خروج سه میلیون مسافر نوروزی از مناطق درگیر کرونا در ایران

شماری از ایرانیان، که تعدادشان هم کم نیست، به توصیه‌ها برای خودداری از تردد و سفرهای غیرضروری برای کند شدن روند شیوع ویروس جدید کرونا کم‌توجه‌اند و در روزهای منتهی به اول فروردین هم برای خرید به بازار رفته‌اند هم بار سفر بسته‌اند.

در روزهای گذشته گزارش‌های میدانی و عکس‌های منتشر شده در رسانه‌های ایران از صف طولانی خودروها در خروجی برخی کلان‌شهرها از جمله تهران حکایت داشت.

باشگاه خبرنگاران جوان اول فروردین از قول سرپرست جمعیت هلال احمر گزارش داد که از ۲۷ اسفند نزدیک به ۹۷۰ هزار خودرو با حدود سه میلیون سرنشین از ۱۳ استان در گیر کرونا برای انجام سفر نوروزی خارج شده‌اند.

مبتلایان به کرونا در میان مسافران

کریم همتی می‌گوید تست کرونای ۲ هزار و ۴۰۰ نفر از این مسافران مثبت بوده است. در خروجی برخی استان‌ها مانند تهران از سرنشینان خودروها تست حرارت‌سنجی انجام می‌شد و همین امر باعث سنگینی ترافیک و ازدحام شده است.

با این همه، به طور دقیق مشخص نیست چه تعداد از مسافران بدون آزمایش از شهری به شهر دیگر رفته‌اند و چه تعداد از آنها به ویروس کرونا مبتلا بوده‌اد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ورود ویروس جدید کرونا و نخستین موارد ابتلا و مرگ بر اثر آن، به طور رسمی پایان بهمن ماه و در شهر قم تائید شد. مطابق برخی شواهد و گزارش‌ها مسئولان دست‌کم از میانه بهمن ماه از شیوع کرونا در قم اطلاع داشته‌اند اما به خاطر راهپیمایی ۲۲ بهمن و انتخابات مجلس یازدهم در دوم اسفند آن را پنهان کرده‌اند.

مسئولان پنهان‌کاری درباره شیوع کرونا در ایران را تکذیب می‌کنند. بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر شهر قم با آغاز شیوع ویروس کرونا قرنطینه می‌شد دامنه شیوع آن به گستردگی امروز نبود.

سرپرست جمعیت هلال احمر با گلایه از کم‌توجهی مردم به درخواست در خانه ماندن می‌پرسد: «اشخاصی که از ابتدای بحران به قرنطینه نکردن قم خورده می‌گرفتند، چرا الان بار سفر بسته‌اند؟»

سهم مسئولان در بی‌اعتمادی مردم

این پرسش تا حدودی مغلطه به نظر می‌رسد زیرا اشتباه بودن سفرهای نوروزی الزاما به معنای نادرست بودن درخواست قرنطینه شهر قم نیست؛ افزون بر این بی‌توجهی بخشی از مردم به توصیه‌های پزشکی تا حدودی متاثر از بی‌اعتمادی است که کارگزاران حکومتی در آن سهم اصلی را دارند.

همچنین وقتی رئیس جمهوری، حسن روحانی ۲۵ اسفند به صراحت تاکید می‌کند که چیزی به اسم قرنطینه، نه در ایام نوروز و نه بعد از آن وجود ندارد و دو روز بعد ادامه آزاد راه همت تا کرج را به طور رسمی افتتاح می‌کند، مجاب کردن مردم برای ماندن در خانه دشوارتر می‌شود.

روحانی ۲۹ اسفند در نشست مشترک سران قوا با روسای کمیته‌های اصلی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به گزارش وزیر راه که ظاهرا حکایت از "همراهی مردم در رعایت پروتکل‌ها و توصیه‌های بهداشتی به ویژه در خصوص ماندن در منزل و خودداری  از سفر" دارد، ابراز امیدواری کرد که شهروندان "به طور جدی‌تر و بیشتر" به این توصیه‌ها عمل کنند.

آمار جمعیت هلال احمر از تعداد مسافران در سه روز گذشته و تصویرهایی که از خرید نوروزی شهروندان منتشر شده، بیشتر ایجاد نگرانی می‌کنند تا امیدواری. خبرگزاری فارس با انتشار تصاویری از ازدحام بازار می‌نویسد: «اینجا کسی کرونا را جدی نگرفته است.»

چین به عنوان کشوری که کانون شیوع ویروس جدید کرونا شناخته می‌شود با قرنطینه کردن چند شهر و منطقه پر جمعیت و اقدامات دیگر موفق شده دست‌کم تا کنون شیوع بیماری را مهار کند.

برخی از کشورهای اروپایی نیز با بهره‌گیری از تجربه چین راهکارهای مشابهی در پیش گرفته‌اند. کریم همتی در این باره گفته است: «فرهنگ و شرایط کشور ما همانند چین نیست و نمی‌توان در نقاط مختلف دنیا برای یک بیماری یک نسخه واحد تجویز کرد، چنانچه در حال حاضر هر کدام از کشورها به تناسب شرایط خود با کرونا برخورد می‌کنند.»

در حال حاضر تمام استان‌های ایران درگیر ویروس کرونا هستند و شدت شیوع بیماری موسوم به کووید- ۱۹ در استان‌هایی مانند تهران، گیلان، خراسان رضوی، گلستان، مرکزی و آذربایجان شرقی شدیدتر است.

علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت اعلام کرده که در ۲۴ ساعت منتهی به نیم‌روز اول فروردین یک هزار و ۲۳۷ مورد جدید ابتلا به کرونا شناسایی شده و تعداد مبتلایان به ۱۹ هزار و ۶۴۴ نفر افزایش یافته است.

طی یک روز گذشته ۱۴۹ نفر در ایران بر اثر ابتلا به ویروس جدید کرونا جان خود را از دست داده‌اند و شمار قربانیان در مجموع و مطابق آمار رسمی به هزار و ۴۳۳ نفر رسیده است.

عقب‌نشینی روحانی، تعطیلی مراکز غیرضروری

به نظر می‌رسد افزایش شدید موارد ابتلا به کرونا و مرگ بر اثر آن و تاکید بیشتر کارشناسان درباره نقش کاهش رفت و آمدها و تماس شهروندان با یکدیگر برای کند کردن روند شیوع ویروس کرونا، باعث شد حسن روحانی در گفته‌های چهار روز پیش خود مبنی بر این که "همه در کسب و کار و فعالیت خودشان آزادند" تجدید نظر کند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی ۲۹ اسفند از وزیر کشور خواسته "به جز مراکز ضروری از جمله مراکز توزیع دارو، ‌مواد غذایی و سایر اقلام مورد نیاز و ضروری روزمره مردم، بقیه بازارها، پاساژها و مراکز تجاری که تراکم جمعیت ایجاد می‌شود را تا ۱۵ فروردین تعطیل کند". 

تجمع اعتراضی جلوی در بسته مهم‌ترین زیارتگاه شهر قم، ۲۶ اسفند ۱۳۹۸

همزمان با اعلام این تصمیم، پنج وزیر بهداشت دولت‌های قبلی و شماری از استادان علو پزشکی در نامه‌ای به روحانی هشدار دادند که لازمه کنترل موثر روند شیوع ویروس کرونا "محدود کردن ترددها و مسافرت‌ها و تعطیلی صنوف زنجیره غیرضروری و مراکز خرید بزرگ و پر ازدحام و کنترل مبادی ورودی و خروجی شهرها است" و تداوم ترددها به شکل کنونی نتیجه‌ای جز "وخامت اوضاع" نخواهد داشت.

"شتاب فاجعه‌بار" شیوع کرونا با سفرهای نوروزی

در همین ارتباط "تیم علمی پویش داوطلبانه قرنطینه اختیاری" در مقاله‌ای که خبرگزاری ایسنا ۲۹ اسفند منتشر کرد با اشاره به این که هنوز اوج همه‌گیری ویروس کرونا مشاهده نمی‌شود و روند پرشتاب ابتلا و مرگ و میر ادامه دارد، نتیجه می‌گیرد که عدم خروج غیرضروری از خانه در فروردین "بسیار حیاتی‌تر" از اسفند ماه است و با توجه به سفرهای نوروزی "احتمال بسیار می‌رود روند همه‌گیری در هفته دوم تا آخر فروردین شتاب بسیار فاجعه‌باری گیرد".

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

نویسندگان نامه به روحانی نیز گفته‌اند تعلل در تصمیم‌گیری درباره محدودکردن کار برخی اصناف و ترددها و سفرهای غیر ضروری "خسارات جبران‌ناپذیری" به دنبال خواهد داشت و منجر به مرگ تعداد بیشتری از شهروندان می‌شود.

یکی از یافته‌های پزشکی که سفرهای نوروزی و تماس افراد با یکدیگر را مخاطره‌آمیز جلوه می‌دهد این است که افراد ممکن است پیش از ابتلا به ویروس جدید کرونا و نمایان شدن علائم آن، ناقل این ویروس باشند و آن را به دیگران انتقال دهند.

آمار رسمی وزارت بهداشت نشان می‌دهد که تعداد مبتلایان جدید در ۲۴ ساعت منتهی به ظهر ۲۹ اسفند هزار و ۴۶ نفر بوده و این تعداد در ۲۴ ساعت بعد نزدیک به دویست نفر افزایش یافته است.