آخرین وضعیت پیشرفت راه آهن رشت-آستارا/ قرارگاه خاتم وارد پروژه شد

به گزارش خبرنگار مهر، در سفر اخیر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به تهران و در دیدار با حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب، رئیس جمهور روسیه بر اهمیت تکمیل راه آهن رشت-آستارا و استفاده از کریدور شمال-جنوب تأکید کرد.

تأکید رهبر انقلاب بر ساخت راه آهن رشت-آستارا

در ادامه این دیدار نیز مقام معظم رهبری با تأیید سخنان رئیس‌جمهور روسیه درباره ضرورت راه‌اندازی خط آهن رشت- آستارا، این کار را موجب تکمیل خطِ حمل ونقلِ شمال- جنوب و به نفع هر دو کشور دانستند.

تکمیل شبکه ریلی غرب خزر مهم‌تر از شرق خزر

دو هفته قبل نیز قطار روسیه-هند از شرق دریای خزر در مسیر تمام ریلی حرکت کرد و و از مرز سرخس وارد کشور شد تا به بندر شهید رجایی برسد. اتفاقی که برای اولین بار رخ داد و یک قطار روسی بدون جایگزینی با قطارهای ایرانی در مرز ریلی سرخس، توانست وارد کشور شده و با عبور از شبکه ریلی ایران، تا بندر شهید رجایی برای جابه جایی کالاهای روسی به هند از مسیر دریا، سیر و حرکت داشته باشد.

برخی کارشناسان ترانزیت معتقدند با توجه به اینکه بخش زیادی از جمعیت روسیه در غرب این کشور و در شهرهای مسکو و سن پترزبورگ ساکنند و همچنین شبکه ریلی روسیه در غرب این کشور به فنلاند و دیگر کشورهای شمال اروپا متصل است، تکمیل راه آهن رشت-آستارا بار و مسافر بیشتری نسبت به ریل شرق دریای خزر و عبور از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان دارد. ضمن اینکه مسیر کوتاه‌تر بوده و زمان کمتری برای حمل کالا از کریدور شمال-جنوب با عبور از آذربایجان به روسیه صرف می‌شود.

وزیر راه: شده ساختمان وزارت خانه را بفروشیم، باید هزینه احداث رشت-آستارا تأمین شود

رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ورود قطار روسیه-هند به کشورمان، راه اندازی کریدور شمال-جنوب را کلید زده، از سایر مسیرهای احتمالی برای استفاده از این کریدور ریلی همچون مرز ریلی اینچه برون به گرمسار و سپس بندر شهید رجایی و همچنین راه آهن آستارای آذربایجان-آستارای ایران و سپس جابه جایی با کامیون تا راه آهن رشت و دوباره ادامه مسیر با قطار تا بندر شهید رجایی تأکید کرد.

این در حالی است که رستم قاسمی وزیر راه پیش از ورود قطار کانتینری ترانزیتی روسیه-هند به کشور، در مراسم ورود ۳۱۰ دستگاه ناوگان ریلی به کشور بر اهمیت تکمیل راه آهن رشت-آستارا تأکید کرده بود.

قاسمی در این مراسم گفت: «من به همکارانم گفته‌ام که شده ساختمان وزارت راه و شهرسازی را بفروشیم، باید هزینه ساخت راه آهن رشت-آستارا را تأمین کنیم.»

وزیر راه اسفند سال قبل از هزینه یک میلیارد دلاری ساخت راه آهن رشت-آستارا خبر داده بود.

مدیرکل ساخت راه آهن منطقه ۲ شرکت ساخت: قرارگاه خاتم راه آهن رشت-آستارا را می‌سازد

در همین ارتباط محمد منجمی مدیرکل ساخت و توسعه راه آن منطقه دوی کشور شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت راه آهن رشت-آستارا اظهار کرد: در حال حاضر این مسیر به طول ۱۶۰.۵ کیلومتر در دو قطعه ۱۴۰ و ۱۰ کیلومتری زیرسازی و سپس ۱۶۰ کیلومتر آن روسازی خواهد شد.

وی افزود: قطعه آخر این مسیر شامل کیلومتر ۱۴۹ تا ۱۶۰.۵ به طول ۱۱.۵ کیلومتر را قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) می‌سازد؛ فرآیند تحویل زمین به قرارگاه خاتم انجام شده و پیمانکار پروژه در جال تجهیز کارگاه است.

این مقام مسئول در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور گفت: ۱۰ کیلومتر هم از سمت رشت به آستارا زیرسازی شده است؛ بنابراین ۱۴۰ کیلومتر زیرسازی و ۱۶۰ کیلومتر روسازی مسیر باقی مانده که دنبال برگزاری مناقصه برای قطعه ۱۴۰ کیلومتری هستیم اما احتمال کل مسیر را قرارگاه خاتم احداث خواهد کرد؛ البته سازمان برنامه و بودجه باید آن را تأیید کند.

تهاتر با نفت؛ سازوکار احتمالی تأمین مالی راه آهن رشت-آستارا

وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر تکمیل راه آهن رشت-آستارا و کریدور ریلی شمال-جنوب یادآور شد: بحث‌هایی که مطرح شده، این است که دولت قرار است ساخت این مسیر ریلی را از محل تهاتر با نفت تأمین مالی کند؛ اما هنوز قراردادهای مربوطه امضا نشده و مکانیزم تهاتر با نفت نیز پس از امضای قرارداد با پیمانکار و با تأیید سازمان برنامه و بودجه طراحی خواهد شد.

منجمی درباره احتمال سرمایه گذاری روس‌ها در ساخت راه آهن رشت-آستارا تصریح کرد: مباحث مربوط با فاینانس را باید معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه و معاونت برنامه ریزی وزارت راه و شهرسازی پیگیری کنند؛ هنوز جلساتی در این خصوص برگزار نشده است.

۴۰ کیلومتر از مسیر ریلی در ارتفاع ۳۰ متری

وی درباره ساخت بخشی از مسیر ریلی رشت-آستارا بر روی پل گفت: همانگونه که بخشی از راه آهن قزوین-رشت برای حفظ محیط زیست دریاچه سد منجیل، بر روی پل برده شد، یکی از پیشنهادهای طرح راه آهن رشت-آستارا این است که ۴۰ کیلومتر از مسیر ریلی که احتمال ورود به اراضی کشاورزی یا جنگلی را دارد، برای حفظ محیط زیست بر روی پل احداث شود که باید هزینه‌های آن با هزینه‌های روش‌های دیگر مانند انتقال خاک از سایر استان‌ها به محل پروژه یا جابه جایی بخشی از جنگل به محلی دیگر مقایسه شده و سازمان برنامه و بودجه ساخت مسیر بر روی پل را تأیید کند. احتمالاً در این ۴۰ کیلومتر، مدولار (دهانه پل) های ۳۰ متری ایجاد شود تا ریل از روی آن عبور کند.

۱۱.۵ هزار میلیارد تومان هزینه ساخت پروژه

به گفته این مقام مسئول در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، قطعه ۱۴۰ کیلومتری پروژه حدود ۱۱.۵ هزار میلیارد تومان برآورد قیمت از سوی مشاور طرح در سال جاری دارد؛ ساخت قطعه ۱۱.۵ کیلومتری انتهایی نیز که پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، هزار و ۵۰ میلیارد تومان برآورد هزینه شده که ممکن است به این رقم، تعدیل‌های فصلی سازمان برنامه و بودجه هم وارد شود. اما زیرسازی ۱۴۰ کیلومتر و روسازی ریلی ۱۶۰ کیلومتر مابقی، ۱۱.۵ هزار میلیارد تومان هزینه در پی خواهد داشت.

۱۰ کیلومتر آخر مسیر؛ ۱,۰۵۰ میلیارد تومان

منجمی تأکید کرد: قرارگاه خاتم بر اساس فهرست بهای سال جاری، برای آن ۱۱.۵ کیلومتری که هزار و ۵۰ میلیارد تومان تعیین هزینه شده، ۳۹.۶ درصد پیشنهاد پلاس (افزایش هزینه) داده که سازمان برنامه و بودجه باید آن را تأیید کند.

کریدور ریلی شمال-جنوب سالی ۷ میلیون تن بار دارد

وی درباره پیش بینی میزان عبور بار از کریدور شمال-چنوب در صورت تکمیل راه آهن رشت-آستارا گفت: بر اساس مطالعات مشاور پروژه، کریدور ریلی شمال-جنوب از کشورهای شمال اروپا، روسیه و منطقه قفقاز پیشنهاد عبور ترانزیتی ۷ میلیون تن بار را خواهد داشت.

دبیر انجمن شرکت‌های ریلی: باید منافع روس‌ها را در ساخت راه آهن رشت-آستار درگیر کنیم

سبحان نظری دبیر انجمن شرکت‌های حمل و نقل ریلی در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره اولویت داشتن ساخت راه آهن رشت-آستارا اظهار کرد: قطعه ریلی رشت-آستارا قطعاً اولویت برای بار ترانزیتی دارد و برای حمل بار داخلی، مسیرهای دیگری همچون اتصال چشمه‌های بار یا شرکت‌های بزرگ معدنی و فولادی به شبکه ریلی در اولویت هستند.

وی درباره علت اینکه چرا قطار اخیر ترانزیتی روسیه-هند که از استان مسکو در غرب روسیه بارگیری کرده بود، از شرق دریای خزر و از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان وارد ایران شد؟، افزود: به نظر می‌رسد مشکلاتی که آذربایجان برای بارهای ترانزیتی ایجاد می‌کند و سهم خواهی هایی که از ترانزیت منطقه دارد سبب شده تا روسیه این قطار را از غرب کشورش به شرق دریای خزر منتقل کند.

B.O.T بهترین روش برای درگیر کردن منافع روس‌ها با راه آهن رشت-آستارا

نظری ادامه داد: برای آنکه حمل بار روسیه از کریدور ریلی شمال-جنوب از قلمروی ایران تضمین شود، نیازمند درگیر کردن روس‌ها در هزینه احداث این خط هستیم آن هم نه به صورت فاینانس بلکه به صورت B.O.T که منافع این کشور را برای مدت طولانی با عبور از خط آهن ایران خصوصاً راه آهن رشت-آستارا گره بزند.

بنابراین بهترین روش، سرمایه گذاری در ساخت و مشارکت در بهره برداری است.

وی خاطرنشان کرد: مشکلاتی که روس‌ها با اروپا بر سر جنگ اوکراین پیدا کرده اند، موقتی است و ممکن است ظرف مدت کوتاهی این مشکلات بین شرق وغرب اروپا رفع شود؛ لذا این احتمال وجود دارد که روسیه بعد از حل مشکلات خود با اروپایی‌ها، بار دیگر برای حمل کالا به راه آهن اروپا برگردد؛ بنابراین باید کاری کنیم که تمایل روسیه برای انتقال بخشی از بار ترانزیتی خود به شبکه ریلی ایران، طولانی مدت شود.

عضو هیئت عامل صندوق توسعه حمل و نقل با اشاره به احداث راه آهن آستارا-آستارا (اتصال ریل آستارای آذربایجان به آستارای ایران) با هزینه جمهوری آذربایجان گفت: از آنجایی که آذری‌ها هزینه ساخت این پروژه هر چند اندک و مسیر کوتاه چند کیلومتری در خاک ایران را داده اند، لذا این کشور در صورت تکمیل خط آهن رشت-آستارا با استفاده از B.O.T روس‌ها و همچنین با توجه به همکاری باکو-مسکو، از ترانزیت بار از مسیر مذکور حمایت خواهد کرد و مسیر مذکور تضمین بار خواهد داشت.

کارشناس حمل و نقل ریلی: تفاهم وزارت راه با روس‌ها برای ۱۰ میلیون تن بار ریلی است

علی ضیایی کارشناس حمل و نقل ریلی در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره راه آهن رشت-آستارا اظهار کرد: ایران و روسیه از ۴ معبر ریلی و ریلی-دریایی به روسیه متصل می‌شوند که برای تکمیل مسیر ریلی دریای خزر، باید قطعه رشت-آستارا تکمیل شود. سایر مسیرها نیاز به بهسازی یا تغییر ساختار دارند.

ابراز علاقه روس‌ها به مشارکت در ساخت رشت-آستارا

وی با بیان اینکه پروژه رشت-آستارا به یک پروژه فرسایشی تبدیل شده که در دولت‌های قبلی برای ساخت آن تعلل شد، گفت: شنیده‌ها حاکی است روس‌ها حاضر به مشارکت در ساخت این طرح شده اند اگر روس‌ها وارد پروژه شوند؛ باید با فهرست بهای ایران کار کنند که گفته می‌شود ۸۰۰ میلیون دلار هزینه ساخت این طرح است و طرح گرانی محسوب می‌شود.

۷ سال زمان استهلاک اصل و سود سرمایه گذاری روس‌ها در راه آهن رشت-آستارا

کارشناس صنعت ریلی افزود: مطالعات نشان می‌دهد در صورت تخفیف تا سقف ۱۵ درصدی در خصوص هزینه «حق دسترسی به ریل» از سوی ایران به کالاهای روسی برای عبور از راه آهن رشت-آستارا و همچنین عدم دریافت هزینه ترانزیت از قطارهای روسی برای عبور از این خط آهن تا زمانی به سوددهی برسد، ۷ سال طول می‌کشد تا اصل و سود سرمایه سرمایه گذاری روسیه در ساخت این خط برگردد.

وی تصریح کرد: وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده که در سفر وزیر راه و مدیرعامل راه آهن به روسیه، تفاهم نامه‌ای برای حمل ۱۰ میلیون تن بار ترانزیتی روسیه از ریل ایران به امضا رسیده است؛ اگرچه این رقم، چندان بالا نیست، ولی برای شروع ترانزیت میان دو کشور، رقم مناسبی است.

به گفته این کارشناس ریلی، شرکت راه آهن باید اصلاحاتی در فرآیندها، حکمرانی و بهره وری خطوط ریلی، خصوصی سازی صحیح، خرج از تصدی گری و… ایجاد کند تا حمل بار ترانزیتی به سوددهی بالاتری برسد.

ضیایی تأکید کرد: در حال حاضر ۱۰ میلیون تن نیز تقاضای افزایش حمل بار ریلی داخل داریم که نباید از حمل بار داخلی غافل شویم.