رقابت شدید چین و ایالات متحده در زمینه مالکیت معنوی

روز ۲۸ ژوئن، خبرگزاری دولتی چین، شین‌هوآ، ایالات متحده را به جلوگیری از رشد اقتصادی چین متهم کرد و نوشت: «لفاظی در مورد حقوق مالکیت معنوی تنها یکی از پوشش‌های بسیاری است که ایالات متحده برای پنهان کردن نیت واقعی خود برای سرکوب اقتصادهای نوظهور مانند چین، به کار می‌گیرد...»

اما ایالات متحده این اقدامات را تلاش‌هایی قانونی برای مقابله با جاسوسی اقتصادی و پاسخی به سرقت مالکیت معنوی توسط چین می‌داند.

۸۰ درصد از کل پرونده های جاسوسی اقتصادی که از سال ۲۰۲۱ تاکنون توسط وزارت دادگستری آمریکا پی‌گیری شده‌اند با فعالیت‌های اقتصادی غیرقانونی چین مرتبط بوده‌اند.

تخمین اف‌بی‌آی این است که سرقت اسرار تجاری، کالاهای تقلبی و دزدی نرم‌افزار سالانه بین ۲۲۵ تا ۶۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا ضرر می‌زند. اف‌بی‌آی مدعی است که چین از بازار وسیع خود برای جذب شرکت‌های خارجی استفاده می‌کند و سپس با مهندسی معکوس فن‌آوری خارجی، در زمان و هزینه برای تحقیق و توسعه صرفه‌جویی می‌کند.

انستیتو «آمریکن اینترپرایز» در گزارشی که ۸ ژوئن منتشر کرده می‌نویسد: «برنامه اقتصادی چین مانند برنامه نظامی‌اش نامتقارن است و از سیستم ایالات متحده برای بازبودن و تولید ثروت استفاده می‌کند. در مقابل در داخل چین از شرکت‌های بزرگ و انتقال فن‌آوری توسط آن‌ها حمایت می‌کند و در جستجوی حذف رقبای خارجی پیشرو است.»

دن بلومنتال و درک سیزرز، نویسندگان این گزارش با انتقاد از رویکرد ایالات متحده در مقابل «غارتگری» چین می نویسند: «اگر نوآورترین شرکت‌های آمریکایی مالکیت معنوی و سهم بازار خود را، بی آن که مجازاتی در پی داشته باشد، از دست بدهند، چین بخش‌های بیشتری از اقتصاد جهانی را کنترل خواهد کرد.»

نمونه‌هایی از تلاش‌های اخیر بازیگران دولتی چین برای سرقت دارایی‌های معنوی شرکت‌های آمریکایی به قرار زیر است:

پرونده «جی‌ئی اَوییشن» («هوانوردی جنرال الکتریک») - ۲۰۲۲

در نوامبر ۲۰۲۱، یک هیئت منصفه فدرال ایالات متحده، شو یانجون، افسر اطلاعاتی دولت چین را به توطئه برای جاسوسی اقتصادی و تلاش برای سرقت اسرار تجاری متهم کرد. او در سال ۲۰۲۲ به ۲۰ سال زندان محکوم شد.

شو در مارس ۲۰۱۷ به یک کارمند «جی‌ئی اوییشن» در سینسیناتی مراجعه کرد و از او خواست که «مشخصات سیستم و فرآیند طراحی» ماژول پروانه موتور هواپیمای ویژه «جی‌ئی اوییشن» را در اختیار او قرار دهد. جنرال الکتریک تنها شرکتی در جهان است که توانایی تولید این ماژول پروانه سبک را دارد.

اف‌بی‌آی موفق شد این کارمند «جی‌ئی اوییشن» را ردیابی کند که منجر به دستگیری شو هنگام پرداخت پول نقد در برابر انتقال اسرار تجاری شد.

جان دمرز، دادستان کل ایالات متحده در این مورد گفت: «این پرونده یک حادثه مجزا نیست و بخشی از سیاست کلی توسعه‌ی اقتصادی چین به هزینه آمریکاست.»

پرونده «ای‌پی‌تی ۴۱» - ۲۰۲۲

در سال ۲۰۲۲، «سایبریزن»، یک شرکت سایبری مستقر در بوستون، عملیات یک‌ساله شرکت «ای‌پی‌تی ۴۱»، یک گروه جاسوسی مورد حمایت دولت چین را برملا کرد.

این عملیات موفقیت‌آمیز صدها گیگابایت از دارایی‌های معنوی و داده های حساس ۳۰ شرکت چندملیتی را استخراج کرده بود.

بنا به گفته «سایبریزن» سرقت این اطلاعات حساس فن‌آوری «از شرکت‌های تولیدی عمدتا شرق آسیایی، اروپای غربی و آمریکای شمالی» انجام شده است و عمدتا بر فن‌آوری‌های پیشرفته‌ای متمرکز شده که هنوز ثبت اختراع نشده‌اند، نظیر طرح جت‌های جنگنده، هلیکوپترها و موشک‌ها، داروهای درمان دیابت، چاقی و افسردگی، طرح پنل‌های خورشیدی و فن‌آوری سیستم خلاء لبه.

پرونده هوآوی – ۲۰۲۰

در سال ۲۰۲۰، وزارت دادگستری آمریکا شرکت مخابراتی چینی هوآوی را متهم کرد که در طول دو دهه اسرار تجاری شش شرکت آمریکایی را سرقت کرده است و «با استفاده از تقلب و فریب و سوء استفاده از فن‌آوری پیشرفته همتایان آمریکایی خود» شرکتش را توسعه داده است.

در کیفرخواست به قرادادهای محرمانه شرکت هوآوی با شرکت‌های آمریکایی و نقض آن‌ها با سوء استفاده از دارایی‌های معنوی، و نیز استفاده از اساتید شاغل در موسسات تحقیقاتی برای دستیابی به فن‌آوری‌های مورد نیاز خود اشاره شده است.

هوآوی با استفاده از این روش ها به «کد منبع روتر»، «فن‌آوری آنتن سلولی» و «فن‌آوری روباتیک» دست یافته است و سپس این محصولات را در داخل آمریکا به عنوان نسخه ارزانتر محصولات آمریکایی عرضه کرده و مزیت رقابتی قابل توجه و نامنصفانه‌ای را برای خودش به عنوان غول مخابراتی چین رقم زده است.