«کوچ شامار» باز نشر شد/روایت یک کوچنده کرد پس از زلزله کرمانشاه

به گزارش خبرنگار مهر، نشر بان دومین چاپ رمان «کوچ شامار» نوشته فرهاد حیدری گوران را در ۲۰۳ صفحه و بهای ۲۲ هزار تومان منتشر کرد. نخستین چاپ این رمان در سال گذشته (۱۳۹۷) با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای ۲۴ هزار تومان توسط نشر بان و نشر آگاه منتشر شده بود.

«کوچ شامار» رمانی است که زندگی یک کوچنده کُرد را روایت می‌کند. شامار پس از زلزله کرمانشاه، در عین سوگواری به‌ناگزیر مادر خود را در گوری گروهی جا می‌گذارد و با کوله‌باری از متون آئینی و خاطرات و زیسته‌های دوران دانشجویی به پایتخت پناه می‌برد. او حین تجربه اشتغال در «کمپِنجات»، شاهد زوال روح و تن خود و همه‌ی نام‌هایی است که در دفترِ گزارش‌کار روزانه می‌نویسد.

این رمان روایتی چند لایه دارد: از گذار ذهنی شخصیت‌ها به دوره قاجار تا سکونت و زیستن در مکان‌های استعاری، از صیرورت در متون قدیم تا شرح بدن‌هایی که به زخم‌های التیام‌ناپذیر دچار شده‌اند. شامار در واقع صورت دیگر شخصیت میژو در «نفس تنگی» است. «نفس تنگی» رمان قبلی فرهاد گوران است که چند تن از منتقدان و صاحب‌نظران ادبیات آن را بهترین رمان دوره‌ی خودش خواندند.

حیدری گوران درباره این رمان گفته است: ««کوچ شامار» دفتر سوم یک سه‌گانه است که طی دو دهه گذشته بارها بازنویسی شد. دفتر دوم آن یعنی «نفس تنگی» سال ۱۳۸۷ از سوی نشر آگه منتشر شد. اواسط دهه ۸۰ با دوست تصویربرداری رفته بودیم درباره یک کمپ مستندی بسازیم. حین ساخت آن مستند شاهد حالات و سخنان کسانی بودم که از طبقات و شهرهای مختلف به کمپ پناه آورده، یا به خواست خانواده و حکم قانون به آنجا منتقل شده بودند.

روزهای مدیدی شاهد جنون و زبان پریشی و تعلیق بیمارانی بودم که در برهوت امر واقع می‌زیستند و مرگ را می‌طلبیدند. چنین بود که صفحات «کمپنجات» یعنی فصل سوم رمان نوشته شد. در سال ۸۹ با دوست محققی، گذارم به یک کمپ دیگر افتاد. بار دیگر شاهد زوال و اسکیزوفرنی شدید انسان‌هایی بودم که افیون و شیشه و دیگر مواد تباه‌شان کرده بود. هنگامی که داشتم آن مستند را تدوین می‌کردم به دریافتی ورای ایماژ و روایت رسیدم که مطلقاً در قالب قاب نمی‌گنجید. آنچه پیش‌تر نوشته بودم تدریجاً پوست انداخت. ضمن اینکه «شامار» سایه به سایه دنبالم می‌کرد. حین درنگ در «دفاتر» آیینی و یادآوری وقایع با هم از دالان‌های زیرزمینی اسطوره و گورستان‌های گروهی گذشته بودیم.»

«کوچ شامار» از نامزدهای نهایی بیستمین جایزه مهرگان ادب بود و بیش از ۳۰ نقد مهم در نشریات و رسانه‌های مجازی بر آن نوشته شد. همچنین این رمان موضوع یک پایان نامه ارشد در دانشگاه کردستان بود.