اهمیت سفر سلطان قابوس

چکیده :ممکن است همواره این نکته مطرح شود که برای ترمیم زخم‌های روابط به‌شدت تخریب شده کشور با جهان خارج، اعلام علنی رویکردهای جدید راهگشاست و نیازی به واسطه نیست ولی از یاد نبریم ابتکارهای دستگاه سیاست خارجی کشور که مسوولیت اصلی را در از بین بردن تنش‌ها و برقراری روابطی مبتنی بر احترام متقابل و با اولویت منافع ملی با جهان است مغایرتی با استفاده از ظرفیت کشورهایی که صادقانه و با احساس مسوولیت مایل به ایفای نقشی در این خصوص و گذاشتن مرهمی بر زخم‌های کهنه هستند، ندارد. ...

جاوید قربان‌اوغلی

حسن روحانی در فاصله کمتر از یک ماه از ورود به پاستور امروز میزبان سلطان قابوس خواهد بود. سلطنت نشین عمان در طول ۳۴ سال گذشته با وجود تعهدات ناشی از عضویت در پیمان منطقه‌یی شورای همکاری خلیج فارس، از روابطی باثبات و توام با احترام متقابل با ایران، حتی در سخت‌ترین شرایط منطقه برخوردار بوده‌؛ امری که درباره هیچیک از پنج عضو دیگر این شورا مصداق نداشته و روابط ایران با این کشورها با توجه به متغیرهای منطقه، تحولات جهانی و همچنین رویکرد‌های داخلی در ایران با فراز و نشیب‌هایی توام بوده است. از زمان اعلام رسمی سفر سلطان قابوس گمانه‌زنی‌هایی از سوی محافل سیاسی درباره اهداف این سفر مطرح شده است. با توجه به ورود عمان در موضوعاتی مانند ملوانان انگلیس متهم به نقض حریم آب‌های ایران، سه تن از اتباع امریکا (سارا شورد، شین بائر و جاشوا فتال) که به جرم جاسوسی در مرزهای شمال غربی کشور دستگیر شده بودند و همچنین آزادی نصرت‌الله تاجیک دیپلمات ایرانی، به طور طبیعی حدس و گمان‌هایی را درباره این سفر دامن می‌زند. برخی محافل سیاسی گمانه‌هایی را درباره انتقال پیامی از سوی امریکا برای ایران توسط سلطان قابوس مطرح کرده‌اند. موضوعی که در صورت صحت و در نخستین ماه جلوس حسن روحانی بر مسند ریاست‌جمهوری و در آستانه برگزاری سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد می‌تواند از اهمیت ویژه‌یی برخوردار باشد هر چند دفتر رییس‌جمهور هنوز هیچ‌گونه اطلاعیه رسمی درباره حضور روحانی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح نکرده است این در حالی است که سلف روحانی در هشت سال متوالی در نشست‌های سالانه این مجمع حضوری جنجال‌برانگیز داشت. فارغ از اینکه هدف اصلی سفر سه روزه پادشاه عمان به ایران چیست، چند نکته در حاشیه این سفر را می‌توان مطرح کرد.

۱- با توجه به رویکرد سیاست خارجی روحانی که تعامل با جهان، محور اصلی آن است، سفر سلطان قابوس می‌تواند علاوه بر بعد روابط دوجانبه با یکی از کشورهای همسایه، فرصتی را برای انتقال پیام رویکرد جدید ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس فراهم کند. هر چند با توجه به استقبال کشورهای این حوزه از پیروزی روحانی، ظاهرا مشکلی برای برقراری تماس‌های مستقیم و بی‌واسطه بین ایران و این کشورها وجود ندارد ولی با توجه به جو سنگین حاکم بین تهران و ریاض، حضور قابوس در تهران می‌تواند نقطه شروعی در برون رفت از بحران روابط بین دو کشور تاثیرگذار منطقه ایران و عربستان ارزیابی شود.

۲- چنانچه گفته شد روحانی هنوز درباره حضور در نیویورک نفیا و اثباتا مطلبی را مطرح نکرده است. به طور طبیعی نخستین حضور روحانی در بزرگ‌ترین مجمع جهانی ‌باید نمایانگر تحول در سیاست خارجی ایران و تشریح رویکردهای جدید کشور در موضوعات مهم جهان و رویدادهای منطقه‌یی باشد. از این دیدگاه سفر قابوس که روابط مستحکمی با غرب و به ویژه امریکا و انگلیس از یک‌سو و با ایران از سوی دیگر دارد و به طور طبیعی می‌تواند کانالی مطمئن برای انتقال پیام‌هایی از این دو کشور برای تهران باشد و با توجه به مشکلات کشورمان در جهان به عنوان یک میانجی قابل اعتماد عمل کند، می‌تواند بر دستگاه تصمیم‌سازی تهران در اتخاذ رویکردهای روحانی در حضور احتمالی در نیویورک تاثیرگذار باشد.

ممکن است همواره این نکته مطرح شود که برای ترمیم زخم‌های روابط به‌شدت تخریب شده کشور با جهان خارج، اعلام علنی رویکردهای جدید راهگشاست و نیازی به واسطه نیست ولی از یاد نبریم ابتکارهای دستگاه سیاست خارجی کشور که مسوولیت اصلی را در از بین بردن تنش‌ها و برقراری روابطی مبتنی بر احترام متقابل و با اولویت منافع ملی با جهان است مغایرتی با استفاده از ظرفیت کشورهایی که صادقانه و با احساس مسوولیت مایل به ایفای نقشی در این خصوص و گذاشتن مرهمی بر زخم‌های کهنه هستند، ندارد.

منبع: روزنامه اعتماد