اش که عمیقا به جایگاه و اهمیت شخصیت و عاملیت در فرهنگ توجه داشت، همواره می‌کوشید راهی برای بهبود تربیت و آموزش پیدا کند.

بر این باور بود که فرهنگ نقش تعیین‌کننده‌ای در تکوین شخصیت افراد دارد. نظریه «فرهنگ فقر» اسکار لوییس را او به زبان فارسی در ۱۳۵۳ ترجمه و معرفی کرد. آن زمان هنوز شاهکار کلاسیک «فرزندان سانچز» لوییس به فارسی برگردان نشده بود.

 استاد ثریا تمام عمر در ایران ماند و عاشقانه و غمخوارانه برای مردم و فرهنگ ایران نوشت، ترجمه کرد، معلمی نمود و کوشید.

ثریا به رغم خدمات ماندگارش، گمنام زیست و گمنام از میان ما رفت. اما آن‌ها که او از نزدیک می‌شناختند و شاگرد و همکلامش بودند گواهی می‌دهند که بزرگی استاد ثریا شخصیت بزرگوار و فرهیخته و مهربان و دلسوزش بود.

از جمله نوادری بود که آنچه را می‌نوشت و می‌اندیشید در منش و متن وجودش جلوه‌گر می‌ساخت. استاد ثریا از نسل انسان‌شناسان بزرگ و فرهیخته ایران چون نادر افشار نادری، محمود روح‌الاامینی و علی بلوکباشی بود.

این نسل، تشخص داشتند و در فرهیختگی و ایراندوستی و دانشوری ممتاز و کم‌مانند بودند.

 یاد و نامش جاودان و روحش شاد.»

انتهای پیام