لوپوس و ۸ محرک احتمالی آن

آفتاب‌‌نیوز :

شاید تصور این که یک بیماری بتواند بخش های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار داده و همچنان تا حد زیادی در برابر چشم غیر مسلح پنهان باقی بماند، دشوار باشد اما این واقعیتی برای افراد مبتلا به بیماری لوپوس است.

به گزارش "پریونشن"، لوپوس یک بیماری خودایمنی است به این معنی که سیستم ایمنی بدن فرد به بافت ها و سلول های سالم حمله می کند. تقریبا 70 درصد از تمام موارد لوپوس به عنوان لوپوس سیستمیک دسته بندی می شوند که یک اندام یا بافت اصلی مانند قلب، ریه ها، کلیه ها یا مغز را تحت تاثیر قرار می دهد.

لوپوس موجب علائم مختلفی می شود که موارد خوش خیم و خفیف تا موارد تهدیدکننده زندگی را در بر می گیرد و از آن جمله می توان به سفتی و تورم مفاصل، راش های پوستی روی صورت (یکی از شناخته شده‌ترین موارد راش پروانه ای شکلی است که روی بینی و گونه ها شکل می گیرد)، زخم های دهان، تشنج، سینه درد به واسطه انباشت مایع اطراف قلب یا ریه ها، تب، تورم غدد، و کم خونی اشاره کرد. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس درد مزمن ناشی از این بیماری را یکی از آزاردهنده‌ترین موارد مرتبط با آن عنوان کرده اند.

اما اسرارآمیزترین نکته درباره لوپوس این است که دلایل یا درمان ریشه‌کن کننده آن نامشخص هستند. در شرایطی که این بیماری موجب علائم مختلفی می شود اما همچنان دلیل دقیق بروز آن کشف نشده است.

پژوهشگران مواردی مانند ژنتیک، هورمون ها و تغییرات زیست محیطی را با ابتلا به لوپوس پیوند داده اند اما بیان این که کدام عامل بزرگ‌ترین نقش را ایفا می کند، دشوار است. در ادامه با برخی دلایل احتمالی لوپوس بیشتر آشنا می شویم.

ژنتیک
خطر ابتلای یک فرد به لوپوس در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده وی به این بیماری تا 20 برابر بیشتر است. برخی انواع ژن با ابتلا به لوپوس پیوند داده شده اند و تصور بر این است که بیشتر آنها در عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند.

برخی جهش های ژنی مانند ژن TREX1 نیز پیوندی را با لوپوس نشان داده اند اما آنها بسیار نادر هستند و تمام بیماران دارای این ژن های جهش یافته نیستند. تصور بر این است که ترکیبی از ژن های مستعد و فقدان ژن های محافظ امکان ابتلا به بیماری در افرادی که در معرض برخی عوامل زیست محیطی یا عوامل عفونی خاص قرار می گیرند را فراهم می کند.

نژاد
لوپوس به طور نامتناسب بر گروه های نژادی خاص تاثیر می گذارد. در واقع، این بیماری بین زنان رنگین پوست، از جمله آفریقایی‌ آمریکایی تبارها، اسپانیایی ها و لاتین تبارها، آسیایی ها، بومیان آمریکایی، و غیره دو تا سه برابر بیشتر شایع است.

همچنین، مطالعات نشان داده اند که زنان رنگین پوست در سنین پایین‌تر به لوپوس مبتلا می شوند، از عوارض جدی‌تری رنج می برند و نرخ مرگ و میر بین آنها بیشتر است. اما چرا؟ ژنتیک بار دیگر می تواند میزان خطر را افزایش دهد اما عوامل دیگر مانند پوشش و دسترسی به مراقبت های بهداشتی و سلامت، موانع زبانی، و سطوح درآمد نیز می توانند در این زمینه نقش داشته باشند.

هورمون ها
به طور کلی، زنان نسبت به مردان احتمال بیشتری دارد به بیماری لوپوس مبتلا شوند. از هر 10 نفر مبتلا به این بیماری، 9 نفر را زنان در بازه سنی بین 15 تا 44 سال تشکیل می دهند. یکی از دلایل عمده این شرایط هورمون هایی مانند استروژن و پرولاکتین می توانند باشند که سطح آنها در بدن زنان بیشتر است و ممکن است یک مسیر التهابی خاص معروف به اینترفرون نوع 1 را از تعادل خارج کرده و به لوپوس منجر شوند.

همچنین، پژوهش ها نشان داده اند زنانی که تحت درمان با رژیم های حاوی استروژن قرار می گیرند، به عنوان مثال، داروهای خوراکی ضد بارداری یا درمان جایگزینی هورمون، خطر ابتلا به لوپوس در آنها به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. افزون بر این، ترشح اینترلوکین-1، گروهی از واکنش های التهابی، توسط استروژن با شعله‌ور شدن لوپوس پیوند خورده است.

نور فرابنفش
نور فرابنفش می تواند به سلول های بدن هر فردی آسیب برساند اما افراد مبتلا به لوپوس حساسیت به مراتب بیشتری به آن دارند. نور فرابنفش به عنوان یک دلیل مستقیم ابتلا به بیماری شناخته نمی شود اما می تواند سلول های پوست را به گونه ای تغییر دهد که سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به لوپوس آنها را به عنوان یک تهدید شناسایی کرده و موجب بروز یا وخیم‌تر شدن علائم بیماری شود.

نور فرابنفش می تواند موجب جهش هایی در ژن هایی خاص شود که بعدا توسط سیستم ایمنی تهدید در نظر گرفته شده و به آنها حمله می شود که به بروز راش های پوستی لوپوس منجر می شود. همچنین، نور فرابنفش می تواند به صورت مستقیم کراتین درون سلول های پوست را تحریک کرده تا واسطه های التهابی بیشتری تولید شود.

قرار گرفتن در معرض سموم
ما می دانیم که سیلیکای موجود در برخی پودرهای تمیزکننده و دود سیگار می تواند خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهد اما پژوهشگران درباره چرایی آن مطمئن نیستند.

با این وجود، ارتباطی قوی بین این دو وجود دارد که مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص شده است خطر ابتلا به لوپوس برای افرادی که در محل کار خود، مانند معدن یا کارگاه های تولید شیشه، در معرض سیلیکا قرار دارند، دو تا پنج برابر بیشتر است. همچنین، پژوهشگران جیوه، آفت کش ها و استفاده از تنباکو را با ابتلا به لوپوس پیوند داده اند.

عفونت ها
برخی عفونت های ویروسی از جمله پاروویروس (Parvovirus)، ویروس هرپس سیمپلکس، و هپاتیت A با شلعه‌ور شدن لوپوس پیوند خورده اند. ویروس اپشتین بار (Epstein–Barr) که موجب مونونوکلئوز می شود نیز به طور خاص مورد مطالعه قرار گرفته و دانشمندان بر این باورند که پادتن های تولید شده پس از مواجهه با آن ممکن است موجب یک واکنش غیرمعمول سیستم ایمنی شوند. با این وجود، ابتلا به لوپوس به واسطه قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتین بار تضمین شده نیست.

تغییرات اتمسفری
به نظر می رسد تغییرات در میزان آلودگی، الگوهای باد، فشار بارومتریک، رطوبت، و دما با لوپوس در ارتباط هستند. با این وجود، هیچ متغییری با تمام موارد شعله‌ور شدن بیماری مرتبط نیست. به عنوان مثال، آلودگی ذرات معلق با شعله‌ور شدن بیماری در ریه و تغییرات دما ممکن است بر شعله‌ور شدن عصبی و راش های پوستی تاثیرگذار باشد، در شرایطی که رطوبت با شعله‌ور شدن بیماری در مفاصل مرتبط است.

استرس
استرس یکی از عواملی است که تقریبا هر بیمار مبتلا به لوپوس اعتقاد دارد بر این بیماری تاثیر می گذارد. به گفته این بیماران، استرس عاطفی، به عنوان مثال، مرگ یکی از عزیزان یا طلاق گرفتن، و همچنین استرس جسمی مانند یک عمل جراحی یا آسیب دیگی ممکن است محرکی برای بروز علائم لوپوس باشند.

لوپوس چگونه درمان می شود؟
زمانی که بیماری لوپوس در شما تشخیص داده می شود، برنامه درمانی تا حد زیادی به شدت بیماری وابسته خواهد بود. اگر علائمی با شدت خفیف تا متوسط داشته باشید، پزشک احتمالا داروهای ضد مالاریا مانند هیدروکسی کلروکین را برای کاهش درد، راش های پوستی و علائم دیگر برای محافظت از اندام ها و پیشگیری از آسیب دیدن بدن تجویز خواهد کرد.

این داروها نشان داده اند که از شعله‌ور شدن بیماری تا 50 درصد پیشگیری می کنند و در نهایت به طول عمر بیشتر بیماران کمک می کنند.

گزینه دیگر کورتیکواستروئیدها هستند که معمولا به بهبود شرایط بیماران طی دوره شعله‌ور شدن بیماری کمک می کنند زیرا این داروها اثرگذاری سریعی دارند. با این وجود، پزشکان به طور کلی تلاش می کنند در بلند مدت از تجویز این داروها پرهیز کنند زیرا ممکن است موجب برخی عوارض جانبی شوند.

به طور کلی، درمان لوپوس می تواند چالش برانگیز باشد زیرا هیچ روش درمان ریشه‌کن کننده ای برای آن وجود ندارد اما همکاری نزدیک بیمار و پزشک می تواند به ایجاد یک برنامه درمانی با هدف القای خاموشی بیماری کمک کند.