«اینستاگرام» رقیب سیما می‌شود؟/مطالبه‌گری و صراحت به سبک «دلاوری»

خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که هر پنجشنبه به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هر هفته می‌پردازد.

در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.

امروز پنجشنبه ۲۲ اسفندماه می‌توانید با سی و دومین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور مهمترین رویدادها و خبرهای تلویزیون و شبکه نمایش خانگی در هفته‌ای که گذشت، با خبرگزاری مهر همراه شوید؛ اتفاقاتی که کماکان تحت‌الشعاع شیوع ویروس کرونا قرار داشت. همچنان هم تلویزیون با چالش‌ها وحاشیه‌های ادامه داری نسبت به این مهمان ناخوانده و نامیمون سال 98 رو به روست.

این آخرین قسمت از «هفت روز سیما» در خبرگزاری مهر در سال ۹۸ است که طی ۳۲ شماره در هفته‌های متوالی منتشر شد. 

چهره هفته؛ محمد دلاوری و مطالبات به حق رسانه‌ای

یک وجه مهم رسانه که معمولا در پشت محافظه‌کاری‌های مدیران و برنامه‌سازان پنهان می‌شود و رنگ می‌بازد «پرسشگری و مطالبه‌گری» است. پرسش از مسئولان و مطالبه از مدیرانی که شاید علاقه‌ای هم به پاسخگویی نداشته باشند و یا با رایزنی‌هایی که با مدیران رسانه‌ها دارند بخواهند شدت این مطالبات را بکاهند.

محمد دلاوری این روزها در «تهران ۲۰» فارغ از هر رویکرد سیاسی، بیشتر به این اصل رسانه‌ای وفادار مانده و دست به احیای مطالبه‌گری آن هم با صراحتی مثال‌زدنی زده است.

این رویکرد البته محصول این روزها نیست؛ مهمترین برندی که هنوز هم با نام محمد دلاوری به یاد می‌آوریم «صرفا جهت اطلاع» است که او چندین سال پیش آن را در بخش خبری بیست و سی کلید زد و همان ابتدای کار هم نگران بود که این برند توسط مدیران و مسئولان وقت برتابیده نشود! او با این برند به مسئولان، چهره‌ها و سیاست‌گذاران مختلف انتقاد کرد و با لحن مخصوص به خود سبکی از مطالبه‌گری را پایه‌گذاری کرد که البته باید اعتراف کرد در قاب سیما تحمل نشد و شاید دلیل حذف این بسته خبری از خروجی اخبار سیما، همین بود.

دلاوری بعد از بیرون آمدن از بخش خبر در برنامه‌های تلویزیون مثل «تهران ۲۰» و «پایش» حضور داشته است و یا برنامه‌های گفتگومحوری در مناسبت‌هایی چون محرم و چهلم شهادت سردار سلیمانی روی آنتن برد که در همه آنها سعی کرد گفتگوهای متفاوت‌تری را رقم بزند. او این شب‌ها در «تهران ۲۰» چالش‌های مختلفی را در حوزه شهری، اجتماعی، ویروس کرونا و فراتر از آنها ایجاد کرده و از مسئولان هم بابت این معضلات مطالباتش را مطرح کرده است.

مطالباتی که گاهی در نبود مسئول مورد مواخذه به دلیل صراحت لحن و پرسشگری دلاوری در خطاب قرار دادنِ وی مورد اقبال قرار گرفته و بارها در شبکه‌های اجتماعی چرخیده است. گاهی هم در حضور مسئول مورد نظر صراحت خود را به نمایش گذاشته است.

از جمله این سخنان که طی هفته‌های گذشته هم بارها به اشتراک گذاشته شد گفتگوی وی با کیانوش جهانپور بود که جزو اولین و تقریبا معدود برنامه چالشی تلویزیون با سخنگوی وزارت بهداشت بود که توسط دلاوری انجام شد. بعدها مطالبه او از سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور برای حضور در رسانه ملی که منجر به حضور او در گفتگوی ویژه خبری هم شد، مورد توجه قرار گرفت. مطالبات او نسبت به غیبت رییس جمهور در جلسات، حتی خودانتقادی‌های او از تبلیغ آزادراه تهران شمال در تلویزیون و یا بی‌تدبیری در کنترل نشدن جاده‌ها و یا گفتگوی وی با پرویز فتاح نیز در همین حال و هوا موردتوجه قرار گرفت.

حاشیه هفته؛ واکنش‌های ادامه‌دار در تعطیلی یا توقف پروژه‌ها

هر چقدر شیوع کرونا همه‌گیرتر می‌شود، حساسیت‌ها روی تجمعات و اجتماعات در سریال‌های تلویزیون و برنامه‌های ترکیبی صداوسیما هم بیشتر می‌شود. تکلیف سینما، موسیقی، هنرهای تجسمی و باقی رویدادهای هنری از همان ابتدا توسط وزارت ارشاد مشخص شد اگرچه که برخی از پروژه‌های سینمایی هنوز به کار مشغول هستند اما حکمی که به لغو بسیاری از رویدادهای رسمی داده شد راه حلی بر ماجرا بود.

 در تلویزیون اما ماجرا فرق می‌کند و خیلی از اتفاقات با نوعی اجبار خودساخته از طرف سازندگان تلویزیونی نسبت به یک تعهد سازمانی یا فراتر از آن مردمی رو به روست؛ سازمانی از آن حیث که مثلا قرار است سازندگان سریال‌ها، آثار خود را به باکس ویژه نوروز یا رمضان یا مناسبت‌های بعدی برسانند و مردمی برای آن که این رسانه کنسرت و سالن سینما نیست که از محتوا خالی باشد و به تعطیلی کشیده شود.

با این حال بحث‌های این روزها از تعطیلی پروژه‌ها تا چگونگی کار و کم و کیف تولید برنامه‌های تلویزیونی مثل «دورهمی» یا دیگر برنامه‌ها حاشیه‌های ادامه داری بوده است که باعث یک جدال ناتمام بین صداوسیما با مطالبه گران بیرونی شده است.

مثلا علیرضا زالی فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در نامه‌ای به رئیس سازمان صداوسیما و وزیر ارشاد با اشاره به شیوع این ویروس خواستار توقف پروژه‌های تلویزیونی و سینمایی شد و با اشاره به شرایط فیلمبرداری در این پروژه‌ها عنوان کرد که «در چنین شرایطی رعایت ملاحظات بهداشتی بسیار مشکل است و این امر می‌تواند ضمن داشتن عوارض و خطرات برای این عزیزان باعث گسترش شدید زنجیره انتقال ویروس کرونا به دیگران نیز گردد.»

درباره «دورهمی» نیز حاشیه‌ها ادامه دارد. هنوز برخی نسبت به مدل ضبط این برنامه با حضور مردم انتقاداتی را مطرح می‌کنند که مهمترین آنها توئیتی بود که چند روز پیش از طرف علیرضا وهاب زاده مشاور وزیر بهداشت مطرح شد که طی آن نوشته بود «روز دوم شیوع کرونا، احسان علیخانی تماس گرفت و برای ضدعفونی محل ضبط برنامه و چک کردن تماشاگران عصر جدیددرخواست کمک کرد. توضیح دادیم که این روش ایمن نیست و سلامت مردم به خطر می‌افتد. رفت و برنامه را تعطیل کرد. احتمالا اشتباه اومده بود و باید می‌رفت همونجا که به مهران مدیری مجوز می‌دادند» توئیتی که طی این چند روز بارها به اشتراک گذاشته و باعث شد همچنان عده‌ای به نحوه ضبط این برنامه و حتی دیگر برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی در این شرایط اعتراض کنند.

نهادهای مختلف هم طی نامه‌هایی درخواست دادند که پروژه‌ها متوقف شوند از جمله کانون کارگردانان ایران از پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی درخواست کرد که فیلمبرداری را متوقف کنند.

با این حال علی عسکری رئیس صداوسیمای کشور در یک مصاحبه با یکی از بخش‌های خبری بیان کرد که «نمی‌توانیم تحرک و تولید را رها و تعطیل کنیم و اتفاقا دشمن قصد دارد که تحرمک و تولید در کشور و رسانه تعطیل شود» وی در این گفتگو به تعداد پروژه‌های در حال کار اشاره و عنوان کرد که «بیست سریال در حال ساخت است، سریالی در حال تصویربرداری است که ۷۰۰ نفر از عوامل آنجا حضور دارند اما پزشکان نیز سر صحنه حاضرند»

البته باید دید این سخنان او چقدر باب اعتراض‌های بعدی را خواهد بست یا کشور چقدر وارد بحران‌های سخت تر خواهد شد و ممکن است این پروژه‌ها با توقف‌های مقطعی مواجه شوند یا خیر.

اتفاق ویژه هفته؛ هشدار دوباره رسانه‌های اجتماعی به تلویزیون

طی دو سه هفته گذشته که هشدارهای زیادی برای قرنطینه مردم در منازل صورت گرفت حجم استفاده از اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، دانلود فیلم‌ها و... دیگر داده‌ها و محتوای اینترنتی به صورت تصاعدی بالا رفت. برخی از رسانه‌ها هم تیتر زدند که تلویزیون از فضای مجازی و این بستر اینترنتی عقب مانده است و حالا باید دید خود تلویزیونی‌ها چقدر به این بستر اقبال پیدا می‌کنند.

رامبد جوان میان برنامه سازان تلویزیونی اولین کسی بود که به صراحت اعلام کرد که قرار نیست «خندوانه» را برای نوروز امسال بسازد و با متن کوتاهی انصراف خود را از این برنامه که تماشاگر عضو فعال آن است اطلاع رسانی کرد. او حالا چند شب است که برنامه‌ای را در صفحه اجتماعی خود در اینستاگرام راه اندازی کرده است؛ «خونه بازی» برنامه‌ای اینستاگرامی است که البته در همین فضا هم مثل یک برنامه تلویزیونی و ترکیبی، گفتگو دارد، متنوع است، آیتم‌های کتاب خوانی و موسیقی دارد و رامبد فراتر از یک دورهمی رفیقانه برایش ایده پردازی کرده است.

کاری که البته خیلی هم برایش سخت نمی‌گیرد، هر شب طی ساعت مشخصی لایو اینستاگرام می‌گیرد و خودش همچنان در نقش مجری با مردم گفتگو می‌کند. از داخل خانه، ماشین یا هر جایی که بتواند با مخاطبانش حرف بزند و بعد از بیننده‌هایش می‌خواهد بروند و مثلا کتابخوانی صابر ابر یا گپی با موزیسن‌ها را بشنوند که همان جا مشاهده‌اش می‌کنند. بیننده‌هایی که به گفته خود رامبد جوان در لایو ایستاگرام تا ۱۵۰ هزار نفر هم رسیده‌اند و در قسمت «ویو» عددی تا ۵۰۰ هزار نفر هم نسبت به این فضای اینستاگرام یعنی«IGTV»ها دیده می‌شود.

رامبد جوان این روزها بازی هایش را به خانه‌ها برده است و در این فضا برنامه سازی می‌کند و از تیم خود بهره می‌گیرد.  

 شب گذشته نیز سیدمرتضی فاطمی دیگر مجری و برنامه‌ساز سیما که آخرین بار با برنامه «اختیاریه» در ماه رمضان شبکه پنج روی آنتن بود اولین قسمت از یک گفتگوی لایو را برای مخاطبان اجرا کرد. گفتگویی تحت عنوان «نیمه پر لیوان» که علی‌الظاهر قرار است برای او هم ادامه‌دار باشد و به صورت یک لوگو عنوان «کرونا فصل گفتگو» را هم برای آن طراحی کرده است.

فاطمی در اولین قسمت از این گفتگو با سیدحسن آقامیری مباحثی را مطرح کرد و ابتدای این برنامه اینستاگرامی هم گفت که قرار است درباره پرسش‌هایی که این ایام برای مردم مطرح می‌شود گفتگو کنند و اتفاقا باب گفتگویی تخصصی درباره «رابطه علم و دین» را در این بستر راه اندازی کرده است.

این‌ها تنها نمونه‌هایی از بهره‌گیری برنامه‌سازان سیما از یک ظرفیت متفاوت است. ظرفیتی که احتمالا دور از ذهن نیست در آینده نزدیک افراد بیشتری را هم به خود جذب کند. این اتفاق ویژه‌ای که برنامه سازان به آن توجه داشته‌اند اما زنگ هشداری هم برای توجه و نظارت روی این ظرفیت و قالب مجازی است؛ ظرفیتی که این روزهای کرونایی فرصتی برای اتفاقاتی مبارک فراهم آورده اما معلوم نیست همواره استفاده‌کنندگان از آن اینچنین نیت‌های خیری در سر داشته باشند!

پیشنهاد ویژه؛ شروع ویژه برنامه‌های تحویل سال

هفته‌ای که گذشته هفته پایانی بسیاری از برنامه‌های روتین صداوسیما بود و یکی‌یکی مجریان برنامه‌های تلویزیونی در حال خداحافظی با مردم هستند. نیما کرمی مجری «صبحی دیگر»، محمدجعفر خسروی مجری «زنده باد زندگی» و برخی دیگر از برنامه سازان از روزهای پایانی کار خود در برنامه‌ها خبر دادند.

از طرفی از ابتدای هفته بعد قرار است یکی‌یکی برنامه‌های ترکیبی به‌عنوان ویژه برنامه‌های تحویل سال روی آنتن شبکه‌ها بروند.

علی ضیا با برنامه «فرمول یک» از شنبه ۲۴ اسفند هر شب روی آنتن خواهد رفت که معمولا این ویژه برنامه با محوریت چهره‌های مردمی و معرفی آن‌ها برای به رای گذاشتن توسط مردم روی آنتن می‌رفت و امسال باید دید چه ایده جدیدی را قرار است در برنامه اجرا کند.

همچنین محمد سلوکی در شبکه دو نیز قرار است اجرای ویژه برنامه‌ای را بر عهده داشته باشد که البته تا ۱۵ فروردین روی آنتن خواهد بود و در بخشی از آن هم می‌خواهد یک هاردتاک و گفتگوی چالشی با هنرمندان داشته باشد.

در شبکه سه رضا رشیدپور با «اتفاق» در قالب یک ویژه برنامه دو قسمتی میزبان مخاطبان خواهد بود که باید دید با توجه به اینکه او چند ماه پیش ویژه برنامه شب یلدا در این شبکه را هم اجرا کرد چه شگفتانه‌هایی را برای مخاطبانش رو می‌کند.

همچنین شبکه پنج سیما با «بهار جان» و شبکه نسیم با ویژه برنامه «چهل تیکه» سال را تحویل خواهند کرد.