سخن گفتن با جامعه‌مدنی جهانی؛ بعد از محقق‌داماد، نوبت خاتمی است…
عباس موسایی
آیت‌الله سیدمصطفی محقق‌داماد، حقوقدان فرهیخته ،فقیه و مجتهد اصولی برجسته ایرانی، فرزند آیت‌الله سیدمحمد محقق‌داماد و نوه دختری شیخ موسس عبدالکریم حائری یزدی(رضوان الله تعالی علیهما)، در نامه‌ای به پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، خواستار مداخله ایشان برای رفع تحریم‌های ایران در شرایط خطیر کنونی شد.
ایشان در این نامه، از موضع یک روحانی شیعه و از نقطه عزیمت “انسان، بشر و حقوق طبیعی”، جانشین پطرس مقدس را به پیروی از آموزه‌های انسان‌دوستانه مسیحیت فراخوانده و مداخله بشردوستانه پاپ برای رفع تحریم‌ها را “موجب خوشنودی حضرت عیسی(ع)، منادی صلح و بشارت و زمینه‌ساز رضایت خداوند قادر متعال و قبول دعاها به درگاه او” می‌داند.
مرقومه ایشان، از جوانب گوناگون حائز اهمیت است. بدیهی است که جایگاه ایشان نزد مردم، مراجع سنتی، دانشگاهیان، نخبگان فکری و سیاسی، نواندیشان دینی و فعالان سیاسی و بخش موثری از حاکمیت، جایگاه ویژه و قابل احترامی است. این موضوع از این حیث قابل اهمیت است که با پادرمیانی احتمالی پاپ اعظم، طرف ایرانی برای حل مسائل فی‌مابین با جامعه جهانی ، معطوف به شرایط کنونی، با تامل و تدبیر زمینه و زمانه‌پرورده جدیدی ورود پیدا خواهد کرد.
از طرفی استاد محقق‌داماد، با مخاطب قرار دادن رهبر بزرگترین نحله مذهبی مسیحیت، رسالت الهی انسان‌ها برای حل مسائل فی‌مابین ملت‌ها را به نیکی یادآوری کرده‌اند. گرچه مناسبات سیاسی در عصر دولت-ملت‌ها، بر اساس منافع‌ملی کشورها و بی‌التفات به آموزه‌های الهی، انسانی و اخلاقی رقم می‌خورد؛ این واقعیت را نیز نباید از نظر دور داشت که بخش موثری از سیاست در کشورهای جهان، همچنان از آموزه‌های انسانی و الهی سرچشمه می‌گیرد.
به عبارتی، نمی‌توان از ظرفیت‌های خارج از قواعد رسمی بین‌الملل برای تاثیرگذاری بر سیاست‌های رسمی ملی و بین‌المللی چشم‌پوشی کرد. مرقومه محقق‌داماد از این حیث نیز می‌تواند واجد اهمیت باشد که می‌تواند طلیعه‌ای جدید برای پویایی سیاست‌خارجی، از موقعیتی غیررسمی اما واجد جایگاه در عرصه‌عمومی موثر بر ساختار رسمی، بازگشاید.
پیگیری دیپلماسی عمومی غیررسمی برای تاثیر بر سیاست رسمی بین‌المللی، می‌تواند توسط دیگر شخصیت‌های سیاسی، مذهبی، علمی و بین‌المللی ایرانی ادامه یابد. به‌نظر می‌رسد جناب مستطاب، سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهور با احترام ایران در عرصه بین‌الملل، که در عرصه دیپلماسی جهانی بعنوان منادی تنش‌زدایی، صلح‌جویی و منادی گفت‌وگوی تمدن‌ها شناخته می‌شوند؛ می‌توانند در این راستا گام‌های موثری بردارند.
خاتمی می‌تواند با مخاطب قرار دادن سیاستمداران، جامعه‌مدنی جهانی، صلح‌جویان و اهالی گفتمان انسانیت و گفت‌وگو، رهبران مذاهب، فیلسوفان و نخبگان جهانی، از نقطه عزیمت انسانیت، صلح و حقوق‌بشر، مخاطرات اقتدارگرایی و قانون‌گریزی‌های استثناگرایان عرصه بین‌الملل برای امروز و آینده بشریت را گوشزد نموده، مخاطرات ناشی از تروریسم اقتصادی ترامپ در شرایط کنونی و عواقب رفتارهای ضدانسانی وی برای جان انسان ایرانی امروز را گوشزد کند و شخصیت‌های سیاسی، مذهبی و نهادهای بین‌المللی را برای رفع تحریم‌های ضدانسانی علیه ایران دعوت کند.
اگر ترامپیزه‌شده‌گی سیاست بین‌الملل، تاثیرات مخربی بر امنیت، سیاست، اقتصاد و زندگی انسان‌ها، از جمله ایرانیان بر جای نهاده است؛ آمیختگی ترامپیزه‌شده‌گی و کرونازده‌گی، می‌تواند امروز و آینده ایران و ایرانیان را بیش از پیش به مخاطره افکند.
در این وضعیت پیچیده و آسیب‌زا، بهره‌گیری ایرانیان از ظرفیت‌های موثر بر عرصه سیاست بین‌الملل و از مسیرهای مختلف، می‌تواند یاریگر دیپلماسی رسمی مصلحانه کشور باشد.
مسئولیت مصلحان ملتزم به حق حیات، امنیت، زندگی مسالمت‌آمیز و بدون مخاطره، کرامت و عزت انسانی، از منظر حقوقی که خالق متعال به انسان‌ها هدیه داده و نیز از منظر عقلانیت و خرد انسانی، ایجاب می‌کند که مخاطرات/ظرفیت‌هایی که زمینه و زمانه پیش‌روی آنها قرار داده را مدنظر قرار دهند و در کاهش آلام انسان‌ها، گام‌های موثرتری بردارند.
پیگیری حقوق الهی انسان‌ها، نیازمند خلاقیت و میدان‌داری فرهیختگان موحدی است که با مخاطب قرار دادن فطرت الهی و پاک انسان‌ها، بیراهه‌روی‌های انسان‌ستیزانه را برملا سازند و مسئولیت‌های انسان‌ها را یادآور شوند./ راهبرد
منبع خبر: کلمه 
اخبار مرتبط: سخن گفتن با جامعه‌مدنی جهانی؛ بعد از محقق‌داماد، نوبت خاتمی است…
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
