گسترش ترور در کمین آفریقاست

در آفریقا بر پایه‌ی آمارهایی که تاکنون منتشر شده است، شمار ثبت‌شده‌ مبتلایان به ویروس جدید کرونا در مقایسه با دیگر قاره‌ها پایین‌تر است. سازمان بهداشت جهانی از ۳۷۰۰ مورد در ۴۲ کشور این قاره گزارش می‌دهد.

اما روند شیوع کرونا در این کشورها هم به گونه‌ای است که روزانه صدها نفر به مجموع مبتلایان افزوده می‌شوند. با افزایش شمار مبتلایان، ترس از اینکه سیستم فرسوده بهداشت و درمان در این کشورها نتواند از پس مقابله با بیماری بربیاید هم افزایش می‌‌یابد. از سوی دیگر الیسا جابسون از بخش آفریقای "گروه بین‌المللی بحران" هشدار می‌دهد: «خطر اینکه این پاندمی به وخیم شدن بحران‌ها و درگیری‌ها [در این منطقه] منجر شود، بالاست.»

آنچه جابسون از آن سخن می‌گوید و نگرانی خود را نسبت به بروز آن بیان می‌کند، واکنش‌ زنجیره‌ای است: سیستم‌های درمانی فروپاشیده می‌توانند منجر به بروز ناآرامی‌ها و آشوب‌هایی شوند که در پی آن حکومت به کمک نیروهای امنیتی که در اختیار دارد برای سرکوب آنها دست به کار شود. عدم اعتماد به سیاست و تنگدستی و نیاز حیاتی آن دسته که به دلیل وضع مقررات منع آمد و شد باید گرسنگی بکشند، می‌تواند وخامت اوضاع را تشدید کند.

به گفته‌ی "گروه بین‌المللی بحران"، با این شرایط، "جهادگرایان یا دیگر گروه‌های مسلح می‌توانند، فعالیت‌‌هایشان را گسترش دهند." جابسون بر این باور است که این گروه‌ها "از "هرج و مرج استفاده می‌کنند و این خطر بزرگ وجود دارد که ارتش و پلیس در مناطق بیشتر آسیب‌پذیر و غیرقابل کنترل حتی کمتر از حد معمول حاضر باشند." 

بهره‌ بردن از ضعف

آنچه مسلم است این است که ترور حتی با وجود بحران کرونا هم ادامه خواهد داشت. هفته گذشته اسلام‌گرایانی که از گروه‌های جانشین بوکو حرام به شمار می‌روند، به یک پایگاه ارتش در چاد (کشوری در مرکز آفریقا) حمله کردند و ۹۲ سرباز را کشتند. این نخستین حمله تروریستی در چاد از ۵ سال گذشته تا کنون بود. در شمال شرقی نیجریه گروه دیگری از اسلام‌گرایان به کاروان ارتش نیجریه حمله کرد و با به غنیمت بردن سلاح‌های سنگین و مهمات، ۷۰ تن از سربازان را به قتل رساند. هر دو حمله را می‌توان به جای ارتباط دادن با شرایط به وجود آمده در اثر بحران کرونا، به جنگ قدرت میان القاعده و داعش که هر دو بر سر برتری در منطقه‌ای از مرکز و غرب آفریقا با هم می‌جنگند هم، مرتبط دانست.

بیشتر بخوانید: کرونا؛ تهدیدی برای جهان و فرصتی برای داعش؟

خطر "پاندمی ترور"، خطری است که در پی بحران کرونا آفریقا را تهدید می‌کند. چرا که به اعتقاد ژان پل روییه، Jean-Paul Rouiller کارشناس تروریسم از مرکز "سیاست امنینی ژنو"، "دیر یا زود، دو گروه تروریستی از ضعف دولت نهایت استفاده را خواهند برد." این کارشناس می‌گوید: «این که نیروهای امنیتی بر روی دفع خطرهای دیگر متمرکزند، برای تروریست‌ها یک موقعیت بزرگ به شمار می‌رود.» به اعتقاد او، شانس آنها زمانی بیشتر هم می‌شود که حمایت‌های بین‌المللی برای نمونه در کشور مالی، کاهش پیدا کند. روییه می‌گوید: «اگر ارتش فرانسه یا نیروهای سازمان ملل "مینوسما" با تمام ظرفیتشان عمل نکنند یا کلا عقب بکشند، این تروریست‌ها هستند که خلا به وجود آمده در شمال مالی را پر خواهند کرد.»

پیامدهای از هم اکنون محسوس

تاکنون سازمان ملل متحد در نیویورک در این مورد اظهار نظر نکرده که آیا بستن مرزها و دیگر مقرراتی که به دلیل شیوع کرونا وضع شده، تأثیری بر مأموریت نیروهای حافظ صلح این سازمان در آفریقا خواهد گذاشت یا خیر. اما الیسا جابسون از مشاهده نخستین پیامدهای این بحران از هم اکنون می‌گوید: «به دلیل محدودیت‌های وضع شده برای سفر، نیروهای این سازمان نمی‌توانند طبق روال معمول به طور چرخشی اعزام شوند و این به آن معناست که سربازان، بیشتر از حد تعیین ‌شده در مأموریت خواهند بود.» به اعتقاد این کارشناس، پیامدهای احتمالی این مسئله، "افت روحیه و آمادگی و تعهد کمتر خواهد بود که این واقعا یک مشکل است."

در عوض تروریست‌ها با انگیزه به نظر می‌رسند. داعش در ویدیوهایی که منتشر می‌کند، شیوع کرونا را "عذاب الهی" برای کافران می‌نامد. تروریست‌ها خود را در سوی برنده ماجرا می‌بینند. افزایش شمار اعضا در ساحل و همچنین افزایش شمار عملیات‌های تروریستی در این منطقه، گواه دیگری است بر این واقعیت که شرایط برای تروریست‌ها بهتر شده است.

محمد بن شمباس، مدیر دفتر سازمان ملل در غرب آفریقا، ترور و خشونت در ساحل را بی‌مثال نامیده است. در این میان، بورکینافاسو، مالی، نیجر و سومالی بیش از دیگر کشورها دست‌خوش این خشونت و ترور هستند.

دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید

دویچه وله را در تلگرام دنبال کنید