دبیرکل سازمان ملل به مناسبت ۸ مارس: قرن ۲۱ باید قرن برابری زن و مرد باشد

همزمان با ۸ مارس، روز جهانی زن آخرین گزارش سازمان ملل از تداوم تبعیض علیه زنان و تحمیل فقر و خشونت به آن‌ها خبر می‌دهد. براساس این گزارش بالغ بر ۷۰ درصد مناصب قدرت و ثروت جهان همچنان در اختیار مردان است و نزدیک به ۹۰ درصد مردان و زنان جهان علیه زنان سوگیری و باورهای جنسیت زده دارند. مدیرکل سازمان ملل نابرابری جنسیتی را مایه شرمساری و ناشی از سواستفاده مردان از قدرت دانست و گفت: برای حفظ کره زمین و آینده بشر باید همه، اعم از مردان جهان از برابری جنسیتی حمایت کنند.

آنتونیو گوترش، مدیرکل سازمان ملل اعلام کرد: «مبارزه برای برابری جنسیتی بزرگترین چالشی‌ست که حقوق بشر به خود دیده است». آخرین گزارش سازمان ملل درباره برابری جنسیتی نشان می‌دهد مناصب قدرت و تجارت در کنترل مردان است و بالغ بر ۷۰ درصد قانونگذاران، نمایندگان پارلمان‌ها و مدیران دنیا مرد هستند. (عکس از Fabrice COFFRINI / AFP)

۲۵ سال پس از اینکه ۱۸۹ کشور جهان در پکن بر سر یک نقشه راه ۱۵۰ صفحه‌ای برای رسیدن به برابری جنسیتی توافق کردند، گزارش جدید سازمان ملل متحد حاکی از واقعیت دیگری‌ است. واقعیتی که در آن میلیون‌ها زن در معرض فقر، تبعیض و خشونت قرار دارند.

به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس همزمان با فرارسیدن ۸ مارس، روز جهانی زن، آخرین گزارش سازمان ملل درباره برابری جنسیتی نشان می‌دهد همچنان مناصب قدرت و تجارت در کنترل مردان است و بالغ بر ۷۰ درصد قانونگذاران، نمایندگان پارلمان‌ها و مدیران دنیا مرد هستند.

این گزارش همچنین به اختلاف در دسترسی زنان و دختران به آموزش اشاره می‌کند و می‌گوید نزدیک به ۵۰۰هزار زن و دختر بالاتر از ۱۵ سال در جهان هنوز سواد ندارند.

علاوه بر اجرایی نشدن سیاست‌های معطوف به برابری جنسیتی، شاخص «نُرم‌های اجتماعی جنسیت» که شاخص جدیدی در برنامه توسعه سازمان ملل متحد به‌شمار می‌رود هم نشان می‌دهد زن‌ستیزی و مردسالاری همچنان در باور مردان و زنان جهان ریشه‌های عمیقی دارد. این شاخص نشان می‌دهد نزدیک به ۹۰ درصد مردان و زنان، به نحوی علیه زنان سوگیری دارند و تنها ۱۴ درصد زنان و ۱۰ درصد مردان توانسته‌اند خود را از باورهای جنسیت‌زده آزاد کنند.

براساس این شاخص بیش از نیمی از زنان و مردان معتقدند مردان رهبران سیاسی بهتری هستند و بالغ بر ۴۰ درصد فکر می‌کنند یک مرد مدیران اجرایی بهتری در تجارت خواهد بود و به واسطه جنسیت خود، حق بیشتری برای تصاحب این سمت دارد. همچنین به باور آن‌ها، حق تحصیل در دانشگاه و اولویت در بازار کار نیز به مردان تعلق دارد.

ادامه این باورها به عادی‌سازی خشونت علیه زنان می‌رسد به‌نحوی که ۲۸ درصد مردم دنیا ضرب و شتم زن توسط شوهرش را قابل توجیه می‌دانند.

 این پژوهش در ۷۵ کشور جهان انجام شده است. از میان این کشورها شهروندان پاکستان، قطر و نیجریه به ترتیب ۹۹.۸۱، ۹۹.۷۳ و ۹۹.۷۳ درصد علیه زنان پیش‌داوری‌های جنسیتی دارند و کمترین درصد پیش‌داوری‌ها نیز به آندورا، سوئد و هلند با به ترتیب ۲۷.۰۱، ۳۰.۰۱ و ۳۹.۷۵ درصد مربوط می‌شود.

غیبت زنان در توافق‌های صلح، در تصمیم‌گیری درباره کرونا

آنتونیو گوترش، مدیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی خود که در آستانه روز جهانی زن ایراد شده بود، نابرابری جنسیتی را همانند برده‌داری و استعمارگری، داغی بر چهره قرن ۲۱م خواند و از همه مردان در سراسر جهان خواست از حقوق زنان حمایت کنند.

گوترش گفت:

«همانند برده‌داری و استعمار که لکه ننگ قرون پیشین بودند، عدم تحقق برابری زنان با مردان هم باید در قرن ۲۱ مایه شرمساری همه ما باشد. چرا که این نابرابری نه تنها غیرقابل قبول، بلکه احمقانه است».

مدیرکل سازمان ملل اعلام کرد: «مبارزه برای برابری جنسیتی بزرگترین چالشی‌ست که حقوق بشر به خود دیده است. نابرابری جنسیتی بی‌عدالتی بزرگ زمان ماست».

گوترش به توافق‌های صلح در ماه‌های اخیر اشاره کرد که بدون حضور حتی یک زن امضا شدند و همچنین جلسات فوق‌العاده درباره شیوع کرونا ویروس که با تعداد ناچیزی از زنان یا بدون حضور آن‌ها برگزار شده است. او اضافه کرد: زنان همچنان در بسیاری از مواقع فرصتی برای بیان خود داده نمی‌شود، نظراتشان نادیده گرفته می‌شود و تجربه‌شان به حساب نمی‌آید.

آنتونیو گوترش تداوم زن‌ستیزی و نابرابری میان زن و مرد را ناشی از «سواستفاده مردان از قدرت» دانست و گفت برای حل و مشکلات حال حاضر جهان که «مردها درست‌ کرده‌اند»، باید «راه‌حل‌های بشری» به‌کار گرفته شود. او گفت:

«در قلب زن‌ستیزی، مسئله قدرت نهفته است، و چهارچوب قدرت که تحت کنترل مردان قراردارد، پایه همه چیز از اقتصاد ملی گرفته تا نظام اقتصادی، دنیای شرکت‌ها و ماورای آن را تعیین می‌کند. برابری جنسیتی مسئله قدرت است. قدرتی که مردها هزاران سال، حاسدانه از آن حفاظت کرده‌اند. این سواستفاده از قدرت است که به جوامع، اقتصاد، محیط زیست، روابط و سلامت ما آسیب می‌زند. اگر میخواهیم آینده و کره زمین را حفظ کنیم، باید فورا شکل قدرت را تغییر دهیم و آن را از نو توزیع کنیم. به همین خاطر است که همه مردان باید پشتیبان حقوق زنان و برابری جنسیتی باشند و به همین خاطر است که من با افتخار یک فمینیست هستم».

قرن برابری زنان با مردان

مدیرکل سازمان ملل در سخنرانی خود به ریشه‌های عمیق مردسالاری و زن‌ستیزی اشاره کرد و گفت: «در تمسخر زنان با دستاویز قرار دادن هیستریا و هورومون‌هایشان، در قضاوت معمول  براساس ظاهر زنان، در افسانه‌ها و تابوهایی که درباره فرآیند طبیعی بدن زنان وجود دارد، در مردفهم کردن زنان (این اصطلاح وقتی به کار می رود که مردی یک امر (شاید کاملاً بدیهی) را برای زنی توضیح می دهد، درحالی که آن زن خود به آن امر آگاه تر و چه بسا در آن زمینه متخصص است)، در سرزنش قربانی، زن‌ستیزی همه جا حاضر است»

او همچنین تاثیرات منفی مردسالاری بر مردان و پسران را ذکر کرد و گفت مردسالاری پسران و مردان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و آن‌ها را به دام کلیشه‌های سفت و سخت جنسیتی می‌اندازد. گوترش اضافه کرد :

«موعد تغییر این سیستم مدت‌هاست که عقب افتاده است. اکنون زمانی‌ست دست از تلاش برای تغییر زنان برداریم و شروع به تغییر سیستمی کنیم که آن‌ها را از رسیدن به قابلیت‌هایشان محروم می‌کند. چهارچوب قدرت ما گام به گام در هزاران سال شکل گرفته است. قرن ۲۱ باید قرن برابری زنان [با مردان] باشد».

در سازمان ملل جلسه کمیسیون ۸ مارس به خاطر بیم‌ از شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاده است. قرار است ۲۵ سال پس از کنفرانس سازمان ملل در پکن، پیش‌نویس اظهارنامه‌ای سیاسی امضا شود که ۱۲ حوزه زا اعم از مبارزه با فقر زنان، خشونت علیه زنان، ضمانت تحصیلی برای دختران و تضمین حضور زنان در رده‌های بالای تجارت و دولت‌ها را در بر بگیرد.

برای نخستین بار در تاریخ سازمان ملل حق زنان برای کنترل و تصمیم‌گیری «درباره مسائل مرتبط با سکشوالیتی اعم از سلامت جنسی و تولیدمثلی آن‌ها، بدون اجبار، تبعیض و خشونت» در یک سند این سازمان به رسمیت شناخته می‌شود. هنوز در مورد این پیش‌نویس توافق وجود ندارد و چگونگی اشاره به سلامت جنسی و تولیدمثلی زنان و حق آن‌ها در این خصوص و همچنین گنجاندن خانواده‌های ال‌جی‌بی‌تی‌ در تعریف از خانواده، اختلاف‌نظر وجود دارد.