اشتهای زیاد، عامل چاقی بسیاری از کودکان

بیشتر بچه ها از خوردن لذت می برند ولی برخی از کودکان اشتهای سیری ناپذیر دارند و دائما می خواهند چیزی بخورند و در نتیجه یک مشکل جدی برای والدینشان ایجاد می کنند.

یک اتفاق کوچک سبب شد که امیلی متوجه شود اشتهای دختر چهارساله او تا چه حد زیاد است.

امیلی می گوید: "صبح خیلی زود بود که من صدای زنگ خطر یخچال را شنیدم. وقتی به آشپزخانه رفتم دیدم دخترم تکه های کوکوی سیب زمینی یخ زده را از فریزر بیرون آورده و مشغول خوردن آن است. از آنموقع به بعد هرگز این غذا را در خانه نگاه نمی دارم."

امیلی می گوید این فقط یک نمونه است و او این حقیقت را پذیرفته است که اعم از این که چه غذایی در خانه باشد دخترش اشتهای زیادی برای خوردن دارد.

"روزی که دخترم برای اولین بار به کلاس تئاتر می رفت، متوجه شدم سر بزرگترین هویج دنیا از جیب دامنش بیرون زده. دخترم گفت برای این که احتمالا ممکن است گرسنه شود، این هویج را برداشته. مادری که نمی تواند جلوی خوردن بی اختیار بچه اش را بگیرد وضعیت عجیب و مشکلی دارد."

غذاهای سالم برای کودکان

-حمص ( غذای لبنانی که با نخود پخته، روغن زیتون، آبلیمو، ارده و سیر تهیه می شود)
-پیتزای خانگی
-همبرگر با گوشت بدون چربی
- کوکوی ماهی که با گوشت چرخ کرده درست شده

به دلایل موجهی به مسئله عادات و نحوه غذا خوردن کودکان، مرتبا در اخبار پرداخته می شود. اخیرا گزارش شد که شمار کودکان و نوجوانانی که به دلیل چاقی مفرط در بیمارستان بستری شده اند، در طی ده سال گذشته چهار برابر شده است.

متخصصین می گویند اشتهای افراد متفاوت است. پرفسور استفن بلوم، متخصص بیماری چاقی در دانشگاه لندن، که در باره سیستم های کنترل اشتها تحقیق می کند می گوید: "ساختمان بدن انسان ها متفاوت است. همانطور که شکل ظاهری افراد متفاوت است وضعیت داخلی بدن آنها نیز تفاوت دارد."

در دو انتهای خط، دو مورد افراطی دیده می شود؛ کودکانی که فقط به غذای خود نوک می زنند و کودکانی که تقریبا می خواهند دائما بخورند.

ولی میشل که یک پسر یازده ساله دارد می گوید: "برخلاف آنچه غالبا گفته می شود، پرخوری بچه ها همیشه به خاطر عادت بد غذاخوردن نیست. پسر من همیشه گرسنه است و ترتیب دادن رژیم غذایی او کار مشکل و خسته کننده ای است. شما به دلیل این که کودکتان همیشه گرسنه است غالبا عصبانی و سرخورده می شوید ولی در مورد خودم، فکر نمی کنیم کسی یا چیزی را باید ملامت کرد."
میشل می افزاید: "پسر من نقصی ندارد، از نظر جسمی سالم است و مسئله ای با غذا ندارد. او حریص نیست بلکه واقعا احساس گرسنگی می کند. من خودم را ملامت نمی کنم چون تمام تلاش خودم را می کنم که به او غذای سالم بدهم."

میشل می گوید آماده کردن غذای سالم کار خسته کننده ای است چون شما نمی خواهید فرزندتان با غذا مشکل پیدا کند و به همین جهت سعی می کنید به فرزندتان نشان ندهید که دارید کار مشکل و مهمی انجام می دهید.

میشل اضافه می کند: "پسرم در حال حاضر اضافه وزن ندارد چون من غذا خوردنش را کنترل می کنم. همچنین سعی می کنم در باره خوراکی ها اطلاعات به او بدهم تا بفهمد انتخاب بد ممکن است چه عواقبی داشته باشد. اما او همیشه در خانه و با من زندگی نخواهد کرد و من نگرانم که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد."

مسئله وزن، برای والدینی که در شرایط مشابه هستند، غالبا به صورت یک مشکل در می آید و امیلی هم اکنون با این مشکل روبروست. ولی او می گوید دخترش در مقایسه با سایر فرزندانش هم جثه درشت تری داشته و هم اشتهایش بیشتر بوده: "مسئله این نیست که او چه می خورد، او از خوردن نخود فرنگی همانقدر لذت می برد که بچه دیگری از خوردن بیسکویت. من خیلی ایستادگی می کنم ؛ بعضی وقت ها او جیغ می زند و گریه می کند ولی من محکم می ایستم و او فهمیده که فقط چه چیزهایی را اجازه دارد بخورد. ولی دخترم صرفا عاشق غذاست."

وقتی بچه ها بزرگ تر میشوند زندگی آنها دیگر محدود به خانه نیست و در نتیجه وظیفه والدین دشوارتر می شود.

امیلی می گوید دخترش در اولین هفته ای که شروع به خوردن غذای مدرسه کرده بود، دو برابر همکلاسانش غذا می گرفت و مسئولین مدرسه هم ممانعت نمی کردند؛ در نتیجه او دخترش را مجبور کرد از خانه غذا ببرد چون این تنها راهی بود که می توانست مقدار غذای او و این که چه چیزی می خورد را کنترل کند.

در حال حاضر در مورد این که چگونه می توان اشتها را کنترل کرد، تحقیقاتی شروع شده است.

صدف فاروقی، استاد رشته متابولیسم و پزشکی در دانشگاه کمبریج و همچنین رئیس تحقیقات مربوط به چاقی ژنتیک است. هدف تحقیقاتی که تحت سرپرستی او صورت می گیرد، توجیه این موضوع است که چرا برخی زودتر از بقیه وزنشان اضافه می شود. پرفسور فاروقی می گوید: " اطلاعات ما واقعا بسیار کم است، اشتها، یک موضوع پیچیده ای است. آنچه که می دانیم این است که یک ژن موروثی در ارتباط با اشتها وجود دارد ولی علاوه بر آن عوامل دیگری از جمله محیط و رفتار نیز موثر هستند."

پرفسور فاروقی می افزاید حس چشایی هم دارای نقش است چون دانشمندان می دانند که حس چشایی همه مردم یکسان نیست و بعضی غذاها که از نظر ذائقه یک نفر خوشمزه است ممکن است از نظر شخص دیگری بی مزه باشد.
متخصصین سلامتی می گویند در بسیاری موارد رفتار ناخودآگاه والدینی که نگران اشتهای زیاد فرزندشان هستند، مسبب چاقی کودکان است؛ از جمله دادن پرس غذای بزرگسالان به کودکان و استفاده از بشقاب های بزرگ برای غذای بچه ها.
از آنجا که برخی شواهد بالینی حاکی از این است که بچه ها به طور طبیعی به اندازه اشتهایشان غذا می خورند، عده ای بر این عقیده اند مادام که کودک غذای سالم می خورد باید گذاشت تا حدی که مایل است غذا بخورد.

تیم فرای، سخنگوی انجمن ملی چاقی، می گوید بچه ها معمولا بیشتر از حد نیاز غذا نمی خورند و اگر به حال خودشان گذاشته شوند و خودشان تصمیم بگیرند یاد می گیرند برنامه غذایی منظمی داشته باشند. اگر وزن اضافه کنند باید میزان ورزش و فعالیت بدنی آنها را افزایش دهید. موضوع در باره توازن میزان انرژی کسب شده با انرژی مصرف شده است."

ولی برخی از والدین می گویند این گونه اظهار نظرها مشکل آنان را بیشتر می کند و احساس می کنند که منزوی شده اند.

میشل می گوید این گونه اظهار نظرها را قبلا هم شنیده است ولی فکر نمی کند این موضوع در مورد پسرش صدق کند چون به عقیده او ساختمان بدن پسرش را نمی شود عوض کرد.

در نهایت امر، والدین هر یک مکانیسم مخصوص خودشان را برای جلوگیری از چاقی فرزندشان به کار می برند.

امیلی در تایید این حرف می گوید: "من با همسرم صحبت کردم. ما راه حل هایی پیدا کردیم و آن را با دخترمان در میان گذاشتیم. تا بحال نتیجه خوب بوده ولی می دانیم که وقتی دخترمان بزرگ تر شود باید با مشکلات متفاوتی دست و پنجه نرم کنیم."

حس چشایی و اشتها

-افراد به سه گروه تقسیم می شوند: گروهی که حس چشایی بسیار قوی دارند، گروهی که قدرت حس چشایی شان متوسط است و گروهی که فاقد این حس هستند.

این که شخص در چه گروهی قرار می گیرد بر حسب تعداد سلول های چشایی زبانش است. این سلول ها نقطه های کوچک قرمز زنگی هستند که روی زبان دیده می شوند.

-غده های چشایی مجموعه ای از این سلول ها هستند که حس چشایی (پاپیلای زبان) را درست می کنند.

-کسانی که حس چشایی قوی دارند، طعم های مختلف بخصوص تلخی را بیشتر احساس می کنند و بهمین جهت است که سبزیجاتی مانند بروکلی را که برای سلامت شخص مفید است ولی طعم تلخی دارد، دوست ندارند.

-گروه سوم افرادی هستند که حس چشایی شان بسیار ضعیف است و در نتیجه این خطر وجود دارد که در غذایشان از نمک و شکر بیشتری استفاده کنند