«فلسفه هنر» به چاپ چهارم رسید/سوظن‌های فیلسوفان درباره هنر

به گزارش خبرنگار مهر، نشر ماهی به‌تازگی چهارمین چاپ «فلسفه هنر» اثر ژان لاکست (فیلسوف فرانسوی) و ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی را با شمارگان هزار نسخه، ۱۳۹ صفحه و بهای ۲۳ هزار تومان منتشر کرده است. این‌کتاب، شرح و توضیحی است اندیشه‌های فیلسوفان برجسته تاریخ درباره هنر است و مباحث آن، با افلاطون آغاز و به نظریات مرلوپونتی ختم می‌شود.

نخستین چاپ این کتاب در سال ۱۳۹۲ با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای هفت هزار تومان و چاپ پیشین (سوم) آن نیز در سال ۱۳۹۷ با شمارگان ۷۰۰ نسخه و بهای ۱۵ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود. کتاب شرح و توضیحی است از آنچه فیلسوفان (از افلاطون تا موریس مرلوپونتی) درباره‌ هنر گفته‌اند.

کتاب موردنظر، ۷ فصل دارد که عناوین آنها به ترتیب از این قرار است: «تقلید»، «مساله زیباشناسی»، «سرنوشت هنر»، «تخیل»، «هنرمند»، «هنر و حقیقت» و «بیانگری». 

نویسنده در فصل نخست به شرح و توضیح دیدگاه افلاطون به عنوان آغازگر مباحث فلسفه هنر در تاریخ تفکر پرداخته و در فصل دوم نیز، دیدگاه اندیشمندانی چون «امانوئل کانت» و «آرتور شوپنهاور» را شرح و بررسی کرده است. همچنین در فصل سوم تفکرات «گئورگ ویلهلم فریدریش هگل» مورد واکاوی قرار گرفته است.

ژان لاکاست در فصل چهارم به بررسی دیدگاه‌های دو هنرمند متفکر پرداخته است: «اوژن دلاکروآ» و «شارل بودلر». بودلر یکی از مهم‌ترین نویسندگان، شاعران و ادیبان مکتب سمبولیسم در قرن ۱۹ و دلاکروآ نیز مهم‌ترین نقاش رمانتی‌سیسم فرانسه در قرن ۱۹ است.

فصل پنجم و ششم کتاب نیز به ترتیب به شرح نظریات دو اندیشمند مهم تمام تاریخ فلسفه و تفکر جهانی، یعنی فردریش نیچه و مارتین هیدگر، اختصاص دارد. در نهایت در فصل پایانی کتاب نیز نظریات «موریس مرلوپونتی» پدیدارشناس و یکی از خلاق‌ترین و مطرح‌ترین اندیشمندان قرن بیستم شرح شده است. هرکدام از فصول هفت‌گانه کتاب، خود شامل چند بخش هستند. بر این‌اساس فصل نخست به‌ترتیب شامل بخش‌های «تقلید یا میمه‌سیس»، «فریبندگی هنر» و «امر زیبا و آفرینش هنری» است. 

فصل دوم نیز شامل بخش‌های «مساله ذوق»، «امر زیبا و امر والا»، «نبوغ و هنرهای زیبا» و «هنر و اراده» است. «تقلید از طبیعت»، «زیباشناسی و سرنوشت هنر» و «ایده امر زیبا» نیز به ترتیب بخش‌های فصل سوم را تشکیل می‌دهند. 

فصل چهارم نیز شامل این بخش‌هاست: «ملکه قوه‌ها»، «کشف رنگ»، «افسردگی» و «نقد تخیل». فصل پنجم شامل سه بخش به این ترتیب است: «کشف دیونوسوس»، «قضیه واگنر» و «هنر تراژیک و سبک بزرگ». فصل ششم نیز دو بخش با نام‌های «چیز، ابزار، اثر» و «ذات اثر هنری» دارد و در نهایت فصل آخر کتاب نیز به ترتیب شامل این بخش‌هاست: «واقعیت چیزها»، «جهان نقاشی»، «آزادی هنرمند» و «آواهای سکوت». 

در بخشی از مقدمه کتاب این‌کتاب آمده است:

«هنر واژه‌ای چند پهلوست. در قرون وسطا هنرهای آزاد در مدارس و معالم تدریس می‌شد و از هنرهای مکانیکی متمایز بود. هنرهای آزاد شامل فعالیت‌های تقریبا نظری و ذهنی می‌شد و هنرهای مکانیکی شامل فعالیت‌های پیش‌پاافتاده و کارهای یدی. نقاشی در زمره هنرهای مکانیکی بود... قدر مسلم نقاشی کامل‌ترین نماد هنرهای زیباست، هنرهایی که در هیچ رده و دسته‌ای نمی‌گنجند، نه دعوی حقیقت دارند و نه ادعای کارآیی، اما خیال‌انگیزند و سکوتشان سرشار از ناگفته‌هاست.» 

«مبانی نظریه‌ ادبی» نوشته هانس برتنس، «مبانی زیباشناسی» نوشته پیر سوانه و «زیباشناسی چیست؟» نوشته مارک ژیمنز نام برخی ترجمه‌های منتشر شده ابوالقاسمی است.